Moeten we arbeidsmigranten buiten Europa hierheen halen? 'Nederland loopt achter'

Op dit moment haalt Nederland vooral arbeidsmigranten uit andere EU-landen zoals Polen, Roemenië en Bulgarije, waar de bevolking ook sterk vergrijst. Onze spullen komen daarentegen vooral juist uit China, waar de beroepsgroep met 300 miljoen krimpt. "Er moet een verandering komen in de herkomstlanden van arbeidsmigranten die we naar Nederland halen", zegt Werner. 

Afspraken met landen buiten EU

Het advies van de WRR is dus afspraken maken met jonge, groeiende landen met een groot demografisch potentieel, zoals Nigeria en Indonesië. Daar zijn andere EU-landen al veel meer mee bezig. "Nederland loopt daar niet in voor, maar op het moment dat je afspraken maakt met herkomstlanden buiten de EU, kun je ook grip en controle uitoefenen op de voorwaarden waarop arbeidsmigranten hierheen komen. Nu komen veel mensen nog binnen via het EU-recht 'vrij verkeer van personen'", vertelt Stefan de Vries, Europa-correspondent bij BNR Nieuwsradio. 

Een land dat volop inzet op arbeidsmigranten is Italië. De Vries: "Meloni heeft een deal met Tunesië gesloten, waarbij zij economische hulp bieden in ruil voor arbeidsmigranten." 

En dat is volgens hem voor een land als Italië niet vreemd. "Italië is het meest vergrijzende land in heel Europa en dit is in Nederland ook een groot probleem. Het verbaast me dan ook dat dit thema niet aan bod is gekomen bij de verkiezingen. Maar als wij geen arbeidsmigranten hierheen halen, zorgt dat voor een verarming of zelfs verdwijning van onze welvaart."

Terugkeer naar herkomstland

Hoogleraar migratiegeschiedenis bij de Universiteit Leiden Marlou Schrover benadrukt een potentieel gevaar van het hierheen halen van arbeidsmigranten. "Uit een aantal van de herkomstlanden dat in het rapport wordt genoemd, komen al arbeidsmigranten. Die komen terecht in bestaande gemeenschappen."

Maar Schrover ziet, net als de WRR, dat de terugkeer van arbeidsmigranten uit 'nieuwe' herkomstlanden zoals Kenia en Ethiopië wellicht achter zal blijven. "We hopen dat daar een welvaartsontwikkeling zal plaatsvinden, door een ontwikkeling in zorg, onderwijs en economische groei. Maar als die welvaart niet verbetert, dan wordt de terugkeer van arbeidsmigranten lastiger."

Woningen nodig

Maar om voldoende arbeidsmigranten naar Nederland te kunnen blijven halen, is het van belang dat er genoeg huizen zijn. En daar is op dit moment nog geen sprake van, ziet ook beller Jos van Eijndhoven. Hij woont in een klein dorp met 100 mensen waar 400 arbeidsmigranten op het punt staan naartoe te komen. "Eerst moet hier de huisvesting goed voor elkaar zijn, anders zie ik de bui al hangen. Want op dit moment kunnen onze lokale voorzieningen geen 400 arbeidsmigranten aan."

Ook hoofdredacteur BNR Nieuwsradio Marc Adriani ziet dat woningbouw hard nodig is. "De komst van arbeidsmigranten gaat hand in hand met de oplossing van het woonprobleem. Anders krijg je geen draagvlak voor deze groep. Het is een heel ingewikkeld probleem, maar we moeten ons realiseren dat de welvaart anders daalt."

Andere inzet

Beller Martin Kniest adviseert de overheid over arbeidspotentieel en ziet naast meer woningen ook een andere oplossing. "Wij hebben in Nederland 260.000 statushouders in de bijstand, zij wonen al in Nederland en blijven hier ook. Daarvan staan 35.000 mensen te springen om werk." Kniest ziet daar al snel een besparing van 200 miljoen mee. "Dit kan al als je 10.000 mensen hiervan aan het werk zet. Dit potentieel hebben we al binnen onze landsgrenzen."

Jurre de Haan, manager sociale zaken MKB Nederland - VNO NCW, denkt ook dat we door middel van andere oplossingen het probleem kunnen aanpakken. "We pleiten met de vakbond voor het terugdringen van de inzet van arbeidsmigranten door slimmer te werken, bijvoorbeeld door middel van AI of in de glastuinbouw door middel van robots."