Achtergrond
BNNVARA

Mohammed zei al: was je handen!

foto: bnnvarafoto: bnnvara
  1. Nieuwschevron right
  2. Mohammed zei al: was je handen!

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Gutteres, heeft de wereld opgeroepen om de wapens overal neer te leggen. De strijd tegen het coronavirus is veel belangrijker dan alle gewapende conflicten die gaande zijn, aldus de VN.

Zo'n oproep lijkt misschien naïef, maar heeft wel degelijk zin, vertelt hoogleraar geschiedenis Beatrice de Graaf in De Nieuws BV. Zo heeft Saoedi-Arabië al aangekondigd de strijd in Jemen te willen de-escaleren. "Er wordt naar hem geluisterd," aldus De Graaf, die memoreert dat ook Saoedi-Arabië de eerste coronadoden te betreuren heeft.

Stapeleffect

Er is een duidelijk verband tussen oorlog en het ontstaan van pandemieën. De Spaanse griep sloeg toe tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar ook de Napoleontische oorlogen in het begin van de 19e eeuw zorgden voor uitbraken van pest en cholera.

Het stapeleffect, zegt De Graaf. Door verplaatsingen van enorme hoeveelheden mensen (soldaten, tijdens die oorlogen), gecombineerd met slechte hygiëne en gebrek aan voedsel, kunnen virussen snel om zich heen grijpen. Soms had zo'n uitbraak positieve gevolgen. De eerste quarantainemaatregelen ontstonden in de negentiende eeuw na Napoleon, en na de Eerste Wereldoorlog ook de eerste internationale gezondheidsorganisaties.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Maar het kan ook negatief uitpakken: In 2013 liet Assad ziekenhuizen bombarderen en stopte hij met vaccinatieprogramma's, om een polio-epidemie zijn verwoestende werk te laten doen onder zijn opstandige onderdanen.

Quote

IS noemt corona een straf van God voor het ongelovige westen

Beatrice de Graaf

Terroristen

De Graaf is terrorisme-expert, en ziet dat Islamitische Staat op dit moment zijn volgelingen via nieuwsbrieven oproept om minder te reizen, en om hygiënische maatregelen te nemen. In de koran riep Mohammed al op om goed je handen te wassen. Maar IS ziet corona ook als straf voor het goddeloze westen, en spoort zijn aanhangers aan de ongelovigen verder te ondermijnen waar mogelijk.

Ze verzwijgen daarbij dat het coronavirus ook islamistische landen treft, aldus De Graaf. Het gevaar dat terroristische organisaties zelf een virus inzetten als wapen, vindt de hoogleraar niet realistisch. Daarvoor is veel expertise nodig, en geavanceerde laboratoria, en daarover beschikken de meeste terroristische organisaties niet.

De gifgasaanval op de metro in Tokio door de Aum Shinrikio-sekte in 1995 komt daar nog het dichtste bij, maar zelfs die geldt, ondanks de 13 doden, als min of meer mislukt.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Privacy

In de strijd tegen corona wordt de privacy vaak op het tweede plan gezet. Dat gebeurt volgens De Graaf vooral in landen met een autoritair regime, zoals China, Israël of Rusland. Maar ook in Nederland is al sprake van het delen van het Elektronisch Patiënten Dossier.

Het is belangrijk dat parlementen daarbij de vinger aan de pols houden, en dat duidelijk is dat er een einddatum is voor dergelijke maatregelen. De enige die dat expliciet heeft benoemd, en ook hamert op transparantie is de Duitse bondskanselier Merkel. "Parlementen vergaderen nu minder, maar zouden de controle eigenlijk moeten opvoeren."

Beatrice de Graaff over oorlog, terrorisme en corona

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie