Verkeersboetes vanaf januari wéér hoger: 'Zou inkomensafhankelijk moeten zijn'

Hoewel steeds meer Kamerleden twijfelen of de boetes nog 'redelijk' zijn en zelfs de directeur van het CJIB, de instantie die de boetes int, vindt dat de boetes niet meer in verhouding staan tot de overtreding, komt er voorlopig geen verandering in.

Snel opgelopen

In 1990 is in Nederland de verkeersboetewet Mulder ingevoerd, omdat de boetes geautomatiseerd moesten worden. Daarin was opgenomen dat de boetes laag moesten blijven, zodat mensen ze konden blijven betalen. Maar om een begrotingstekort te dichten, zijn de boetes in 2023 met tien procent gestegen. 

"De staatskas moet gespekt worden", vertelt Merel van Rooy, journalist bij De Correspondent en schrijfster van Boetefabriek. Die gebeurde tussen 2008 en 2011 al eerder. "Dat heeft ervoor gezorgd dat verkeersboetes twee keer zo snel zijn gestegen ten opzichte van strafrechtelijke boetes."

Beller Huibert Krabbendam vindt het oneerlijk dat de burger door middel van de boetes moet betalen voor het begrotingstekort: "De middelen die nodig zijn om politie en brandweer te betalen zouden gewoon in de begroting moeten staan." Daarentegen vindt beller Marinus van den Brink de boetes in Nederland helemaal niet te hoog. "Door rood rijden kan een dode veroorzaken. Is de boete dan te hoog? Iedere chauffeur is de baas over zijn rechtervoet."

Geen verkeersmaniakken

Om te weten waar de flitsers staan, gebruiken veel Nederlanders Flitsmeister. Maar mensen gebruiken de app niet alleen om boetes te ontlopen, vertelt directeur van Flitsmeister, Jorn de Vries. "Mensen krijgen ook waarschuwingen over een stilstaand voertuig, een ambulance of een voorwerp op de weg."

De Vries ziet in de data dat het in Nederland uitdagend is om structureel te hard te rijden. "We zien dat er na een melding van een flitser wel geremd wordt. Ze gebruiken de app niet om als verkeersmaniakken door het land te racen."

Fins model

In Nederland betaalt iedereen hetzelfde bedrag voor een overtreding. Maar in Finland en Zwitserland werken ze met inkomensafhankelijke boetes. Anna Schoemakers, vicevoorzitter Vereniging Nederland-Finland, denkt dat dit model in Nederland ook heel goed mogelijk is. "De verkeerssituatie in de stedelijke omgeving is in Finland niet heel anders dan in Nederland." 

Schoemakers ziet dat het systeem daar solidariteit opwekt en arrogantie dempt. "Er is veel draagvlak voor, waardoor het ook veiliger is op de weg."

Pakkans moet groter

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen ziet dat de boetes niet meer effectief zijn om het gedrag van mensen aan te passen. "De verhogingen brengen mensen niet meer op andere gedachten, want de boetes zijn al heel hoog. Als een boete van 400 naar 430 euro verhoogd wordt, is het niet zo dat iemand die overtreding opeens niet meer maakt."

Tertoolen denkt dat het vergroten van de pakkans veel beter kan werken. "Meer controles en minder Flitsmeister. Als mensen weten dat ze vaker gepakt kunnen worden, letten mensen beter op hun snelheid en gedrag."