Het plankton in onze oceanen verandert door de opwarming van de aarde. Dat stellen wetenschappers in het vakblad Nature. Plankton staat aan de basis van het oceaanleven en nu blijkt dat 'warme soorten' oprukken richting de poolgebieden. 'Koude soorten' trekken zich juist terug. Over de gevolgen daarvan praat Jeroen de Jager met Geert-Jan Brummer. Hij is oceanoloog verbonden aan het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee en aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij heeft een kelder vol plankton.

Er moet meer onderzoek komen naar therapie met behulp van honden of andere dieren. Dat is een van de aanbevelingen van de Raad voor Dierenaangelegenheiden. Toevallig gaat er binnenkort in Groningen zo'n onderzoek van start. Orthopedagoog Steffie van der Steen zoekt uit of hondentherapie heilzaam is voor kinderen met down of een autistische stoornis. Verslaggever Karin Alberts trok zocht haar op. Foto: Rijksuniversiteit Groningen, Merel Weijer

Three Identical Strangers draait nu in de Nederlandse bioscopen. De documentaire vertelt het verhaal van een eeneiige drieling die na de geboorte is gescheiden. Negentien jaar later komen ze elkaar bij toeval tegen. Ze ontdekten dat ze onderdeel uitmaken van een verbijsterend wetenschappelijk experiment. Marc-Robin Visscher bekijkt de film met Meike Bartels, hoogleraar genetica en welbevinden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Beeld: Newsday LLC, Periscoop Film

Zoek vooral niet naar het historische waarheidsgehalte van Disney's nieuwe remake van het nieuwe sprookje Aladdin. De gebouwen, de kledij, de namen van de personages, de sociale omgangsvormen. Ze ogen misschien Arabisch, maar in feite zijn ze een mengelmoes van verschillende soorten culturen die in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en op de historische zijde-route gelegen zijn. En natuurlijk is de film bovenal het product van een Amerikaanse en eeuwenoude Europese kijk op het Midden-Oosten. Maaike van Berkel is hoogleraar sociale en culturele geschiedenis van het Midden-Oosten aan de Radboud University Nijmegen. Ze kijkt voor ons naar de eerste filmbeelden en vertelt hoe het sprookje doorheen de geschiedenis altijd al door verschillende culturen omarmd werd én over meerdere culturen ging.

Rond de 700 miljoen mensen hebben wereldwijd nog altijd geen toegang tot drinkwater. Vooral op warme plekken is weinig te halen. Maar wat als je water kunt maken in de woestijn? Beeldend kunstenaar Ap Verheggen bedacht het. Een woestijn, een plek waar het extreem droog is, gebruiken naar je voordeel. Dat lijkt onmogelijk, maar toch maakt hij al enkele jaren installaties die water uit de lucht kunnen halen met zonne-energie. Presentator Jacob de Vries in gesprek met beeldend kunstenaar Ap Verheggen. Over zijn avonturen op de Noordpool, zijn zoektocht naar een onuitputbare waterbron en de speciale personen die hij in deze gebieden heeft ontmoet.

Natuur imkeren; is dat een stoer woord dat het vak imkeren weer hip probeert te maken of een nieuwe duurzamere manier voor het houden van bijenvolken? Geert van Kerckhove, natuurimker en oprichter van WellBeeing, nam een natuurlijke honingraat mee en laat een andere kant van het imkeren zien.

Onderzoekers uit Pittsburgh (VS) zijn er voor het eerst in geslaagd om enkel schade te veroorzaken in de telomeren, de uiteinden van het DNA die de chromosomen bij elkaar houden. Telomeren spelen een zeer belangrijke rol bij de veroudering van de cel, omdat ze het mogelijk maken dat de cel zich in meerdere cellen kopieert. Per deling worden de telomeren telkens een stukje korter, waardoor celdeling uiteindelijk stopt en de cel te oud is geworden om te functioneren. Oxidatieve stress (zuurstofradicalen die in extra hoeveelheden in het lichaam kunnen ontstaan door o.a. roken, alcoholgebruik, obesitas en zonnebrand) worden geassocieerd met het ontstaan van kankercellen en de extra snellere veroudering van normale cellen. Onderzoekers hadden altijd een vermoeden dat schade dankzij oxidatieve stress dat enkel op de telomeren werkt, de cel al bijzonder flink zou kunnen destabiliseren (en daarmee verder beschadigen). Maar dat was nog niet eerder aangetoond, omdat een gerichte beschadiging van de telomeren voor wetenschappers praktisch erg moeilijk was. Met een nieuwe techniek konden de Amerikaanse onderzoekers het deze keer wel. De gevolgen van de schade van zo'n telomeren-crisis zijn niet min. De cel kan stoppen met delen en sterven, of (als de cel het overleeft) kankerverwekkende eigenschappen krijgen doordat het voortdurend blijft delen. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Molecular Cell. Voor Jan Hoeijmakers, moleculaire geneticus aan het Erasmus MC, zijn de bevindingen van het onderzoek en de nieuwe techniek van grote waarde in de strijd tegen ziektes zoals kanker, en veroudering. We horen van hem waarom dat zo is. Hoeijmakers publiceerde eerder een Nature-studie waaruit blijkt dat verminderd eten bij muizen voor minder oxidatieve stress zorgt.

