Hoe kan het dat mensen een leider blijven vereren, die miljoenen mensen de dood in stuurde? Schrijver Hester den Boer reisde voor haar boek zes maanden lang door Rusland. Van Sint Petersburg en Moskou tot diep in Siberië. Treinreizen van tientallen uren brachten haar naar steden waar het in de winter vaak maar een paar uur lang licht is. Een reis langs voormalige strafkampen, massagraven, Stalincentra en vooral langs gewone Russen die allemaal te maken hebben gehad met de terreur van Stalin. Na de reis schreef ze het boek Onderdrukt door de verlosser: Een zoektocht naar Stalins erfenis in het Rusland van nu. Presentator Rose Heijnen in gesprek met schrijver Hester den Boer.

We lezen in het Donker met schrijver Pauline Slot. Zij schreef het boek “Eerste liefde, laatste hart’ over haar jonggestorven eerste geliefde, Erik, met wie ze als tiener een lange verkering had. Decennia later, beleeft ze opnieuw de tijd waarin alles nog moest beginnen. Een tijd van stiekem afspreken en brieven schrijven. Een tijd van strijd tussen oude en nieuwe seksuele normen. Researcher bij Andere Tijden Mirjam Gulmans in gesprek met Pauline Slot.

Weken- of zelfs maandenlang ronddobberen op zee, weinig eten en niks anders om je heen dan water. Zeevaarders willen stoer zijn en er is geen ruimte voor zwakte. Maar wanneer je maandenlang alleen op een bootje zit, ligt de kans om gek te worden om de hoek. Schrijver Michiel van Straten, zelf ook een zeiler, reconstrueerde oude en hedendaagse verhalen uit 1900 over gekte op zee. In het boek: Het Noorden verloren - een kleine gekte op zee, heeft Van Straten een stuk Nederlandse geschiedenis van de gekte op zee toegevoegd aan het boek van Nic Compton.

In Nederland krijgt ongeveer 1 op de 5 vrouwen geen kinderen. Dat heeft verschillende en zeer persoonlijke oorzaken, van gewenst tot on-gewenst, tot iets daartussenin. De stilte rondom hen is oorverdovend, omdat de meerderheid nu eenmaal wél een kind krijgt. De maatschappelijke nadruk op het moederschap is enorm. We weten eigenlijk maar weinig over al die vrouwen voor wie het leven er heel anders uitziet. Niet-moeder Liesbeth Smit beschrijft in haar boek 'Echte vrouwen krijgen een kind' hoe het is om als vrouw anno nu géén kinderen te hebben. Hoe ga je om met verwachtingen van jezelf en je omgeving? Waarom vinden we het moederschap zo vanzelfsprekend, en zijn ‘vrouwelijkheid’ en ‘moederschap’ zo onlosmakelijk met elkaar verbonden?

Als de jonge Dolores in verwachting is van haar eerste kind, onthult haar moeder een geheim: haar vader is haar vader niet. Ze is opgevoed door de Vlaamse communistische journalist Maarten, maar haar echte vader blijkt de Poolse bevrijder Michal te zijn. Hun werelden hadden niet verder uit elkaar kunnen liggen. Terwijl Maarten in zijn westerse cocon blijft vasthouden aan de marxistische theorie, ondervindt Michal in Polen dagelijks de communistische realiteit aan den lijve. Voor Dolores betekent deze onthulling het begin van een lange zoektocht, die uitmondt in een fascinerende reis door de Europese geschiedenis. We praten met Dolores Thijs over haar boek: De Poolse soldaat

Het is best gek dat we nooit écht hebben leren werken. Hoe houden we ons staande in deze tijd van voortdurende bereikbaarheid? Hoe bewaren we overzicht, met die uitpuilende mailbox, overvolle agenda en eindeloze takenlijst? En nog veel belangrijker: hoe zorgen we ervoor dat we eindelijk toekomen aan de plannen die we wel hebben maar niet uitvoeren? Sommige mensen lijken altijd grip op de zaak te hebben. Een van hen is Blendle-man Rick Pastoor. In dit boek deelt hij zijn razend slimme werkmethode GRIP, die hij door de jaren heen ontwikkelde. Zijn no-nonsense aanpak leert je hoe je rust, ruimte en richting in je werkweek krijgt. We praten met Rick Pastoor over zijn boek: GRIP.

