Achtergrond
NTRVPRO

'Stop anti-homogeweld!' Het zou topprioriteit worden. Maar dat werd het niet.

foto: Botte Jellemafoto: Botte Jellema
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Stop anti-homogeweld!' Het zou topprioriteit worden. Maar dat werd het niet.

Herinnert u het zich nog? Twee jaar geleden liepen politici, acteurs, voetballers en andere bekende Nederlanders hand in hand. Een geweldloos protest tegen homofobie en geweld tegen homoseksuelen: #allemannenhandinhand.

"Wij doen mee! Stop geweld tegen homo's", twitterde de voormalig leider van D66, Alexander Pechtold. De aanpak van anti-homogeweld moest en zou een topprioriteit, zei Mark Rutte. “Het is verschrikkelijk wat er is gebeurd". Een duidelijk statement met een duidelijke boodschap, zo leek het.

Nu, twee jaar later is daar nauwelijks iets van terecht gekomen. Radiomaker Botte Jellema maakte hierover de RadioDoc Hand in Hand:

{podcast audio="109871" caption="Radio Doc 30 juni 2019" }

Landelijke verontwaardiging

De aanleiding voor de actie #allemannenhandinhand was de mishandeling van twee Arnhemse jongens, Jasper en Ronnie. Zij werden in elkaar geslagen door vier jongens die een betonschaar bij zich hadden. De vier jongens werden opgepakt. Ronnie en Jasper stonden in elke krant, ze waren overal op tv. Heel Nederland was verontwaardigd.Het voorpaginanieuws en anti-homogeweld was super actueel. ‘Dit is een uniek moment, onthoud dit. Dit is een keerpunt. Vanaf nu laten we ons niet meer op onze bek timmeren. We moeten juist hand in hand gaan lopen. Ze wennen er maar aan!’, zo klonk het op LGBTQ+ bijeenkomsten.

De uitspraak

In het voorjaar van 2018 komt de Officier van Justitie met de strafeis in de zaak van Ronnie en Jasper. De rechter beslist vervolgens of de verdachten deze straf ook daadwerkelijk krijgen, of niet. In de strafeis werd niet meegenomen dat de daders homofoob zijn. Het zoude ‘gewone, jonge jongens’ zijn geweest. ‘En die schelden wel vaker met homo, dat hoeft dus niet te betekenen dat ze per se homofoob zijn’. Zo luidde de redenering.

In het geval van Jasper en Ronnie werd homofobie niet als strafverzwarende omstandigheid meegenomen. De straf werd gebaseerd op ‘standaard’ geweldpleging. De jongens kregen 80 tot 160 uur taakstraf opgelegd van de rechter.

Geen homofobie?

Als een bejaarde mevrouw wordt mishandeld, kan dat aangemerkt worden als strafverzwarende omstandigheid. Het hoeft dan niet bewezen te worden dat het gaat om een oudere vrouw: dat is zichtbaar voor iedereen. Wanneer een homoseksuele man in elkaar wordt geslagen terwijl hij hand in hand loopt met zijn partner, moet het homofobe motief kennelijk wel bewezen worden; is er dan geen vanzelfsprekende strafverzwaring.

De advocaat Jasper en Ronnie, Sidney Smeets: “Politie bracht naar buiten wat er was gebeurd en dat de mishandeling een homofoob aspect had. Later werden ze veel genuanceerder: ‘tja, die homofobie, dat is helemaal niet zo zeker.’”

Quote

We moeten concluderen dat Nederland een schijntolerantie is.

Sidney Smeets, advocaat

Het feit dat er werd getwijfeld aan een homofoob motief, is onderdeel van de algehele homofobie in de maatschappij, stelt Smeets. “De onderhuidse intolerantie komt daarin naar voren.” En dus moeten we de conclusie trekken dat er in Nederland een schijntolerantie is. “Het OM en de rechtelijke macht kunnen daar nog heel veel in leren”, aldus de advocaat.

De jongste van de vier veroordeelden is later in hoger beroep gegaan. Afgelopen mei volgde de uitspraak. De eis was nog lager en de uitspraak ook: 40 uur taakstraf, voorwaardelijk. Ook hier werd een homofoob motief niet meegenomen.

Jasper en Ronnie

Ronnie en Jasper zijn achteraf helemaal niet blij met hoe het is gegaan. De strafzaak niet, maar ook ze kijken niet met een tevreden gevoel terug op het verschijnen in de media. "Destijds hebben we, heel stom, de keuze gemaakt om de media te woord te staan. We dachten: ‘ons verhaal moet naar buiten, hetgeen wat is gebeurd moet verteld worden. En ja, dan moeten wij het gezicht daar maar van zijn.’”

Quote

We durven niet meer. Er is altijd een beetje angst.

Ronnie en Jasper, slachtoffers

“Maar als we toen wisten, wat we nu weten, dan hadden we het denk ik niet gedaan. Ons hele leven en privéleven heeft op z’n kop gestaan. Je wordt van alle kanten benaderd, gebeld, gemaild, ook via social media. Dat is maandenlang doorgegaan. En wat hebben we ermee bereikt? Op de lange termijn eigenlijk niets.”

De jongens vragen zich af in hoeverre de aanpak van homohaat echt een ‘topprioriteit’ is. Zelf durven ze nauwelijks hand in hand over straat te lopen. En dat terwijl ze vinden dat het eigenlijk wel zou moeten. “Je moet het eerst doorbreken om het te kunnen doen. Maar dat durven we nu niet meer. Voor nu is hand in hand lopen niets iets wat onze community is gegund, nu nog niet. Nee, nu nog niet.”

Botte Jellema maakte eerder een radio documentaire over homofobie: Als ze maar van me afblijven. RadioDoc: 'Als Ze Maar Van Me Afblijven'.

Ster advertentie
Ster advertentie