3D-printen, veel mensen denken dan aan plastic kunstwerkjes of een product van hobbyisten. Maar de afgelopen jaren heeft deze technologie zichzelf stormachtig ontwikkeld. Van de medische wereld tot de ruimtevaart en van de entertainmentwereld tot sociale projecten. Wat kan er in 2019 allemaal gemaakt worden door de 3D-printer? En wat brengt de toekomst? Techredacteur Tjitze Zijlstra weet alles van de laatste ontwikkelingen in de techwereld. Vandaag besprak hij de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van 3D-printen en gaf hij een kijkje in de toekomst van de 3D-wereld.

Iedere week neemt Hens Zimmerman ons mee naar de ruimte en onthult hij op zijn geheel eigen wijze de geheimen van ver buiten de dampkring. Deze week neemt hij bijgeloof onder de loep.

Er duiken steeds meer berichten op dat het slecht gaat met insecten. Daarom willen wetenschappers nóg beter weten met hoeveel ze zijn. Normaal gesproken tellen vrijwilligers de insecten met de hand, maar nu kan het volautomatisch, 24 uur per dag. Naturalis ontwikkelde daar een systeem voor samen met universiteiten, technologiebedrijven en insectenkenners. Vanmiddag presenteerden ze hun systeem in de buurt van Zaandam. Verslaggever Marc Hamer trok zijn kaplaarzen aan en ging kijken.

Winnen door gebruik van data. Verliest de sport daarmee zijn charme of is het de enige kans om bij de top te horen? Erik van der Graaff is als bewegingswetenschapper verbonden aan de Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond en altijd op zoek naar vernieuwing en verbetering in de sport. Hij onderzocht hoe je de perfecte honkbalworp kan gooien en hoe je je worp kunt verbeteren. Zijn doel is om in 2020 met het Nederlands team mee te doen aan de Olympische spelen in Japan. Presentator Jacob de Vries sprak met Erik van der Graaff over zijn onderzoek en mocht zijn eigen honkbalworp testten in de studio.

Met een keizer die onder meer een 35 meter groot naakt standbeeld van zichzelf liet maken, is de geschiedenis niet zomaar klaar. De Domus Aurea (oftewel het Gouden Huis) van de keizer Nero heeft niet zo'n lang bestaan gekend na de dood van de megalomane Romein, maar is erg beroemd onder klassieke historici. Een van de beroemdste kunstwerken uit de klassieke kunst (de Lacooöngroep) heeft er mogelijk gestaan, de wandschilderkunst was van bijzonder hoge kwaliteit, en het 80 hectaren grote paleis van bijzonder diende waarschijnlijk voor niets anders dan voor feestgelegenheden. Dat laatste kan misschien veranderen, want archeologen hebben een kamer ontdekt die bijna 2000 jaar verborgen was en tegen de verwachtingen in buiten de normale contouren van het paleis is gevonden. Vandaag zijn de eerste beelden van de kamer vrijgegeven, en blijkt dat er onder meer een sfinx op het plafond is geschilderd. We bellen naar Italië en vragen oud-historicus Raphael Hunsucker (Radboud Universiteit Nijmegen) naar het belang van de ontdekking van deze kamer. Hunsucker is ook oprichter van het Nederlandstalige tijdschrift over Rome, Roma Aeterna.