De ouders van Samuel Vermeulen zijn sannyasins, volgelingen van de Indiase goeroe Osho, beter bekend als Bhagwan, en verblijven regelmatig met hem in een ashram in Poona, India. Na de dood van Bhagwan in 1990 valt het gezin razendsnel uit elkaar. Zijn moeder wordt opgenomen in een inrichting en uit de ouderlijke macht gezet, zijn vader raakt in zijn zoektocht naar geluk en liefde verstrikt in een wereld van prostituees en harddrugs. Samuel komt in een pleeggezin terecht waar hij tot zijn achttiende wordt opgevoed in een ijzeren regime. We praten met Samuel over zijn boek: prins van liefde.

Maarten groeit op in de turbulente jaren '60 en is in alles geïnteresseerd, behalve in de geschiedenis van zijn familie. Dat verandert als zijn vader sterft. Maarten vraagt zich af in hoeverre hij zijn vader, Buurt, echt gekend heeft. Gebruik makend van goed bewaarde dagboeken gaat Maarten op zoek naar het verhaal van zijn vader. We praten met Maarten van Nispen tot Pannerden over zijn boek: "Adellijk Wild."

Michel Veering vond een versleten rode tasje en de inhoud van dit tasje is de basis van het boek: 'Een liefde in Dresden'. Een aangrijpend verhaal over de intense liefde tussen de ouders van Veering, met op de achtergrond het decor van het bombardement van Dresden en het opkrabbelende Europa uit de Tweede Wereldoorlog. Researcher van het Tv-programma Andere Tijden Mirjam Gulmans, sprak in Lezen in het Donker met Michel Veering over zijn boek.

Gisèle van Waterschoot van der Gracht (1912-2013), dochter van een Oostenrijkse barones en een Amsterdamse patriciër, woonde als kind op katholieke kostscholen en in een kasteel met zeventig kamers. Deze jeugd vormde de springplank voor een veelzijdige kunstenaarsloopbaan en een leven vol bijzondere vriendschappen en liefdes. Zelf presenteerde Gisèle haar leven met succes als een sprookje. Maar hoe zag de werkelijkheid achter de fraaie façade eruit? We praten met Annet Mooij in Lezen in het Donker over haar boek: "De eeuw van Gisele."

In ‘Ons feilbare denken op het werk’ zet wetenschapsjournalist en neuropsycholoog Chantal van der Leest aan de hand van herkenbare situaties de meest voorkomende denk- en inschattingsfouten op het werk op een rij en maakt de vertaalslag van de wetenschap naar de praktijk.

Waarom praten we zo raar? Waarom vind je ‘passie’ tegenwoordig bij de bakker, hebben volwassen vrouwen het over hun ‘mannetje’ als ze hun volwassen vent bedoelen en komen ze bij de politie ‘ter plaatse’ in plaats van dat ze ergens arriveren? We praten met Japke-d. Bouma over de rariteiten in onze taal.

November 1919. Vanuit Den Haag wordt de eerste radio-uitzending in Nederland verzorgd door Hans Henricus Schotanus à Steringa Idzerda. Ter ere van 100 jaar radio schreef oud-directeur Radio bij de NPO Jan Westerhof, het boek: We waren er bij, de eeuw van de radio. Het boek laat de opkomst zien van de radio in een verzuilde maatschappij, de hoogtijdagen van de radio als praatpaal voor de autoriteiten, radio als nieuwe rol naast de televisie en als interactief medium. Het toont de ingrijpende invloed van de digitalisering in de jaren 90 die alles in de massacommunicatie revolutionair veranderde. Oud-presentator van Focus, Hasan Evrengun, leest in het donker met Jan Westerhof.

