De wetenschap achter een paar Top 2000 lyrics

Om te beginnen met de meest boude uitspraak die we konden vinden, uit het top 10 nummer November Rain van Guns N’ Roses:

'Cause nothin' lasts forever
Even cold November rain

Dat novemberregen niet voor eeuwig duurt moge duidelijk zijn. Als een regenbui in november maar lang genoeg duurt, wordt het namelijk vanzelf decemberregen. En na regen komt zonneschijn. Maar wat is er wel eeuwig? En is alles niet eindig? Een lastige kwestie, omdat het in feite gaat over de vraag hoe (en of) het universum ooit eindigt. Daar is de wetenschap niet over uit, al zijn er meerdere scenario’s.

Het model dat het breedst gedragen is in de wetenschap is de zogenaamde warmtedood van het universum. Over biljoenen jaren, als alle sterren zijn uitgedoofd en de meeste materie is verzwolgen door zwarte gaten, is het vrij donker en stil in het heelal. Nog veel langer daarna vervalt materie tot kleinere deeltjes en kwijnen zwarte gaten langzaam weg door straling. Het universum eindigt als een uniforme, ijle soep van subatomaire en lichtdeeltjes. In dit scenario duurt het universum wel voor altijd voort, en sommige deeltjes dus ook, maar er gebeurt verder niets want dat is niet meer mogelijk. Ook geen Guns N’ Roses concerten.

Happy

Ook het nummer Happy van Pharrell is onder de loep te leggen, en dan wel de volgende tekst:

I'm a hot air balloon that could go to space

Pharrell is natuurlijk geen luchtballon, maar kun je met een luchtballon de ruimte bereiken? De vraag is niet zomaar te beantwoorden, omdat er geen harde overgang is tussen de atmosfeer en de ruimte. Hoe hoger je komt, hoe ijler de lucht wordt. De atmosfeer en de ruimte gaan eigenlijk geleidelijk in elkaar over.

Toch is er wel een grens, de meest gebruikte afspraak daarover is dat honderd kilometer hoog de ruimte begint. Rond die hoogte hebben vleugels van een vliegtuig geen nut meer en nemen de regels van de ruimtevaart het over van de aerodynamica.

Maar kun je daar komen met een luchtballon? Er zijn verschillende typen ballonnen, zoals afgesloten ballonnen met heel licht gas als helium, maar Pharrell spreekt specifiek over een heteluchtballon. Een heteluchtballon werkt volgens het principe dat verwarmde lucht in de ballon lichter is dan de omringende koele lucht. Daardoor stijg je op, net als de heliumballon opstijgt door het lage gewicht van het helium ten opzichte van de omringende lucht.

Op honderd kilometer hoogte is de lucht zo ijl dat het gewicht van de ballon, gasbranders, capsule en Pharrell niet meer opstijgt door dat principe. Bovendien is het op die hoogte zo’n honderd graden onder het vriespunt, dus zal Pharrell niet zo happy meer zijn. Het hoogterecord met heteluchtballonnen is dan ook 21.290 meter. De ruimte bereiken met een heteluchtballon is dus niet mogelijk.

Hallelujah

Als laatste is het nummer Hallelujah van Leonard Cohen aan de beurt. Dit nummer staat maar liefst drie keer in de Top 2000, door covers van Jeff Buckley en Lisa Lois. Daarin komt de volgende tekst voor:

Now I've heard there was a secret chord
That David played, and it pleased the Lord
But you don't really care for music, do you?
It goes like this
The fourth, the fifth
The minor fall, the major lift
The baffled king composing Hallelujah

Over welk geheim akkoord gaat het hier? Koning David staat in de Bijbel bekend om zijn muzikale kwaliteiten, maar waar verwijst Leonard Cohen precies naar? We vroegen het aan hoogleraar Godsdienst en Maatschappij Karel van der Toorn van de Universiteit van Amsterdam.

Van der Toorn legt uit: “Het Oude Testament presenteert David als een muzikale herder die in staat is om met zijn muziek de aanvallen van waanzin waaraan Koning Saul lijdt tot bedaren te brengen. Wel krachtige muziek dus. En op grond van Davids koningschap, nauwe band met God, plus muzikaliteit is David vervolgens gepresenteerd als de belangrijkste auteur van de ‘Psalmen,’ de verzameling rituele liederen die in één Bijbelboek zijn samengebracht. Van geheime akkoorden of melodieën spreekt het Oude Testament echter niet.”

De kans is dus groot dat de secret chord van Cohen uit zijn eigen dichterlijke vrijheid voortspringt. Van der Toorn voegt nog toe dat er in de joodse mystiek wellicht tradities zijn over de “geheime muziek” van David. Aangezien Cohen joods was, is dat een mogelijkheid, maar daar is verder niets over te vinden. We moeten er dan maar van uitgaan dat hij meende wat hij schreef, namelijk dat hij het geheime akkoord van horen zeggen had.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co