Hoe een familiebezoek eindigde in een drama

Mieke Harms, stiefmoeder van de broers, vertelt in De Nieuws BV: "Het valt ze zwaar, ze ondergaan het, maar ze snappen er eigenlijk helemaal niks van. En dat maakt dat ze soms ook heel erg boos zijn. Wat gebeurt hier? Wat hebben we verkeerd gedaan? Mentaal krijgen ze hier wel een aardige deuk van."

Vijf weken

De broers worden inmiddels al ruim vijf weken vastgehouden in een detentiecentrum in Åstorp, 80 kilometer boven Malmö. Mieke is er onlangs met haar man, de vader van de broers, geweest en dat viel ze erg zwaar. "Het is op een verlaten industrieterrein. Een gebouw waar je eerst heel lang moet wachten voordat je toegang krijgt, dan moet je door verschillende deuren die allemaal weer op slot gaan. Je wordt door twee bewakers begeleid, totdat je bij je kinderen bent, en dan mag je een halfuur bij ze zijn. Daar probeer je dan alles uit te halen. We spreken ze moed in. 'Het ligt niet aan jullie, wees trots op jezelf, hou je waardigheid.' We zijn overgeleverd."

Mieke vertelt dat er geen direct contact is met de buitenwereld en dat de jongens twee keer per dag bezoek kunnen ontvangen in een daarvoor speciaal gereserveerde ruimte. Maar ook daar zitten voorwaarden aan. Mieke: "Je mag niet samen met hun in een gespreksruimte zijn en ook slapen ze apart."

Schaamte

Rokhaya Seck, het nichtje van Ibralo en Pape Matar, noemt de situatie bizar. "Ik schaamde me eigenlijk ook een beetje, ik zie Ibralo en Papa Matar altijd in Senegal. Kom ik daar met mijn Westerse visum, ga daar op vakantie en zit daar aan het strand."

Die schaamte had ze ook toen ze vorig jaar in Senegal was en Pape Matar haar vertelde over zijn eerdere bezoeken aan Nederland en de racistische dingen die hij had meegemaakt. Rokhaya: "Ja, en toen schaamde ik me al naar hem toe, ik zit hier bij jullie, niks aan de hand en kan reizen waar ik heen wil. Maar als je niet uit Europa komt, maar uit Senegal, kost het zoveel moeite om op familiebezoek te gaan. Daar gaat een hele procedure aan vooraf. En dan heb je dat doorstaan, heb je al je papieren bij je, word je gewoon uit de Flixbus gehaald en vijf weken vastgehouden."

En dat terwijl de Senegalese broers een Schengenvisum hadden en naar Schengenland Zweden wilden. Hoe kon het zo misgaan? Mieke: "Dat vinden wij ook bijzonder. Een Schengenvisum krijg je ook niet zo. Er wordt heel goed gecontroleerd of alle gegevens goed zijn ingevuld en of het allemaal legaal is."

Onduidelijkheden

Toch waren er bij de grens in Zweden verdenkingen en werden de broers aangehouden. Mieke vertelt: "Er zijn onduidelijkheden geweest; ze hebben gezegd we gaan naar onze broer, maar het is hun neef, maar in Senegal noemen alle mensen die nauw betrokken zijn met elkaar, elkaar broer. Ze wisten het adres niet, maar dat kan ik me ook voorstellen, want ze zouden door die neef worden opgehaald. Ze hadden het erover dat de neef een vrouw had, dat is ook zo, maar dat is een partner, en niet een geregistreerd huwelijk. Dat zijn allemaal dingen waardoor er verdenkingen waren. Maar dat is allemaal al uitgelegd, en niet één keer, maar tien keer."

Opgehelderd

Kan je dan zomaar mee worden genomen en in een detentiecentrum worden gezet? Asieladvocaat Wil Eikelboom: "Nee, dat kan zeker niet zomaar. Er kunnen wel vragen worden gesteld en het feit dat je een visum hebt betekent niet dat je hem niet meer kan kwijtraken, ook in Nederland kan dat gebeuren." Hij snapt dat er in dit geval vragen waren omdat de jongens onder meer de officiële naam van de persoon niet wisten en ze ook niet goed wisten hoelang ze zouden blijven.

Eikelboom vervolgt: "De grootste angst van de Schengen-staten is dat mensen langer blijven, asiel aanvragen en in de illegaliteit verdwijnen. Dus als je niet helemaal duidelijk bent over wat je komt doen, dan snap ik dat daar wat vragen over zijn. Maar dat is natuurlijk al opgehelderd. Het is inmiddels duidelijk dat ze vaker in Nederland komen, dat ze een multiple entry visa hebben, dat ze ouders hebben in Nederland en dat ze familie gingen bezoeken in Zweden. Dit had allang opgehelderd moeten zijn."

Grenscontrole

Op de vraag of die controles zijn toegestaan binnen de Schengenlanden, antwoordt asieladvocaat Wil Eikelboom: "Eigenlijk niet, er horen geen grenscontroles te zijn tussen Schengenlanden, maar Zweden heeft in 2015 besloten dat zij gebruik willen maken van een soort uitzonderingspositie. Ze hebben gezegd dat het op grond van de nationale veiligheid noodzakelijk is om de grenzen weer te gaan controleren, dat had toen te maken met een instroom van asielzoekers die zij meer wilden controleren of tegenhouden waarschijnlijk, en dat hebben ze tot nu toe volgehouden." Volgens Eikelboom is het feit dat er een grenscontrole is, al een "uitwas van angst voor immigratie."

Fort Europa

Eikelboom vervolgt: "Dat deze mensen uit die bus zijn gehaald is natuurlijk ook geen toeval. Laten we wel wezen, als ik in die bus zou zitten, dan zou de kans een stuk kleiner zijn, dat ik word gecontroleerd. Zij zien er meer uit als asielzoekers en worden er dus uitgepikt. Hun verhaal wordt niet geloofd en ze worden vastgezet. Dat zou ons niet gebeuren denk ik. Dus dat heeft absoluut te maken met de wens om de grenzen van Europa te sluiten."

Wordt Fort Europa steeds meer bevestigd? "Ja, je ziet de levensgevaarlijke situaties van mensen die met bootjes Europa proberen te bereiken, maar nu zijn het dus ook mensen die gewoon een visum hebben en die hier op vakantie gaan, die ook gewoon het risico lopen te worden opgesloten. Het begint behoorlijk door te slaan."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Facebook en Twitter