Nemen we onze buik voor lief? In deze aflevering van Lezen in het Donker besteden we aandacht aan het boek 'Mijn buik vol'. Een boek vol gedichten die een beeld geven van de wondere wereld van de buik maar ook van de dilemma’s die het chirurgische vak kent. Te gast is chirurg in opleiding Emma Bruns. Zij vertaalde werk dat oorspronkelijk werd uitgebracht door de Britse chirurg Zachary Cope naar het Nederlands.

Te gast in deze Lezen in het Donker, is schrijver en musicoloog Pieter Bergé. Zijn nieuwste boek met de titel: Wie schreef het Requiem van Mozart? geeft antwoord op deze vraag. De feiten, geruchten en verzinsels zijn in de requiemgeschiedenis nauwelijks te onderscheiden. Was het Salieri, of Haydn of toch gewoon Mozart zelf? | En hoe komt het dat er om de haverklap "nieuwe versies' van Mozarts Requiem verschijnen?

Schrijfster Femke Deen verdiepte zich in het markante leven Anna van Saksen, de tweede vrouw van Willem van Oranje. Anna van Saksen staat bekend als een moeilijke en egocentrische vrouw, die uiteindelijk haar verstand volledig verloor. Ze sleet haar laatste jaren in een dichtgemetselde kamer, waar ze uiteindelijk van uitputting stierf. Lange tijd werd aangenomen dat Willem van Oranje geen andere keuze had dan zich van haar te laten scheiden. Anna zou haar noodlot over zichzelf hebben afgeroepen door haar vele woedeaanvallen en haar verhouding met raadsman Jan Rubens, de vader van de bekende schilder. Femke Deen laat aan de hand van nog niet eerder bestudeerde documenten en brieven zien dat Anna’s verhaal een stuk gecompliceerder is. Ze was zeker eigenzinnig en opvliegend, maar ook intelligent, trots en hartstochtelijk.

We Lezen in het Donker met aandachtsexpert en cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel. In zijn nieuwe boek Concentratie maakt hij duidelijk hoe we ons werkgeheugen soms verkeerd gebruiken en geeft hij technieken waarmee je je concentratie langer vast kunt houden.

Het boek 'De jaren zestig: een cultuurgeschiedenis' van schrijver Geert Buelens gaat natuurlijk over The Beatles, Bob Dylan, Provo en de minirok. Maar om dit decennium te begrijpen zijn volgens Buelens internationale kassuccessen als West Side Story en The Sound of Music minstens zo belangrijk. Buelens kantelt het bestaande beeld van dit decennium en vult het aan: artistieke en culturele ontwikkelingen in Afrika, Latijns Amerika en Azië werpen een verfrissend licht op deze tijd. In onze rubriek 'Lezen in het donker' neemt Buelens ons mee naar de Pop in de jaren 60. Afgewisseld met nummers die de tijdsgeest typeerden, leest hij voor uit zijn eigen werk. Terwijl The Beatles onlosmakelijk bij de jaren 60 horen, was de meest verkochte plaat van een heel ander genre…

Te gast is Amerika-deskundige Frans Verhagen. Hij schreef het boek: De Kennedy's: Amerika's First Family'. Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat Robert F. Kennedy werd vermoord. Hij was de derde achtereenvolgende zoon van patriarch Joseph Kennedy die, na zonen Joe en John F. Kennedy, door geweld om het leven kwam. Verhagen beschrijft de gecompliceerde en tragische geschiedenis van de familie die ooit beschouwd werd als een dynastie die het Witte Huis decennialang zou bevolken. Tijd om ons eens in die Kennedy-clan te verdiepen..

Deze week nemen we in onze rubriek Lezen in het donker een duik in de persoonlijke herinneringen van Ruud Lubbers. De langstzittende premier van Nederland overleed afgelopen februari. Presentator Eveline van Rijswijk praat over zijn leven met Hannah Aukes die de memoires van Ruud Lubbers optekende in het boek Ruud Lubbers: Persoonlijke herinneringen.