De huiskat heeft ons stevig in zijn klauwen. Weinig mensen zijn bestand tegen het charmeoffensief van de kat. Maar ze zijn ook een doorn in het oog van natuurbeschermers omdat ze jagen op beschermde diersoorten. Wetenschapsprogramma De Kennis van Nu onderzoekt de impact die onze huiskat heeft op de natuur. Wetenschapsjournalist Corlijn de Groot is de maker van de uitzending en is trotse eigenaar van een eigen kat: Max. Ze was te gast en sprak over het kattenprobleem en het dilemma waar de kattenbaasjes in zitten. En aan de lijn ecoloog aan het Natuur historisch museum: Andre de Baerdemaker. Hij schreef een artikel over katten in het NRC en sprak vannacht over de gevolgen van het overschot aan katten in Nederland.

Wonen op de maan is nog geen realiteit maar de ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Amazon-topman Jeff Bezos onthulde een paar dagen geleden zijn maanlander Blue Moon. Ook Elon Musk, de man achter Tesla en SpaceX, is druk met de mogelijkheden van wonen in het zonnestelsel. En Israël was er vorige maand dicht bij om het vierde land te worden dat op de maan landde. Is dit een eerste stap richting de kolonisatie van het heelal? Presentator Mirte van der Drift sprak met Rob van den Berg. Groot liefhebber van de ruimtevaart en directeur van Space Expo: het ruimtevaart museum in Noordwijk.

Griepvirussen doen het in de winter in onze streken beter dan in de zomer. En daar speelt de doorgaans drogere lucht een belangrijke rol in. Eerder werd in een studie met cavia's bijvoorbeeld al vastgesteld dat het griepvirus zich makkelijker verspreidt in een ruimte met een lage relatieve luchtvochtigheid. Een nieuw Amerikaans onderzoek uit het wetenschappelijke tijdschrift PNAS constateert dat bij dezelfde lage luchtvochtigheid zelfs het immuunsysteem in de longen van muizen minder goed in staat is om in verweer te komen tegen de griepvirussen. Naast het feit dat virussen het sowieso al goed doen in een omgeving met lage relatieve luchtvochtigheid is er dus mogelijk ook een fysieke verklaring voor waarom wij als mensen vooral in de winter* vatbaarder zijn voor de griep. Het griepvirus dat bij de muizen gebruikt werd is het griepvirus Infleunza type A. Dat is het toevallig het lievelingsvirus van Robert de Vries, viroloog aan de universiteit Utrecht. De Vries wou daarom voor ons het nieuwe onderzoek met veel plezier becommentariëren. * In de winter is de buitenlucht relatief droger, omdat de koude lucht minder watermoleculen met zich mee kan dragen. Binnenkamers kan die droogheid dan zelfs nog versterkt worden door de kamer te verwarmen zonder extra water te verdampen. Een bakje water op de verwarming, de waterkoker open zetten, of een warme douche nemen kan helpen om de luchtvochtigheid te verhogen.

Wetenschappers zijn naarstig op zoek naar nieuwe technieken om het leven op aarde goed in kaart te brengen. Belangrijk natuurlijk, want 1 miljoen planten- en diersoorten worden in hun bestaan bedreigd. Zee-onderzoekers zijn dolblij nu de goed ontwikkelde dna-analyse steeds goedkoper wordt. Met deze techniek willen ze nu alle bodemdieren in de Noordzee in kaart brengen. Jeroen de Jager trok naar het laboratorium van de Wageninger Universiteit op zoek naar de Nederlandse wetenschappers die meedoen aan het project. Hij spreekt erover met Rijndert Nijland en Tinka Murk

Kikkervisjes, watertorren, slakken... Een jaar geleden lanceerden wetenschappers uit Wageningen een app waarmee iedereen kan aangeven welke waterdiertjes er in slootjes en vijvers in de omgeving zitten. Nu, een jaar later, blijkt dat die gegevens een betrouwbaar beeld geven van de kwaliteit van die kleine watertjes. En dat is belangrijk, want meten is weten. Maino Remmers vist beestjes op met onderzoeker en bedenker Edwin Peeters.

Iedere week neemt columnist Hens Zimmerman ons mee naar de ruimte en onthult hij op zijn geheel eigen wijze de geheimen van ver buiten de dampkring. Deze week bespreekt hij het uitsterven van dinosaurussen.

