Achtergrond

'Brexit schop onder EU-kont'

foto: Foto: Merlijn Doomernikfoto: Foto: Merlijn Doomernik
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Brexit schop onder EU-kont'

[EO] De uitkomst van het Brexit-referendum is een schop onder de kont van de Europese Unie, zegt schrijver Geert Mak op NPO Radio 1.

"We hebben nog geen idee wat eruit voortvloeit, maar dat er grote omwentelingen komen is zeker. Of de EU stagneert en zakt in als een plumpudding. Of we krijgen een totale herbezinning, met nieuwe politici en meer integratie."

Misschien krijgen we wel een Europa met verschillende snelheden, voorspelt Mak. "Je ziet nu al dat de ministers van Buitenlandse Zaken van de landen die de EU ooit zijn begonnen komende maandag samenkomen. Samen kunnen ze een kopgroep gaan vormen."

Groeiende puist

Volgens de auteur van de bestseller In Europa zit de EU in een tussenfase. "Ik denk dat er een scherpere scheiding komt tussen zaken die nationaal en die supranationaal worden geregeld. Op bepaalde vlakken moet er meer integratie komen: om de kapitaalstromen, de migratie, het klimaatprobleem en het energievraagstuk te kunnen regelen. We moeten dat samen oplossen, anders gaat het mis."

Het Britse nee tegen Europa kwam voor hem niet als een verrassing. "Dit was een groeiende puist die een keer moest openbreken. Was het niet nu, dan wel over een jaar."

Triomfalisme

Mak vindt dat de Europese federatie al vanaf het begin een weeffout heeft. "Er is geen sterk centraal gezag. Bij een crisis neemt niemand de leiding."

Als voorbeelden waar het wel goed functioneert, noemt hij India en de Verenigde Staten. "Landen waar de cultuurverschillen nog wel groter zijn dan binnen Europa. Ook daar zijn crises en zelfs een burgeroorlog geweest. Maar een federatie heeft soms tijd nodig om te groeien."

Die groei is in Europa lang geleidelijk gegaan, maar nu zijn we het spoor bijster. Mak: "De eurozone is te snel ingevoerd, de EU is te snel uitgebreid. Wij betalen nu de prijs voor het triomfalisme van de jaren 90 en begin deze eeuw."

Geval apart

De auteur is niet bang dat andere Europese landen snel willen uittreden. "De Britten zijn wel een geval apart. Wij zullen niet zo snel een nexit krijgen. Friesland kiest er ook niet voor om uit Nederland te stappen als ze ergens ontevreden over zijn. Wij kiezen andere protestvormen. Hoewel ik de zorgen van de Britten goed begrijp over migratie en banenverlies, snap ik niet dat ze zomaar op volle zee uit de boot stappen. Ze leggen een 19e-eeuws denksysteem op een 21e-eeuwse situatie."

Ster advertentie
Ster advertentie