Onderzoekers hebben roetdeeltjes uit verontreinigde lucht teruggevonden in de placenta's van zwangere vrouwen. En hoe erger de lucht in de woonomgeving was vervuild, hoe meer roet de onderzoekers aantroffen. Wij spreken erover met Hannelore Bové. Zij is postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit Hasselt en was hoofdonderzoeker van deze studie.

Het academisch jaar is begonnen en daarmee ook de nieuwe baan van Cisca Wijmenga. Zij is nu rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen.

Hoe gaat het dan met het wetenschappelijke project waarmee ze zoveel aandacht trok én bijna 19 miljoen euro subsidie binnenhaalde? Het project om de menselijke darm op een chip te kunnen onderzoeken.

Matthijs Holtrop ging kijken en er is goed nieuws: het is gelukt om darm te ontwikkelen op een stukje plastic, zegt hoofdonderzoeker Sebo Withoff. Daarmee willen ze de ziekte coeliakie beter begrijpen.

We horen bijna dagelijks over schietpartijen en moord. Wordt Nederland steeds onveiliger? Marieke Liem van de Universiteit van Leiden denkt van niet. Voor haar onderzoek schudde ze de hand van tientallen moordenaars in Nederland en de VS. Dat liet haar niet koud "Ik weet nog heel goed dat ik een moordenaar voor het eerste de hand schudde. Die normale indruk die hij op mij maakte, deed meer met mijzelf dan met hem denk ik.", zegt Marieke in Focus.

In Syrië zijn de gevolgen van de oorlog immens. Het geweld heeft er al bijna een half miljoen mensen het leven gekost en de mensen die er nog zijn hebben het zwaar. Maar dat is niet het enige immense verlies. In Focus praten we over een heel ander soort schade dat er is aangericht. Het hele land ligt in puin en de oorlog is een ramp voor de archeologie. Het culturele erfgoed is verwoest en geplunderd. En door het vernietigen van erfgoed, raakt ook nog eens de identiteit van miljoenen mensen beschadigd.

Hoe kun je zo gezond mogelijk oud worden? In Ommoord, een wijk van Rotterdam, zoeken ze het uit. Met allemaal verschillende laboratoria, zoals een slaaponderzoek-lab, een dermatologie-lab en een bloedonderzoek-lab, brengen deze wetenschappers het totaalplaatje van het menselijk lichaam in kaart.

Wat is er aan de hand met het reusachtige zwarte gat middenin onze Melkweg? Een groep sterrenkundigen denkt dat het zwarte gat dit jaar veel meer materiaal opslokt dan anders. En als het over zwarte gaten gaat, dan denken wij natuurlijk aan Heino Falcke van de Radboud universiteit: de man die negentien jaar geleden bedacht dat hij een zwart gat wilde fotograferen en die afgelopen april het wereldnieuws haalde met die eerste iconische foto. Hij duidt het nieuws voor ons.

"Het 'nu' is gebaseerd op onze eigen back-up van informatie uit het verleden."

Deze week kreeg Hens Zimmerman een mail van een luisteraar die alle ruimtevaart kennis die we nu hebben in twijfel trekt. Want, niet alle feiten die wij denken te weten zijn waar. Ook de objectieve waarheid kan er soms flink naast zitten.

In Nederland gaan veel jonge koolmezen dood. De vraag is of dat komt door het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Nu hebben we een paar maanden geleden verteld dat het centrum voor landbouw en milieu in Culemborg tientallen mezen in de vriezer had om dat te onderzoeken. De Belgen hebben een vergelijkbaar onderzoek gedaan en dat net gepresenteerd. Wij praten erover met Adriaan Guldemond, die het Nederlandse onderzoek leidt en het Belgische onderzoek voor ons bekeek.

Er moet dringend nieuw Europees bosbeleid komen. Daartoe roepen wetenschappers op in het vakblad Nature Sustainability. Onze bossen staan namelijk onder druk, zeggen ze, doordat we er steeds meer van vragen én de bossen lijden door het opwarmende klimaat. Wij spreken erover met Gert-Jan Nabuurs. Hij is hoogleraar Europese bossen aan de Wageningen Universiteit en een van de auteurs van het artikel.