Te gast is econometrist en journalist Sanne Blauw. Zij schreef het boek: Het best verkochte boek ooit (met deze titel). Van gezondheidsweetjes tot je pensioenleeftijd, van het weerbericht tot verkiezingsuitslagen: cijfers bepalen hoe ons leven er uit ziet. Maar cijfers zijn niet zo objectief als ze lijken. In dit boek zet Sanne Blauw cijfers op hun plek. Sanne Blauw leest voor uit haar boek, laat bijpassende muziek horen en gaat in gesprek met presentatrice Eveline van Rijswijk tijdens Lezen in het Donker.

Te gast is schrijver en oud-misdaadverslaggever Cees Koring. Collega Rose Heijnen gaat met Cees Koring in gesprek over zijn boek: Bureau Warmoesstraat 'De levende legende'. In zijn boek vertelt hij over de roerige geschiedenis van het politiebureau, die velen zullen kennen van de televisieserie Baantjer.

Aap, noot, Mies, Wim, zus, Jet… Wie is er niet groot geworden met deze woorden van het leesplankje? Maar het onderwijs verandert snel. Is de ene vernieuwing pas net in gang gezet, dan komt vaak de volgende er alweer aan. Wat het onderwijs ook allemaal tot stand moet brengen, het is nooit goed genoeg. Piet de Rooij onderzoekt waar deze hooggespannen verwachtingen vandaan komen. Dat doet hij deels aan de hand van de loopbanen van zijn vaderen van hemzelf. Zijn vader werkte zijn leven lang in het onderwijs, zelf studeerde hij historische pedagogiek en was hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens ‘Lezen in het Donker’ laat hij zijn licht schijnen over de vele goede bedoelingen van het onderwijs, de talloze misvattingen en de harde belangen die het onderwijs in Nederland tot een veelkoppig monster hebben gemaakt.

De sekscolumns die Linda Duits voor het studentenblad Folia schreef, zijn gebundeld, onder de titel Seks op z’n Duits. Tijdens ‘Lezen in het donker’ neemt ze ons mee langs al deze thema’s en leest ze een aantal voor. Ze gaan over seksuele ervaring. Over wat mensen doen in bed, maar ook over de weg daarnaartoe en het gedoe eromheen, over hulpmiddelen en handigheden, over liefde en lichaamsdelen. Wanneer telt iets eigenlijk als seks en wanneer mag je ‘ik hou van jou’ zeggen? Moeten we vrezen voor de komst van seksrobots? En kun je op basis van wetenschappelijk onderzoekje seksleven verbeteren?

Terwijl de slavenhouders streden voor de controle over hun eigendom, zochten in de stad en aan de waterkant de slaven hun wegen naar vrijheid. Het boek ‘Eigendomsstrijd’ van historicus Karwan Fatah-Black beschrijft de geschiedenis van de slavernij in Suriname, in de periode voor de definitieve afschaffing van de slavernij in 1863. Karwan Fatah-Black leest voor uit zijn boek en laat bijpassende muziek horen bij Lezen in het Donker.

We lezen in het donker met schrijver, neurowetenschapper en geheugentrainer Boris Nikolai Konrad. In zijn boek ‘De geheimen van ons geheugen’ ontrafelt hij de werking van het geheugen en waar het toe in staat is. Boris Nikolai Konrad leest voor uit zijn boek, geeft tips om je geheugen te trainen en laat bijpassende muziek horen.

Te gast is Carla Hoetink om te praten over haar boek 'Macht der gewoonte' over de regels en rituelen in de Tweede Kamer. Welke spelregels bestaan er binnen het parlement, en hoe kun je ze als politicus goed inzetten? En kan de parlementaire cultuur soms ook dwarsliggen?