We gaan tijdreizen! Een aantal politici doet het in gedachten en in woord: terugverlangen naar periodes in het verleden. Denk aan Thierry Baudet en Donald Trump. Maar straks kunnen wij het ook, virtueel. Het Europees tijdmachine-consortium - met onder andere het Louvre, het Rijksmuseum, gameontwerpers en universiteiten - bouwt een tijdmachine vol Europees erfgoed. Zo kunnen we straks virtueel door historische straten van Amsterdam, Venetië, en Parijs lopen. Julia Noordegraaf, hoogleraar erfgoed en digitale cultuur aan de Universiteit Amsterdam is betrokken bij het project en praat ons bij.

Bij een Nederlandse fokker zijn meerdere honden gevonden met een zeldzame ongeneeslijke ziekte. De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Brucella canis en leidt onder meer tot onvruchtbaarheid en veel pijn bij honden. Tot 2016 was de bacterie nog nooit bij honden in Nederland vastgesteld. Het jaar daarna was er opeens een uitbraak bij meerdere geïmporteerde honden uit Oost-Europa. Nu gaat het om honden die hier zijn geboren. En dat leidt tot onrust bij hondenbezitters en dierenartsen. Els Broens is dierenarts en hoofd van het microbiologische laboratorium van de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Zij vindt dat we moeten controleren of geïmporteerde honden de bacterie bij zich dragen.

Amazon-topman Jeff Bezos onthulde gisteravond zijn maanlander Blue Moon. Het is de eerste stap richting de kolonisatie van het heelal, liet Bezos weten. Een andere tech-tycoon, Elon Musk van Tesla en SpaceX, heeft ook al plannen om via Mars langzaam verder te gaan naar het zonnestelsel en daarbuiten. Wetenschaps- en technologiejournalist Bouwe van Straten van de website NPO Focus legt uit wat deze mannen drijft.

Grote techbedrijven organiseren conferenties voor ontwikkelaars die werken met hun producten. Van Apple en Google tot Microsoft en Facebook. Op deze conferenties worden nieuwe producten en functies onthult tijdens een grote persconferentie. Maar wat gebeurt er nog meer op zo'n conferentie? En waarom wordt er zoveel gejuicht? Onze techredacteur Tjitze Zijlstra weet alles van de laatste technologische ontwikkelingen. Vannacht gaf Tjitze alle ins and outs over de conferenties van de grote techbedrijven.

We versturen massaal gevoelige informatie via het internet, terwijl we eigenlijk allemaal best weten dat criminelen en inlichtingendiensten mee kunnen kijken. Maar wat als je informatie kan versturen zonder dat het kan worden onderschept? Wereldwijd werken wetenschappers aan een onhackbaar internet: het kwantuminternet. Het moet een hypermoderne vorm van internet worden die informatie als het ware kan teleporteren - zodat het onmogelijk te hacken is. Dat klinkt misschien een beetje als science fiction maar onderzoekers in Delft zijn steeds dichterbij. Een van de onderzoekers van de TU Delft, promovendus kwantumtechnologie Sophie Hermans, was te gast. Zij is een van de onderzoekers die dagelijks in het lab van de TU Delft werkt met lasers, kwantumbits en diamanten. Ze sprak over het kwantuminternet en de mogelijkheden van onhackbaar internet.

Een tasje van drie aan elkaar genaaide vossensnuiten, een rijk gedecoreerde houten snuifpijp, resten van cocaïne... In het vakblad PNAS beschrijven wetenschappers een archeologische vondst die inzicht geeft in het drugsgebruik in Bolivia van duizend jaar geleden. Wij praten erover met Edward de Bock, conservator Latijns Amerika van voor de kolonisatie bij het Wereldmuseum. Beeld: Tasje van vossensnuiten: Juan V. Albarracin-Jordan and José M. Capriles

Het is januari 1941 en iedereen met 1 Joodse grootouders moet zich aanmelden bij het lokale bevolkingsregister. Uit angst dat de aanmelding wordt vergeleken met het bevolkingsregister, lijkt knoeien niet raadzaam. Maar later dient toch ruim 3% van de Joodse bevolking bij de bezetter een herzieningsverzoek in waarin ze stellen: “Ik ben helemaal niet van Joodse afkomst” Jurist en holocaust- en genocidespecialist Petra van den Boomgaard, die onlangs promoveerde op “voor de nazis geen Jood”, kwam erachter dat ruim 2.500 Joden op deze manier aan de deportaties weten te ontkomen.