Er bestaat onder wetenschappers een grote eensgezindheid dat een meteorietinslag 66 miljoen jaar geleden naar alle waarschijnlijkheid* de belangrijkste oorzaak was voor de ondergang van dinosauriërs en het uitsterven van 75 procent van het leven op aarde. Maar vele vragen blijven nog onbeantwoord.
Een internationaal team van onderzoekers heeft een nog nooit eerder vertoonde reconstructie gemaakt van de eerste seconden en uren van deze inslag. Dat deden ze door op zee een kernboring van wel een kilometer diep uit te voeren in de resterende krater (in de Golf van Mexico nabij het Yucatan-schiereiland). Uit de stalen die ze analyseerden vonden ze sterke aanwijzingen voor onder andere gigantische tsunami's, explosies van gesteente, vuurzeeën, en grote hoeveelheden zwavel in de atmosfeer. Het onderzoek werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.
We praten over de bevindingen met paleontoloog Jan Smit (Vrije Universiteit Amsterdam). Smit is een van de belangrijkste grondleggers van de inslagtheorie voor het uitsterven van de dino's en was ook bij dit onderzoek betrokken.
* Over de mate waarin andere factoren meespeelden in het uitsterven van de dino's (zoals de immense vulkaanuitbarstingen van de Deccan Traps voor en na de meteorietinslag), wordt ook nog verder onderzoek naar gedaan.

Jaarlijks sterven 400.000 mensen aan malaria, waaronder vooral jonge kinderen. Ook in Burkina Faso ontkom je niet aan de malariamug. Er zijn klamboes en medicijnen, maar iedereen wordt altijd wel een keer geprikt.

Nu hebben wetenschappers een muggenlab in Burkina Faso opgezet, waarin ze malariamuggen genetisch zo aanpassen dat ze alleen nog mannetjes als nakomelingen krijgen en tenslotte uitsterven. Is dat de oplossing tegen malaria? Tegenstanders noemen deze ingreep gevaarlijk.

Voor het tv-programma De Kennis van Nu reisde journalist Hidde Boerma af naar Burkina Faso om het muggenlab en de gentechmuggen te bekijken. Hij is te gast samen met muggenexpert Bart Knols van de Radboud Universiteit.

Dit lab ruikt niet naar alcohol of gekke stofjes, maar naar zaagsel. Verslaggever Dorien Rozing gaat op kraamvisitie in het dierenlab van de Rijksuniversiteit Groningen. De ratten hebben hebben baby's gekregen! Een ruimte van twaalf vierkante meter vol met rattenkooien... Het klinkt voor sommigen misschien als een horrorscenario. Met deze zwangere ratten wordt onderzocht wat de invloed is van zowel depressies als anti-depressiva op nakomelingen.

Slecht nieuws voor diegenen die van lekker eten houden. Hoe ouder je wordt, hoe moeilijker je lichaam het krijgt om het vet uit je vetweefsel te verbranden. Dat is de conclusie van Zweedse onderzoekers nadat ze 16 jaar lang het vetweefsel van personen in allerlei soorten maten en gewichten hebben gemeten. Dat betekent (algemeen gesproken) dat mensen doorheen de tijd een toename in het gewicht kunnen ervaren zonder daarvoor extra te veel te gaan eten of minder te gaan bewegen. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Medicine.

Volgens professor Liesbeth van Rossum, internist en hoogleraar endocrinologie aan het Erasmus MC en Centrum Gezond gewicht, is het onderzoek een extra puzzelstukje dat kan verklaren waarom mensen makkelijker met overgewicht kampen bij het ouder worden. Ze geeft ook een aantal tips mee om er iets aan te doen.

Honderden wetenschappers monsteren de komende maanden aan op een ijsbreker die zich laat 'invriezen' in het Noordpoolgebied. Het schip zal functioneren als een drijvend lab en er rukken ook drones en vliegtuigjes aan.

Het doel: beter begrijpen hoe het Noordpoolgebied verandert door de opwarming van de aarde. Laurens Ganzeveld is atmosferisch onderzoeker en docent aan de universiteit Wageningen en hij moet alle meetgegevens van de zogeheten 'MOSAiC-expeditie' straks aan elkaar knopen en in modellen gieten.

