Oud-commandant: ‘Het wegsturen van Hennis lost niets op'

“Ik vind het inhoudelijk niet juist als minister Hennis opstapt”, zei De Kruif vandaag in De Ochtend. “Ik hoop dat de Kamerleden tijdens het debat staatsmanschap laten zien en geen politiek gaan bedrijven. Je moet een laag dieper kijken. De oorzaken stijgen wellicht ver boven de ambtsperiode van deze minister. Iedereen aan de top is verantwoordelijk voor wat de Defensie doet, en ook ik voel me verantwoordelijk.”

Munitie niet getest?

Vorig jaar ontplofte in Mali een mortiergranaat die niet van voldoende kwaliteit was. De granaat was in 2006 in haast besteld omdat alle munitie in Uruzgan opraakte. Het koopcontract was met Amerikanen, maar de granaten kwamen uit Bulgarije. De Amerikanen hebben destijds ook duidelijk aangegeven dat ze niet instonden voor de kwaliteit van de munitie. Hoe zijn de spullen dan toch gebruikt?

“Normaal gesproken, als je iets nieuws koopt bij Defensie, gaat er een uitgebreid testprogramma aan vooraf”, zegt De Kruif. “Je gooit de granaten tegen de ruiten aan, test ze in de vriescel en in hitte, en dan wordt er gekeken wat er gebeurt. Pas als het absoluut veilig is wordt het vrijgegeven. Ik wacht het antwoord van Defensie af of dat is gebeurd. Munitie moet het gewoon doen en dat moet veilig zijn. Mij hebben nooit signalen bereikt, van wie dan ook, dat we in een onveilige situatie zouden zitten.”

Defensie hangt uit het lood

In het rapport van het OVV (Onderzoeksraad voor Veiligheid) wordt in ieder geval beweerd dat die testprogramma’s niet voldoende zijn uitgevoerd. Toch is dit een extreme uitzondering. Want volgens de oud-commandant moet munitie sowieso veel kunnen verduren. “Het is een enorm tragisch incident. Maar laten we het vooral gebruiken om de diepere oorzaken hierachter weg te halen. Was dit een incident, of is er iets fundamenteel mis met hoe Defensie in elkaar zit? Daar moet de discussie over gaan, want de Defensie hangt uit het lood.”

Daarnaast zou minister Hennis ook onjuist gehandeld hebben in de communicatie met de nabestaanden van twee overleden militairen. Afgelopen weekend heeft de minister contact met ze opgenomen, terwijl de ambtelijke top haar dat afraadde. De Kruif: “Misschien wilden ze dat niet vanwege aansprakelijkheid en de consequenties die dat kan hebben voor de mogelijke rechtsgang. Uiteindelijk hoort de brigadecommandant contact op te nemen met de familie. De zorg voor de nabestaanden kun je niet aan de minister overlaten.”

Politieke spelletjes

Ondanks de fouten die minister Hennis heeft gemaakt is De Kruif toch overtuigd dat de minister haar uiterste best heeft gedaan: “Ze is vreselijk betrokken bij wat hier is gebeurd, dat staat voor mij buiten kijf. Het is een goede minister. Ze heeft een enorm moeilijke portefeuille en erfenis gehad. Daar komt bij dat dit het enige ministerie is dat geen staatssecretaris heeft. Bij Defensie hoort een staatssecretaris. Bestuurlijk zit het bij Defensie niet goed, er is te weinig geld en de bedrijfsstructuur is niet goed.”

“Defensie is van ons allemaal in Nederland”, vervolgde de oud-commandant. “Als je constateert dat het uit het lood hangt, moet je voorkomen dat de grondslag voor dit soort incidenten in de toekomst kleiner wordt. Er is met dit debat een unieke kans voor de Kamer: gaan we hier politieke spelletjes spelen of gaan we staatsmanschap tonen? Als je deze minister weghaalt zonder naar de oorzaken te kijken, dan blijven we de komende jaren ministers naar huis sturen. Ze moeten in de spiegel kijken en zich afvragen: wat hebben we met Defensie gedaan?"

Meer over het debat en het rapport en de positie van Hennis lees je hier.