De eerste foto ooit van een zwart gat was krap een maand geleden wereldnieuws. U weet het waarschijnlijk nog: de fluffy donut. Maar de wetenschappers willen méér. Ze willen foto's à la de science fiction film Interstellar. Daarom onderzocht hoogleraar Heino Falcke met collega's of hij telescopen op satellieten de ruimte in kan sturen. En daarover publiceren ze in het vakblad Astronomy and Astrophysics.

Planten- en diersoorten stierven nog nooit zó snel uit als nu, horen we vandaag. Dat uitsterven gaat tientallen tot honderden keren zo snel als de gemiddeld over de laatste 10 miljoen jaar. En het bedreigt het menselijk leven op aarde. Bovendien zijn wij verantwoordelijk voor die massale sterfte, stellen de auteurs van het IPBES-assessment. Soorten verdwijnen door menselijk handelen, dus wij moeten ons gedrag snel aanpassen. Maar hoe? Daarover spreken wij Ingrid Visseren-Hamakers. Zij is hoogleraar environmental governance and politics aan de Radboud universiteit in Nijmegen ze coördineerde het hoofdstuk over de opties voor beleidsmakers.

Wereldwijd sterven plant- en diersoorten sneller uit dan ooit en dat bedreigt het leven van de mens op aarde. Van de naar schatting 8 miljoen soorten, dreigen er één miljoen de komende decennia uit te sterven. Dat is één van de conclusies die wetenschappers trekken in een omvangrijk rapport dat ze vandaag in Parijs presenteerden. Hoe gaat het met de biodiversiteit in Nederland? Jeroen de Jager trekt de duinen in met Koos Biesmeijer, ecoloog en wetenschappelijk directeur van Naturalis.

Japanse walnoten, schijnaugurken, Nashiperen, Chinese mahonie, en mispel. Het groeit allemaal in ons land. Voedselbossen staan vol met fruitbomen, notenbomen en allerlei soorten eetbare planten en kruiden. Eten uit een bos, doen we dat straks allemaal? Madelon Oostwoud schreef er een boek over, ‘Voedselbos: inspiratie voor ontwerp en beheer’. En ze is zelf ook trotse bezitter van een voedselbos.

Iedere week neemt Hens Zimmerman ons mee naar de ruimte en onthult hij op zijn geheel eigen wijze de geheimen van ver buiten de dampkring. Deze week gaat het over Katie Bouwmand, het grote brein achter de foto van het zwarte gat.

Met een klein team van archeologen ontdekte archeoloog Ivar Schute persoonlijke voorwerpen van mensen, barakken, en ontdekte hij de fundamenten van de gaskamers in Sobibor. Zo lukte het om te reconstrueren hoe het vernietigingskamp er uit heeft gezien en de massagraven te lokaliseren. Ivar Schute over hoe hij in deze tak van de archeologie is beland en hoe het is om op een van de meest afgrijselijke plekken uit de geschiedenis te werken.

Het Rijksmuseum van Oudheden organiseert samen met de Hortus botanicus in Leiden een nieuwe tentoonstelling: 'Middeleeuwse tuinen. Aardse Paradijzen in oost en west.' Aan de hand van talloze historische (kunst)objecten kunnen bezoekers er ontdekken waarom tuinen zowel in het Westen als het Oosten tijdens de late middeleeuwen een bijzonder belangrijke rol speelden. Naast de paradijstapijten, gedroogde kruiden en oosterse muurtegels ontdekte verslaggever Marc-Robin Visscher dat er ook een Perzische prins bij een fontein, een stoere Italiaanse tuinman en een oude gieter aanwezig zouden zijn. Met bijzonder veel interesse voor de gieter trok hij naar Leiden en sprak er met conservator Annemarieke Willemsen.

Exact 500 jaar geleden overleed de wereldberoemde schilder en uitvinder Leonardo Da Vinci. Nieuwsverslaggeving over zijn nalatenschap focust al snel op onvergetelijke kunstwerken zoals de Mona Lisa of het Laatste Avondmaal. Maar ook op wetenschappelijk gebied was Da Vinci een absolute meester. Terwijl zijn Europese tijdgenoten veel van hun kennis uit de bijbel of oude filosofische geschriften haalden, hanteerde Da Vinci al een van de meest belangrijkste principes uit de wetenschap: het nauwkeurig observeren en beschrijven van de wereld rondom hem. Ondanks de grote kennis die hij hiermee opbouwde in bijvoorbeeld techniek en autonomie, is het pas vrij recent dat de wereld zijn ingevingen begon te erkennen. Samen met historicus Joost Keizer (Rijksuniversiteit Groningen) ontdekken we hoe Da Vinci te werk ging en waarom hij in zijn tijd geen bekendheid kreeg als wetenschapper.