De Big Birtha-steen staat bekend als een van de grootste maanstenen die in de geschiedenis is meegenomen naar de aarde. Nu 48 jaar later blijkt dit niet zomaar een steen te zijn: de steen is hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de aarde, wat als meteoriet op de maan is belandt tijdens het ontstaan van het heelal!

In deze aflevering analyseert Hens Zimmerman wat deze steen nou zo bijzonder maakt.

We gaan zo vaak op vakantie naar de landen rond de Middellandse zee, maar we staan er nauwelijks bij stil waar dat hele gebied eigenlijk vandaan komt. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht zijn er in geslaagd om het hele vormingsproces van het Middellandse Zeegebied op de meest gedetailleerde manier ooit te reconstrueren. Tien jaar werk en een studie van bijna 500 pagina's waren er voor nodig. En dat is niet voor niks, want het gebied om de Middellandse Zee is een van de meest geologische complexe gebieden op aarde.
Gelukkig heeft de hoofdonderzoeker, hoogleraar Mondiale Tektoniek en Paleo-geografie Douwe van Hinsbergen, er een bijzonder intrigerend Youtube-filmpje van gemaakt. De rest van het werk is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Gondwana Research. We praten met Van Hinsbergen over de reden achter deze reconstructie, wat we eraan hebben, en enkele verrassende feitjes over Zuid-Europa.

"Er is te weinig geld en aandacht voor sikkelcelziekte." Dat stelt hoogleraar inwendige geneeskunde Bart Biemond vandaag in zijn oratie. En dat terwijl er zo'n tweeduizend mensen in Nederland lijden aan de ziekte die de levensverwachting flink verkort. Het gaat dan vooral om mensen met wortels in Afrika, het Midden-Oosten en Azië. Wij praten erover met Bart Biemond én met Chantelle Rodgers. Zij heeft de ziekte en is voorzitter van de belangenorganisatie IXL Sickle Cell Awareness.

Is het een zwemmende circusolifant? Is het een plesiosaurus? Of toch nog iets heel anders? Het verhaal van het monster van Loch Ness blíjft fascineren...

Nieuw-Zeelandse onderzoekers presenteren vandaag de resultaten van een nieuw soort onderzoek. Ze analyseerden dna van huidschilfers, uitwerpselen en slijmdraden die in Loch Ness ronddrijven.

Wij praten over de bevindingen met Reindert Nijland, universitair hoofddocent moleculaire biologie aan de Universiteit Wageningen. Hij doet vergelijkbaar onderzoek in onze eigen Noordzee.

Beeld: Nieuw-Zeelandse onderzoeker Neil Gemmell bij Loch Ness

Doorgaans scoren jongens gemiddeld beter dan meisjes op rekenen en bèta-testen. Maar econoom Matthijs Oosterveen (Erasmus University Rotterdam, Tinberg Instituut) ontdekte dat er iets opmerkelijk aan de hand is. Hoe langer je de testen maakt (lees: hoe meer vragen en hoe meer tijd je voor de test nodig hebt), hoe meer de meisjes die kloof met de jongens weten te dichten. Soms halen ze de jongens zelfs in.

Oosterveen baseerde zijn onderzoek (gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications) op testen tussen jongens en meisjes van 15 jaar over heel de wereld. En hij zag ook dat hetzelfde patroon voor andere testen geldt. Zo zijn meisjes gemiddeld al beter in talen dan jongens. Maar als je de test langer maakt overtreffen de meisjes de jongens nog meer. We vragen aan Oosterveen hoe dit patroon dan werkt.

Al is het nog lang geen oud en nieuw, voor vuurwerkinspecteur Reinder Auwema is het al ontzettend druk. Het illegale vuurwerk-circuit ligt namelijk nooit stil. Nederlanders proberen ook vaak deze gevaarlijke knallers binnen te halen. Vanavond 4 september besteedt ook het wetenschapsprogramma De Kennis Van Nu aandacht aan explosieve pakjes! 21:10 op NPO 2.

