Rosanne Hertzberger: 'We laten ons leven te veel bepalen door de wetenschap'

Hertzberger wil in haar boek laten zien hoe we stelselmatig onze ogen sluiten voor de valkuilen van wetenschappelijk onderzoek en we te vaak onze onderbuikgevoelens ermee legitimeren.

Ze constateert dat mensen steeds vaker de wetenschap als een onfeilbare autoriteit hanteren, maar Hertzberger denkt niet dat de wetenschap op alle vragen antwoord kan geven. "Sinds de ontkerkelijking zijn er weinig bronnen van wijsheid die we nog accepteren. De wetenschap moet nu al onze vragen beantwoorden, maar die kan geen oplossingen bieden voor principiële kwesties."

'Evidence based beleid'

"De meeste mensen in de politiek zitten daar gelukkig nog vanwege hun ideologie, maar je ziet dat er steeds meer wordt gewerkt op basis van 'evidence based beleid'. Hertzberger ziet dat de wetenschap vaak gebruikt wordt om een standpunt te onderbouwen, terwijl onderzoeken vaak ''buigzaam'' zijn.

Een voorbeeld van waar de wetenschap ten onrechte wordt ingezet om ideologie te legitimeren is volgens Hertzberger de discussie rond het 'universeel basisinkomen'. "Dat onderwerp is sterk ideologisch, maar wordt vooral onderbouwd op basis van experimenten."

Dat betekent volgens haar dat je uiteindelijk een 'evidence based beleid' krijgt, en daar kun je het moeilijk mee oneens zijn want dan ontken je wetenschappelijk onderzoek.

Mindfulness

Mindfulness ziet Hertzberger als een methode die perfect past bij de tijdgeest. "Je doet het alleen, je sluit je ogen, er zit geen enkel oordeel bij en er gaat gaat geen collectebusje rond dus je hoeft ook niet voor anderen te zorgen."

Het is wetenschappelijk bewezen dat mindfulness tegen depressie kan helpen, maar Hertzberger schrok toen ze zag hoe de onderzoeken zijn uitgevoerd.

"Het is heel moeilijk bij mindfulness om te onderzoeken of het het placebo-effect dat werkt, of de methode zelf." Zij denkt dat we aan zelfbedrog doen als we mindfulness serieus nemen. "Het is ook iets wat werkgevers werknemers aanraden die tegen een burn-out aan zitten, dan hoeven ze zelf niks meer te doen", zegt Hertzberger.

De wetenschap als boom

"Ik zie wetenschap als een boom", zegt Hertzberger. "Je kan er veel aan ophangen, maar als het gewicht te zwaar wordt, knappen de takken." Ze denkt dat we minder in die boom zouden moeten hangen omdat hij niet op alle vragen antwoord kan geven. "De wetenschap kan jou niet vertellen hoe je moet opvoeden, eten, sporten én welke politieke overtuiging je moet hebben."