Door de vondst van een halve onderkaak moet een stukje geschiedenis worden aangepast. Want door deze ontdekking blijkt dat er ruim 160.000 jaar geleden al mensen leefden op de Tibetaanse hoogvlakte. De kaak is van een Denisovamens, een soort waar nog weinig over bekend is. De vondst is bekendgemaakt in het wetenschappelijk tijdschrift Nature en wij spreken erover met moleculair antropoloog Frido Welker. Beeld: virtuele reconstructie van de onderkaak. Bron: Jean-Jacques Hublin, MPI-EVA, Leipzig

Contemporain archeoloog Jobbe Wijnen onderzoekt voorwerpen uit de moderne geschiedenis, in plaats van uit bijvoorbeeld de bronstijd of de prehistorie, zoals de meeste archeologen. En dat wordt hem door collega’s niet altijd in dank afgenomen. Met zijn bijzondere project "Pull Tab Archeology" probeert hij burgers weer te betrekken bij de archeologie.

Een zelfrijdende auto, geen rijen meer in de supermarkt, een drone die je pakketje brengt en een robot die je kappersafspraak regelt. Is dit de toekomst? Techdeskundige Tjitze Zijlstra weet alles over de nieuwste technologische ontwikkelingen. Hij sprak over de robotisering in verschillende sectoren en over de toekomst hiervan.

Wageningse onderzoekers werken aan een dna-test waarmee douaniers bedreigde dier- en plantensoorten kunnen opsporen in bijvoorbeeld potjes en capsules met poeder erin. Want slagtanden en tijgerhuiden zijn prima te herkennen, maar vermalen planten en dieren een stuk lastiger. De wetenschappers lieten hun test onlangs los op traditionele geneesmiddelen die op Schiphol in beslag zijn genomen. In die middelen zitten soms vermalen bedreigde planten en dieren. Bijvoorbeeld stukjes bruine beer. Wij praten over de test met Esther Kok, hoofd van de onderzoeksgroep nieuwe voedingsmiddelen bij RIKILT, het Wageningse instituut voor voedselveiligheid.

Weinig beelden zijn zo herkenbaar als de boer die op z'n zware trekker over het veld rijdt. En toch komt aan dat beeld in de toekomst misschien een einde. In Lelystad bijvoorbeeld experimenteert de Universiteit Wageningen met een kleine robot (de AgroIntelli Robotti) met ingebouwde gps die op dit moment al verschillende landbouwtaken zelfstandig kan uitvoeren. Een chauffeur heeft de robot niet nodig. Maar nog belangrijker is dat de robot ook voor een veel milieuvriendelijkere vorm van landbouw zou kunnen zorgen, met minder pesticiden, een lichtere bodembewerking, en een grotere aandacht voor de biodiversiteit. Verslaggever Maino Remmers trok naar Lelystad en hoorde van landbouwonderzoeker Bram Veldhuisen hoe de robot werkt.

Het kabinet wil de zogeheten 'designerdrugs' aanpakken. Dat zijn drugs die sterk lijken op illegale drugs zoals bijvoorbeeld xtc en amfetamine, maar die chemisch nèt iets anders in elkaar zitten en daardoor niet onder de Opiumwet vallen. Wij vroegen ons af: hoe worden die designerdrugs eigenlijk gemaakt? Voor het antwoord kwamen we uit bij Jorrit van den Berg, forensisch wetenschapper in het team verdovende middelen van het Nederlands Forensisch Instituut.

's Werelds grootste pinguïns zijn zo goed als verdwenen uit een van hun belangrijkste broedplaatsen. De keizerspinguïns hebben drie jaar lang géén jongeren grootgebracht in 'Halley Bay'. En een groot deel van hen is vertrokken naar een broedplek zo'n 55 kilometer verderop op de Zuidpool. Dat is slecht én goed nieuws, meent Han Lindeboom. Hij is emeritus hoogleraar mariene ecologie aan de Wageningen universiteit en ook verbonden aan het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee.