Het is een van de kleinste dingen van wat we ons kunnen voorstellen: nanotechnologie. Of zoals professor Wilfred van der Wiel van de Universiteit van Twente zeggen: "het is nog kleiner dan de doorsnede van je haar." Maar wat kunnen we precies met nanotechnologie? Verslaggever Dorien Rozing zoekt de mogelijkheden van deze technologie uit en gaat langs bij het nanolab aan de Universiteit van Twente.

Honden zijn er in allerlei soorten en maten. Maar de mens heeft de verschillen zo groot gemaakt dat zelfs de structuren van het brein van hondenrassen grote verschillen kennen. Dat blijkt uit onderzoek van het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Neuroscience, waarbij 62 huisdierhonden (goed voor 33 hondenrassen) onder de MRI-scanner zijn gelegd. De verschillen konden ook niet alleen verklaard worden door verschillen in lichaamsgrootte, hersengrootte of de vormgeving hersenpan van de hondenrassen.
De resultaten zijn evolutionair gesproken opmerkelijk, omdat de meeste hondenrassen die we nu kennen pas vanaf de 18de eeuw door de mens (waarbij overigens geen onderscheid tussen rassen te maken valt) zijn ontstaan. We praten er over met Johan Bolhuis, professor in de cognitieve neurobiologie aan de Universiteit Utrecht. Volgens Bolhuis is het onderzoek een mooi bewijs dat er op relatief korte tijd veel veranderingen kunnen ontstaan in de hersenen.

De babi pangang thuis laten bezorgen door middel van een drone, de brandweer die een brand blust met drones, drones die planten bestuiven. In de toekomst zit onze lucht vol met deze onbemande mini-vliegtuigen. Maar hoe zorgen we ervoor dat het luchtverkeer veilig blijft?
Het bedrijf Space53 doet onderzoek naar de toekomst van het luchtruim. Marc Sandelowsky is directeur van het Enschedese bedrijf en vertelt over de 20.000 drones die in 2045 per dag boven Parijs zullen vliegen.

De kanoet is een klein steltlopertje van gemiddeld 120 gram. Het vogeltje is in groten getale aanwezig op de Wadden en wordt al dertig jaar onderzocht. Bijvoorbeeld om te begrijpen waarom de een grotere afstanden aflegt dan de ander.

Deze week zijn wetenschappers met een nieuwe reeks experimenten bezig op het vogeleiland Griend. Ze onderzoeken de persoonlijkheid van de beestjes. Verslaggever Jeroen de Jager zoekt Allert Bijleveld op. Hij is gedragsecoloog bij het Nederlands instituut voor onderzoek der zee.

Minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven opent vandaag een bewogen nieuw academisch jaar aan de Universiteit Leiden. Want letterlijk een paar meter van de Leidse Pieterskerk (waar de gebruikelijke opening plaatsvindt), wordt er als protest een alternatieve opening van het academisch jaar gehouden waar vele academici en studenten vanuit heel het land naar toe gaan. De zogenaamde 'Ware Opening van het Academische jaar 2019'.

Het ongenoegen over het nieuwe financieringsplan van het kabinet is groot in het Nederlandse hoger onderwijs. Veel van deze ontevredenheid gaat over het voornemen van het kabinet om meer geld naar bèta en techniek te laten gaan ten koste van andere onderzoeksdisciplines.

Verslaggever Maino Remmers nam een kijkje bij de omstaanders.

De eeuwige strijd tussen grootmachten om ergens de eerste, de beste of de grootste in te zijn, lijkt nooit echt te stoppen. De ruimtewedloop uit de vorige eeuw was ook zo'n strijd. Op 4 oktober 1957 begon de jarenlange Space Race tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten met de lancering van Spoetnik 1. Die race lijkt zich momenteel te herhalen, maar inmiddels bemoeien meer partijen zich ermee: India, SpaceX en Blue Origin bijvoorbeeld. Deze week neemt spacegeek Hens Zimmerman je mee in de geschiedenis van machtsstrijd in de ruimte.

"Homoseksueel gen bestaat niet", "Seksuele voorkeur deels bepaald door genen"en "Homoseksualiteit is wel erfelijk". Er is veel aandacht vandaag voor een grootschalig genetisch onderzoek dat in het vakblad Science is gepubliceerd.