Voor de rubriek Lezen in het Donker, zijn Gerben Bakker en Gert Jan Geling te gast. Zij schreven het boek Over politieke correctheid. Een moreel standpunt of je eigen mening verbloemen vanuit kuddegedrag, politieke correctheid heeft verschillende kanten volgens Gerben Bakker en Gert Jan Geling, beide docent Integrale Veiligheidskunde aan De Haagse Hogeschool. Zij schreven samen het boek Over politieke correctheid en zijn in de studio bij Nian Bakal.

We lezen vannacht in het donker met schrijver Jean-Paul Keulen. Hij schreef het boek 'Verstoppertje spelen met Aliens: Hoe vind je een buitenaardse beschaving die niks van zich laat horen?'. Jean-Paul praat over aliens, leest voor uit zijn boek en heeft bijpassende muziek meegenomen. Hij gaat in gesprek met presentator Hasan Evrengun.

Historicus Luuc Kooijmans schreef het boek 'Frederik Ruysch, op het snijvlak van kunst en wetenschap'. Drie eeuwen voordat Body Worlds haar deuren opende, bestond er al een wereldberoemde anatomische expositie. Het museum van Frederik Ruysch aan de Bloemgracht in Amsterdam. Ruysch ontdekte een preparatietechniek waarmee hij mensen op een prachtige manier wist te prepareren. Bezoekers van zijn museum konden nauwelijks geloven dat de geprepareerde lichamen niet gewoon lagen te slapen.

Het is een verleden waar we nu niet graag meer aan denken: de walvisvaart. Toch was Nederland in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw enorm trots op haar walvisvaarders. Anne-Goaitske Breteler schreef het boek Traanjagers, waarvoor ze verschillende walvisvaarders van toen heeft geïnterviewd. Ze gaat in gesprek met presentator Hein Hoffmann.

Deze week een gesprek tussen Eveline van Rijswijk en schrijver Alies Pegtel, die het boek ‘Buitengewone vrouwen: In de voetsporen van Aletta Jacobs’ schreef. Zij portretteert in haar boek vijftien bijzondere vrouwen, waaronder natuurlijk Aletta Jacobs, maar ook Marga Klompé, Angela Maas en Els Borst. Ze waren allemaal lid van de ‘Vereeniging voor vrouwen met een academische opleiding’, de VVAO.

Het is het jaar 1650 en in Nederland, achter de pracht en praal van de Gouden Eeuw, zijn ontluisterende intriges rond stadhouder Willem II gaande. Spin in het web is ene Cornelis Musch, een ambtenaar die er heimelijk in is geslaagd de machtigste man van de Republiek te worden... Jean-Marc van Tol, bekend van Fokke en Sukke, schreef een boek over Cornelis Musch. Het is het eerste boek in de trilogie over de tijd van Johan de Witt. Tijdens 'Lezen in het Donker' schijnt hij zijn licht op alle bijzondere gebeurtenissen in dat jaar. Achter welke acties was Musch het brein? En hoe kreeg hij het voor elkaar zo invloedrijk te worden? Hij gaat in gesprek met presentator Hasan Evrengun

Bram Brouwer schreef een boek over de 19e eeuwse wielrenner Arthur Linton. Van deze Brit wordt beweerd dat hij de allereerste dopingdode zou zijn. Bram Brouwer duikt samen met presentator Nian Bakal in het fascinerende verhaal van deze wielrenner.

Deze week lezen we in het donker het boek van Martijn van Calmthout: Echt nano: Hoe moleculen machines konden worden. Hij leest voor uit zijn boek en gaat in gesprek met presentator Gerda Bosman.

Adrianne Dercksen schreef het boek Roze Wolken Nachten, waarin ze ons meeneemt naar de hoogtijdagen van de beroemdste homodisco's van Utrecht in de jaren '80 en '90: de Roze Wolk en de Wolkenkrabber. Duizenden jongeren hebben er gefeest, gedanst, geflirt. Het was voor velen een tweede thuis en daarmee van grote betekenis voor de homogemeenschap en de homo-emancipatie in Utrecht. Schrijfster Adrianne Dercksen gaat in gesprek met presentator Natasja Gibbs.