Het aantal files groeit flink in Nederland nu de economie draait als een zonnetje. Maar er wordt gezocht naar oplossingen. Misschien kan elektrisch rijden een handje helpen. Zo wordt onder meer in Delft gewerkt aan de zelfrijdende auto. Aan de TU in Delft hebben ze niet alleen een simulator, maar wordt ook dagelijks gewerkt aan een echt rijdend exemplaar.

Als we het over vet hebben, dan heeft u daar waarschijnlijk negatieve associaties bij. Teveel vet is inderdaad ongezond, maar vet heeft ook goede kanten. We kúnnen zelfs niet zonder. Over ons vet schreven Liesbeth van Rossum en Mariëtte Boon het boek 'Vet belangrijk'. Wij speken erover met Liesbeth van Rossum, arts-endocrinoloog en hoogleraar obesitas en stress aan het Erasmus Medisch Centrum.

Iedere week neemt vaste columnist Hens Zimmerman ons mee naar de ruimte en onthult hij op zijn geheel eigen wijze de geheimen van ver buiten de dampkring. Deze week heeft hij een beetje een atypische column: het is een interview met medegeek, wetenschapsredacteur, wetenschapsjournalist en wetenschapspresentator Anna Gimbrère.

Als je vaker naar het programma Focus luistert, heb je hem ongetwijfeld al eens voorbij horen komen: Hens Zimmerman. De vriend van de show was te gast en niet zonder reden. Vannacht werd namelijk zijn 50e column uitgezonden en dat gaf een mooie aangelegenheid om deze zelfverklaard space-geek, eens wat nader aan je voor te stellen. Wie is die Hens Zimmerman nou eigenlijk? Hoe maakt hij zijn geluids-volle columns? We blikken terug op de 50 columns, maken een soort 'making off' van zijn columns en presentator Steven Smit had een speciale verassing voor Hens in petto.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA meldt dat de Mars-lander Insight na maanden lang wachten eindelijk voor het eerst een 'aardbeving' op de rode planeet heeft waargenomen. Zeg dus maar een Marsbeving. Het is de eerste keer dat er een beving op een andere planeet is gemeten. Arwen Deuss, fysisch geograaf van de Universiteit Utrecht, is erg enthousiast over deze ontdekking. Deuss legt uit waarom het meten van deze Marsbevingen ons veel kan vertellen over de toekomst van onze aarde.

Denk eens aan een wetenschapper, een professor of een hoogleraar. Het zou zomaar kunnen dat er meteen een witte man met grijs haar die in je gedachte op popt. Dat kan anders en moet misschien wel anders anno 2019 vindt journalist Ingeborg van der Ven. Zij schrijft een boek over 10 vrouwen op steutelposities in de wetenschap en het hogeronderwijs.

Wie er in een lang weekend zoals dit Paasweekend op uit trekt, heeft genoeg tijd om zich van álles af te vragen. Waarom graven Duitsers kuilen in het strand? En waarom is de ondergaande zon eigenlijk rood? In hun boek 'Het geheim van de frisbee' geven Bram Vermeer en Gerald Maurice antwoord op 159 van dit soort vragen. Natuurkundige en techniekdocent Gerald Maurice schuift aan met een doos vol experimenten.

Je kent het geluid vast wel. Je ligt in bed en er zoemt de hele tijd een vervelende mug rondom je hoofd. Nu zijn de muggen in Nederland niet zo gevaarlijk, maar in Afrikaanse landen leeft een levensgevaarlijke mug: de malariamug. Muggenexpert Jeroen Spitzen, van de Universiteit Wageningen, doet onderzoek naar de malariamug en beheert deze week het twitteraccount van NL_Wetenschap. Hij sprak over zijn onderzoek naar de malariamug en hij stelde dat mensen zelf veel aan muggenoverlast kunnen doen.

Aap noot mies wim zus jet. Iedereen leert lezen op de basisschool, Maar bij sommige kinderen gaat dat sneller dan bij anderen. Waar ligt dat aan? Orthopedagoge Sietske van Viersen doet onderzoek naar de manier waarop kinderen lezen en woorden begrijpen. Dat doet ze, aan de universiteit van Oslo, in Noorwegen.

Iedere week neemt Hens Zimmerman ons mee naar de ruimte en onthult hij op zijn geheel eigen wijze de geheimen van ver buiten de dampkring. Vannacht bespreekt hij de zwaartekracht.