Wat leert dat onderzoek ons over homoseksualiteit? En waarom zoeken wetenschappers naar de genetische basis van ons seksuele gedrag? Wij praten erover met Abdel Abdellaoui. Hij is geneticus aan het Amsterdam UMC, waar hij onderzoek doet naar gedrags- en populatiegenetica.

Techdeskundige Tjitze Zijlstra is terug van vakantie. Hij praat ons bij over het laatste technieuws.



Zo komt de Fairphone 3 op de markt, waarbij duurzaamheid centraal staat. Zo kan je zelf de onderdelen van deze telefoon kan vervangen. En geeft hij het antwoord op de vraag: zijn simkaarten straks verleden tijd?

Paleontologen onthalen het als een van de grootste prehistorische ontdekkingen van de afgelopen decennia. De vondst van een bijna complete schedel van 3,8 miljoen jaar oud. Een Ethiopische herder ontdekte hem naar verluidt toen hij een kuil aan het graven was om zijn lammetjes te beschermen tegen de hyena.

De schedel behoort tot het geslacht van een van onze voorouders, de Australopithecus, maar is van een andere soort dan die andere Australopithecus: Lucy, misschien wel de bekendste prehistorische mensachtige die ooit ontdekt is.

De nieuwe schedel zou het huidige beeld van onze voorouders opnieuw een flinke knauw geven. Verslaggever Marc-Robin Visscher trok naar Naturalis en kreeg op de vernieuwde afdeling van paleontologen José Joordens en Anne Schulp te horen waarom dit zo is.
FacebookTwitterE-mail

Té weinig sporters weten wat ze moeten doen als ze met oververhitting te maken krijgen tijdens het trainen in hoge temperaturen. Dat meldt het Rode Kruis vandaag. Maar nu de zomers steeds warmer worden, lopen ook niet-sporters meer gevaar op oververhitting als ze zich erg inspannen. We vragen aan thermofysioloog Boris Kingma (TNO) hoe we ons kunnen aanpassen aan deze nieuwe omstandigheden.

En een Jaguar is hier dan niet de chique auto, dit gezegde verwijst naar de grote katachtige uit Zuid-Amerika.
Eva Paulsen probeerde te ontdekken waarom de inheemse bevolking van de kleine Antillen toch zoveel dieren afbeelden op hun potten en schalen. En hoe het kan dat bepaalde dieren VEEL vaker afgebeeld worden dan anderen? Wat zegt dat over de mensen die ze 2000 jaar geleden boetseerden?
Om daarachter te komen reisde ze onder andere naar Suriname om daar midden in de jungle op zoek te gaan naar een oude verhalenverteller.
Archeoloog Eva Paulsen promoveert 5 september in Caribische Archeologie aan de Universiteit Leiden. Zij zal ons proberen uit te leggen wat ze met dat indiaanse gezegde bedoelt, alles en iedereen heeft zijn Jaguar...

In deze aflevering van Lab Leven gaat verslaggever Dorien Rozing op bezoek in een bijzonder lab: geen steriele omgeving waar wetenschappers in labjassen proefjes doen. In dit lab van de TU Eindhoven beoefent professor Bert Blocken de nobele kunst van de aerodynamica met een gigantische windtunnel.

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft geen behoefte aan de twintig miljoen dollar die door de G7 was toegezegd om de branden in het Amazonewoud te bestrijden. Bolsonaro (in feite zijn stafchef Onyx Lorenzoni) liet weten dat het geld beter kan worden besteed aan de 'herbebossing van Europa', suggererend dat Europa in haar verleden ook haar oerbos vernietigde.

Enerzijds heeft de uitspraak een sterk retorisch 'whataboutism' of 'tu qouque' (help liever jezelf, voor je ons gaat helpen'), maar anderzijds zit er ook een kern van waarheid in. 'Europa kende 6000 à 7000 jaar een oerbos dat bijna heel Europa omspande', vertelt bosecoloog Gert-Jan Nabuurs (Universiteit Wageningen) aan verslaggever Jeroen de Jager. Dat is sinds de tijd van de Romeinen en de middeleeuwen geleidelijk aan (bijna) volledig verdwenen. Nu blijven er nog stukken oerbos zoals het Bialowieza-woud in Polen en het Perucica-bos over in Bosnië Herzegovina over. De Jager vraagt aan Nabuurs hoe het nu gesteld is met de Europese bossen en of Europa inderdaad moet overwegen om zelf meer aan de eigen bebossing te doen.

