Missie Kick Out Zwarte Piet geslaagd? 'Wat met dwang gaat willen Nederlanders niet'

De Nederlander is wat dat betreft echt heel raadselachtig, zegt Kanne. "Alles wat met dwang gepaard gaat, daar hebben we een hekel aan. Maar als het niet met dwang gepaard gaat, dan gebeurt het niet." 

'Mensen tonen begrip'

Dat mensen er moeite mee hebben dat het ze wordt opgelegd, dat herkent ook Marisella de Cuba. Zij voert al meer dan tien jaar de strijdt tegen racisme en discriminatie, onder andere via Stichting We Promise en KOZP. "Als je een op een met mensen praat, dan zie je dat mensen wel echt willen luisteren en begrip tonen." Door die gesprekken zijn vorig jaar maar liefst 30 intocht comités omgegaan, vertelt De Cuba. "Demonstreren is nooit ons doel geweest, he was een middel als alle gesprekken geen oplossingen boden."

Op veel plekken is het inmiddels ondenkbaar dat er nog een Zwarte Piet te zien is. Daarom zet Afriye nu na vijftien jaar een punt achter zijn organisatie. Waar in 2016 nog 65 procent voor Zwarte Piet was, was dat in 2022 nog maar 33 procent, vertelt onderzoeker Peter Kanne. Vorig jaar was er weer een lichte stijging te zien, mogelijk door de komst van kabinet-Schoof. 

'Iedereen zou het op hun eigen manier moeten mogen vieren'

Harold Verwoert, ook bekend als Coole Piet Diego van de club van Sinterklaas, vindt het hoog tijd dat de actiegroep stopt. Volgens hem is door hen een traditie verloren gegaan. "We leven in een democratie en iedereen zou het moeten mogen vieren op hun eigen manier, maar dat mag nu niet." Verwoert zou dit jaar optreden als Zwarte Piet in Zandvoort, maar de burgemeester heeft daar een stokje voor gestoken. "Ik word gecanceld. Zwarte piet is voor mij nooit een scheldwoord geweest. Hoe zie je het verschil niet tussen iemand met een donkere huidskleur en een zwarte piet?"

'Door protesten is mijn blik veranderd'

Andere liefhebbers van het sinterklaasfeest zijn wel anders naar de Pieten gaan kijken. "Ik dacht altijd, blijf daar gewoon van af, maar door de protesten is mijn blik wel veranderd", vertelt luisteraar Jaap Prins. En volgens Pieter Willemsen, die vroeger als Zwarte Piet verkleedde en nu in te huren is als Sinterklaas, is het niet zo ingewikkeld om gewoon wat minder schmink op te smeren. "Eerst dacht ik wel, ga je mij nu een racist noemen? Maar toen las ik hoeveel drek mensen met een donkere huidskleur soms over zich heen krijgen rondom Sinterklaas."

Zeeland

In het Zeeuwse Yerseke gaat de intocht van Sinterklaas dit jaar niet door. De organisatie zegt dat de risico's voor de veiligheid te groot zijn vanwege spanningen over zwart geschminkte pieten. In Vlissingen zijn ze al wel jaren geleden overgestapt, vertelt Gerrit Broers van het Sint en Pietenhuis daar. "We wilden de ellende niet. De reacties op het aanpassen waren in het eerste jaar wisselend, maar het jaar erop was het al geen punt meer."