Deze week in Lezen in het Donker: Jurgen Maas, uitgever van boeken uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Hij komt vertellen over zijn werk en natuurlijk leest hij ook voor uit een aantal boeken die hij uitgeeft. Met onder anderen Lijkententoonstelling van Hassan Blasim en Hongerjaren van Mohamed Choukri. Jurgen Maas in gesprek met presentator Hasan Evrengun.

In essentie is de mens een muzikale diersoort, en waarom zou hij de enige zijn? Is muzikaliteit niet juist een eigenschap van álle dieren? Een vermogen met een duidelijke biologische basis, zoals Charles Darwin al vermoedde. Hoogleraar muziekcognitie HenkJan Honing schreef het boek 'Aap slaat maat', waarin hij op zoek gaat naar de biologische basis van muzikaliteit, inclusief alle onverwachte wendingen, twijfels en missers die met wetenschappelijk onderzoek gepaard gaan. Henkjan Honing gaat in gesprek met presentator Nian Bakal.

Deze week in Lezen in het Donker: psychotherapeut en schrijver Frans Schalkwijk. Hij schreef een boek over narcisme, in het alledaagse taalgebruik vaak gebruikt als een scheldwoord voor mensen die uitermate tevreden zijn met zichzelf. Onze huidige 'selfie'-maatschappij wordt ook in toenemende mate narcisme verweten. Maar wat is narcisme eigenlijk? En is het terecht dat wij de term zo snel in de mond nemen? Frans Schalkwijk in gesprek met presentator Natasja Gibbs.

Hoewel de Tweede Kamer niet wilde meebetalen aan het 'heidensch' sportfestijn, werden de eerste en enige Olympische Spelen in Nederland, mede dankzij een grote publieksactie, een enorm succes. Tijdens een bijeenkomst in het Olympisch Stadion, enkele maanden later, keken de organisatoren dan ook tevreden terug tijdens de onthulling van een gedenksteen. In een holle ruimte achter die steen werd een oorkonde bevestigd, als boodschap voor de toekomst: 'Een herinnering aan de schoone en groote dagen toen Hollandsche sportmenschen den naam van ons land door de wereld lieten schallen.' Jurryt van de Vooren ontdekte deze oorkonde 84 jaar later tussen de bakstenen. In het boek 'Amsterdam 1928: Het onbekende verhaal van de Nederlandse Olympische Spelen' kijkt hij in achtentwintig onvergetelijke sportverhalen terug op de Olympische Spelen in Nederland. Hij gaat in gesprek met presentator Hein Hofman.

Van diepzeebacterie tot dolfijn en van bakkersgist tot Nobelprijswinnaar - onze wereld zit vol zeer verschillende vormen van leven die eigenlijk ontzettend veel op elkaar lijken. Want in de kern bestaat alles wat leeft uit flexibele zakjes vol moleculen die samen werken aan één taak: in leven blijven. Maar wat is 'leven' nou precies en kunnen wij dat proces nabootsen? Schrijfster Esther Thole van het boek 'Makers van Leven' zocht naar antwoorden op deze vragen. Zij gaat in gesprek met presentator Eveline van Rijswijk

Anderhalf jaar lang schreef Arnold Douwes in zijn dagboek tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op zich is dat niet zo bijzonder, want veel mensen hielden in die tijd een dagboek bij. Wat wel bijzonder is, is dat hij honderden joden hielp onder te duiken. Dat legde hij allemaal vast en beschreef schuilplaatsen, namen en eigenschappen van alle mensen die hij heeft geholpen. Nu, 73 jaar later, kunnen we het dagboek van Douwes lezen. Het is samengesteld door Johannes Houwink ten Cate, onderzoeker bij het NIOD. Het boek illustreert wat voor man Douwes was en hoe hij op grote schaal verzetswerk deed. Johannes Houwink ten Cate gaat in gesprek met presentator Hein Hofman