We dachten dat bewegen en gezond eten de kans op dementie verkleint. Maar zo simpel blijkt dementie niet te voorkomen. Want uit een pas verschenen onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics van het Erasmus Medisch Centrum blijkt dat ouderen die een hoger genetisch risico op dementie hebben, weinig lijken te kunnen doen om dementie te voorkomen. Het is pas bij mensen die een laag genetisch risico hebben dat een gezonde levensstijl lijkt te helpen. We praten met arts en hoofdonderzoeker Silvan Richer.

"Je kunt de verkiezingen winnen, maar de formatie verliezen."

Van Wiegel en Van Agt die met elkaar dineren in 1977, tot Samsoms dankwoord voor Rutte. Nog nooit is echt onderzocht hoe vriendschappen in de politiek werken. Tot nu. Frank Westhoek schreef een masterscriptie over de invloed van vriendschap in kabinetsformaties en vertelt erover in Focus.

Er zijn toch verschillende radio-actieve deeltjes gevonden bij de mislukte en dodelijke Russische rakettest in Severodvinsk van twee en een halve week geleden. Dat heeft de Russische meteorologische dienst bekendgemaakt aan het Russische persbureau Interfax, nadat het testen in de omgeving uitvoerde. En dat terwijl de Russische autoriteiten eerder benadrukten dat er bij het ongeluk geen schadelijke stoffen waren vrijgekomen.

Stralingsdeskundige Lars Roobol (RIVM) vertelt ons dat er iets vreemds aan de hand is met de samenstelling van de radioactieve wolk die de Russische meteorologisch dienst heeft gemeten. Deze komt niet voort uit een typische explosie van een nucleaire bom of mini-reactor, maar lijkt sterk op de samenstelling van een radioactieve batterij. Die batterij (eerder vrij onsuccesvol uitgetest als raketmotor in de jaren 60) bestaat uit radioactief afval die zoveel warmte genereert dat het een raket zou kunnen doen lanceren.

We spreken Roobol ook over de gezondheidsrisico's van deze radioactieve deeltjes voor de omgeving.

Kim Kardashian, Britney Spears, en Taylor Swift … Dagelijks volgen we beroemdheden op de voet. Maar waarom vinden we het zo interessant om te zien dat Taylor Swift haar katten aait of wat Kim Kardashian eet als ontbijt?

Celebrities zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Zelfs politici zijn tegenwoordig beroemdheden. Er zit nota bene een TV-ster in het Witte Huis… Waar komt deze fascinatie voor celebrities vandaan? Neerlandicus en celebrity onderzoeker Gaston Franssen van de Universiteit van Amsterdam vertelt erover.

Cookies, persoonsgegevens bij bedrijven, verborgen camera's… Terwijl wij ons druk maken over onze privacy op aarde, doorbreken satellieten alle privacymuren. Zonder dat wij het door hebben.

Het aantal satellieten stijgt explosief en je kan waar en wanneer je maar wilt data opvragen over waar je buurman uithangt. Hens Zimmerman maakt een analyse over privacy in de ruimte in een nieuwe aflevering van Zimmerman in Space.

De wereldwijde verontwaardiging over de bosbranden in het Amazonewoud neemt steeds verder toe. Onder andere de Franse president Macron dreigt het landbouwakkoord tussen de EU en Zuid-Amerika op te zeggen. En begin deze maand was er het verontrustende bericht van het Braziliaanse Ruimtevaartorganisatie dat de jaarlijkse ontbossing opnieuw een versnelling hoger gaat.

Hoe ernstig zijn de nieuwsberichten over bosbranden en ontbossingen? En welke waarde heeft het regenwoud (met haar onschatbare rijkdom aan planten en dieren) precies voor de wereld? We vragen het aan Hans ter Steege, hoogleraar in bosdiversiteit en boomeigenschappen aan de Vu Amsterdam en het Naturalis Biodiversity Center. Ter Steege heeft een grote expertise op het gebied van het Amazonewoud.

