Is het Canadese model dé oplossing voor de vluchtelingencrisis?

Canada kent een zeer helder immigratiebeleid, vertelt directeur Jeanette den Toonder van het Centrum voor Canadese Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Het kent een puntensysteem (The Comprehensive Ranking System) met zes categorieën waarbinnen punten behaald kunnen worden." Hoe meer punten, hoe beter.

Het systeem, dat al sinds 1967 bestaat, houdt voornamelijk rekening met opleidingsniveau, taalkennis (Engels én Frans), werkervaring en leeftijd. "Tussen de 21 en 49 zit je goed, daarboven en beneden krijg je punten aftrek."

De liberaal Justin Trudeau is vorige maand herkozen als premier van Canada

De voorbereiding voor het visum kan grotendeels online worden gedaan. Van aanmelding tot oefeningen voor toelatingen. Den Toonder en haar studenten hebben een dergelijke test ingevuld en bleken redelijk geschikt. Vooral op kennis over het land scoorde de Canadakenner goed.

Streefgetal

Het land stelt jaarlijks een streefgetal vast. Dit jaar tussen de 290.000 en 310.000 migranten, wat neerkomt op 1 procent van de totale bevolking. Het uitgangspunt van het beleid is 'vinden wat Canada nodig heeft', wat per periode kan verschillen: van arts tot schilder.

Daarnaast bestaat er een positief beeld van nieuwkomers. "Het is een breed gedragen idee dat diversiteit een essentieel onderdeel is van de Canadese identiteit", volgens Den Toonder. De 300 duizend nieuwkomers wordt dus eerder als een streefgetal dan als een grens gezien.

Vluchtelingen

Er bestaat een duidelijk onderscheid tussen het immigratie- en vluchtelingenbeleid. Voor die laatste groep geldt een andere behandeling namelijk. Binnen het streefgetal wordt uitgegaan van 10 à 20 procent vluchtelingen, volgens Den Toonder.

Daarbij wordt per geval specifiek gekeken naar de persoonlijke situatie. Na een aantal jaar wordt er pas actief gekeken wat iemand 'oplevert' voor het land. Tot die tijd kan een vluchteling door allerlei programma's zich geschikt maken voor Canada.

De vergelijking tussen Canada en Europa gaat maar ten dele op. Het Noord-Amerikaanse land ligt ver van conflictgebieden en kent daardoor weinig illegale toestroom van vluchtelingen. "Al is het wel zo dat er steeds meer migranten uit Midden-Amerika doorreizen naar Canada sinds Trump aan de macht is in de VS."

In Europa zal het niet eenvoudig zijn het Canadese model over te nemen, verwacht Den Toonder. "Ze hebben er in Canada al decennia ervaring mee en het is echt ingebed in de cultuur." Toch heeft ze een wijze les voor Europese politici: wees, net als de Canadezen, transparant. "Geef duidelijk aan wat de criteria zijn."

En zo komen we weer terug bij Geert Mak. Hij stelt: "Europa heeft geen falend beleid, maar géén beleid."