'Microplastics in drinkwater vormen geen bedreiging voor de volksgezondheid', 'Microplastics in water niet schadelijk voor de mens, WHO: concentratie microplastics in drinkwater geen bedreiging voor volksgezondheid, 'De Wereldgezondheidsorganisatie WHO is niet bezorgd om microplastics'.

Het zijn een aantal koppen van verschillende nieuwsmedia over het nieuwe rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO over microplastics in drinkwater. Maar zegt de WHO dat eigenlijk wel allemaal? Maakt het zich geen zorgen dat microplastics mogelijk schadelijk zijn voor de mens? Want in haar officiële communicatie roept de Wereldgezondheidsorganisatie juist op om dringend meer onderzoek te doen naar de microplastics en het risico op menselijke blootstelling te vermijden. .

We praten er over met hoogleraar waterkwaliteitsbeheer Bart Koelmans van de Universiteit Wageningen. Koelmans is een van de co-auteurs van het WHO-rapport.

Spreken is zilver, zwijgen is goud… Zo ontdekte verslaggever Mirthe van der Drift dit weekend op het muziekfestival Lowlands. Wetenschappers Martijn Wieling en Gregory Mills gebruiken festivalgangers als proefkonijnen voor een taalexperiment. Kun je jezelf verstaanbaar maken met slechts een paar nietszeggende klanken? Mirthe kijkt toe hoe festivalbezoekers zich overgeven aan de klanken 'ka', 'ki' en 'koe'.

Vier op de tien van de Nederlandse adviezen op sociale media, blogs en forums zijn onbetrouwbaar als het over veilig medicijnengebruik tijdens de zwangerschap gaat. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboud UMC in het wetenschappelijke tijdschrift British Journal of Clinical Pharmacology.

Ruud Coolen Van Brakel, de directeur van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik, is niet verrast door het cijfer. Het maakt volgens hem deel uit van een breder probleem waarin mensen hun meningen en ervaringen over medicijnen online zetten. En die is regelmatig verre van betrouwbaar. We vragen aan Van Brakel hoe we als consument aan veilige informatie over medicijnengebruik kunnen komen.

In deze aflevering van Lab Leven krijgen we letterlijk een kijkje in de keuken van Maastricht University. Gedragswetenschapper Remco Havermans onderzoekt daar het menselijke eetgedrag. Want wat gebeurt er eigenlijk in je hoofd als je weer eens een hele reep chocola naar binnen werkt? En waarom kun je als je he-le-maal vol zit van je avondeten toch nog dat bakje tiramisu op? Verslaggever Dorien Rozing van de Universiteit van Nederland zoekt het uit in het smaaklab in, kan ook niet echt anders, bourgondisch Limburg

Mensen zijn genetisch voor 99 procent identiek aan elkaar. Maar binnen die resterende 1 procent (die mensen wel genetisch van elkaar doet verschillen) zitten minstens 11,544 genen die minstens bij 518 verschillende fysieke of psychologische eigenschappen van de mens betrokken zijn. En 67% van deze enkele genen heeft het potentieel om niet voor één eigenschap, maar wel voor meerdere eigenschappen in te staan. Kortom, sleutel aan één van deze genen voor één eigenschap, en je hebt een grote kans dat je ook andere eigenschappen zult beïnvloeden.

Dit blijkt uit een zeer groot genetisch onderzoek uit het wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics dat de Vrije Universiteit Amsterdam samen met Noorse en Amerikaanse onderzoekers hebben uitgevoerd. Dat deden ze door in een grote databank die ze creëerden bijzonder veel genetische studies met elkaar te vergelijken.

Die complexiteit is allesbehalve goed nieuws voor mensen die hopen dat we dankzij nieuwe technieken makkelijker ziektes zullen kunnen oplossen of voor andere doelen aan het lichaam sleutelen.* We spreken met Tinca Polderman, biologisch psycholoog (VU Amsterdam) en een van de betrokken onderzoekers, over de gevolgen van deze studie.

* Hoewel dat veilig genetisch sleutelen niet voor alle ziektes onmogelijk is.

Het Naturalis Biodiversity Center is momenteel samen met Amerikaanse en Britse collega's in de Amerikaanse staat Wyoming een van de 'belangrijkste dino-vindplaatsen van de laatste decennia' aan het uitgraven. Honderden dinoresten uit het Jura-tijdperk moeten er onder de grond geconcentreerd liggen. En nu blijkt dat de opgravingen die al gedaan zijn (tijdens de zogenaamde Mission Jurassic) inderdaad alle verwachtingen meer dan waar maken. Tal van botten - waaronder die van vier langnekdino's -, voetafdrukken en plantenresten zijn er al gevonden. En daar blijft het niet bij, want de opgravingen zijn nog lang niet gedaan.

We praten met (zeer enthousiast) paleontoloog Anne Schulp (Naturalis Biodiversity Center), die momenteel op de site mee zoekt naar de dinofossielen. Schulp schat de kans reëel in dat Nederland het skelet van een langnekdino mee naar huis mag nemen.

Afgelopen weekend was Focus op Lowlands, want het is meer dan zuipen, dansen en keihard meeblèren met je favoriete artiest. Op Lowlands wordt namelijk ook heus wetenschappelijk onderzoek gedaan. Verslaggever Rose Heijnen nam een kijkje bij een onderzoek van de Radboud Universiteit. Zo'n festival mag dan wel seks, drugs en rock & roll zijn, maar hoe tevreden zijn festivalgangers eigenlijk met hun geslachtsdeel?

Als ouder wil je dat kinderen zich goed in hun vel voelen en zichzelf graag zien. Maar je hoort wel eens vaker dat we onze kinderen in deze tijden ook te narcistisch maken. Klopt dat? En we hoe vermijden we dat kinderen dat worden?

In de laatste aflevering van onze driedelige serie over netelige opvoedingskwesties praten we er over met Eddie Brummelman. Brummelman is ontwikkelingspsycholoog en pedagoog aan de Universiteit van Amsterdam, en schrijver van het boek Bewonder Mij.

Volgens Brummelman heeft elk kind een gezonde dosis zelfwaardering nodig, maar wordt het pas gevaarlijk als je als ouder je kind uitvoerig op een voetstuk zet en het gevoel geeft dat ze beter zijn of moeten zijn dan andere kinderen. En niet alleen de omgeving, maar ook het kind zelf kan er in hoge mate onder lijden.

Het heelal is gigantisch, geen wonder dat de trouwe fans van de column van onze huiskosmonaut zich afvragen hoe je dingen meet in de ruimte. Deze week vertelt Hens waarom centimeters en kilometers in de ruimte niet genoeg zijn en welke meeteenheid astronauten en sterrenkundigen dan wel gebruiken.

Zoon- of dochterlief wil het vaak niet van de mama of de papa horen. Maar ouders willen ook graag dat kinderen op het gebied van liefde, relaties en lichamelijk welbevinden op hun pootjes terechtkomen. Hoe pak je dat het beste aan? Zeker in een tijd waarin alles beschikbaar lijkt te zijn via sociale media en internet, en jongeren zich tegelijkertijd onzeker kunnen voelen over hun eigen lichaam en steeds later voor het eerst seks hebben.

We vragen het aan Yuri Ohlrichs, consultant en seksuoloog bij het Nederlands kenniscentrum voor seksualiteit Rutgers.

We waren sowieso van plan om vandaag een driedelige miniserie te beginnen waarbij we deskundigen bevragen hoe je als ouder om kunt gaan met netelige opvoedingskwesties. En toen was er vannacht het bericht van de Telegraaf: de 15 jarige zoon van de burgemeester van Amsterdam Halsema is vorige maand aangehouden door de politie. De Telegraaf spreekt van een inbraak, maar volgens de advocaat van de minderjarige jongen ging het om 'verboden kwajongenswerk.
Femke Halsema is naast burgemeester, natuurlijk ook ouder. En ze is niet de enige die te maken heeft met een kind dat dit soort dingen uitspookt. Hoe reageer je dan als ouder het beste wanneer je zoon of dochter met politie en justitie in aanraking komt? We vragen het aan Peter van der Laan, bijzonder hoogleraar reclassering van jongeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Van der Laan wijst erop dat verreweg de meeste jongeren die met de politie in aanraking komen niet de criminelen van morgen worden, dankzij de politie en (vooral) de ouders die de jongere corrigeren.