Zimmerman in Space betreedt het gladde pad (en de glijdende helling) van de vraag der vragen. Het antwoord komt in de vorm van wat random wijsheden.

https://www.youhavetoomuchshit.com/

Het Europees Medicijnagentschap EMA is begonnen aan de beoordeling van het Russische coronavaccin Spoetnik. Wat weten we tot nu toe over de werking van het vaccin? En is het veilig? Daarover praten we met Dimitri Diavatopoulos, immunoloog van het Radboudumc.

Op de dag van de versoepelingen van de coronamaatregelen is er ook minder goed nieuws. In heel Nederland, dus in alle 25 regio's, geldt sinds vandaag weer het hoogst mogelijke risiconiveau voor het coronavirus. Moet de overheid nu ingrijpen? We vragen het aan Amrish Baidjoe, veldepidemoloog en microbioloog.

Negen jaar geleden ontdekte historici een kist met 17e eeuwse ongeopende brieven. Een postmeester uit Den Haag had de brieven nooit weten te bezorgen. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht, Radboud Universiteit en Universiteit Leiden is het nu gelukt om een aantal van deze brieven te lezen, zonder ze te openen. David van der Linden is historicus een één van de onderzoekers. Hij vertelt hoe het proces is verlopen.

In vergelijking met vorige week zijn er de afgelopen zeven dagen weer meer mensen besmet geraakt met het coronavirus. De afgelopen week zijn er 31.984 nieuwe positieve tests bij het RIVM gemeld. Een week eerder waren dat er 29.977 Dat is een toename van bijna 7 procent. Het RIVM maakt zich zorgen over de verspreiding van het virus, maar ziet ook de eerste effecten van de vaccinaties bij ouderen. 'Het lijkt erop dat dit het begin is van de derde golf', zegt Susan van den Hof, epidemioloog bij het RIVM.

Wat is 2020 SO? Een rakettrap? En zo ja, kunnen we dat met enige zekerheid weten?

https://panstarrs.stsci.ed

https://en.wikipedia.org/wiki/2020_SO

http://iaaras.ru/en/observations/echo/2020so/

De poëzie is dood. Dat is de grootste onzin die letterkundige Kila van der Starre ooit gehoord heeft. Poëzie leeft. Kijk naar tatoeages, muren, rouwadvertenties en geboortekaartjes. Ook op sociale media is poëzie ontzettend populair. In haar proefschrift laat van der Starre je kennismaken met de diverse wereld van poëzie buiten het boek. Dat vormt een mooi contrast tegenover het mannelijke witte canon. Je kunt alles vinden, als je maar weet waar je moet zoeken!

Rechters leggen steeds vaker TBS op. Maar hoe beslis je of iemand beter is, of nog een risico vormt voor de samenleving? Geef je hem of haar het voordeel van de twijfel, of sluit je hem of haar voor lange tijd op? Jurist Rozemarijn van Spaendonck deed onderzoek naar de verlenging van TBS en promoveerde deze maand op dit onderwerp aan de Universiteit Utrecht.

Vanavond zal het kabinet een aantal versoepelingen aankondigen. Tegelijkertijd meldt het RIVM dat het aantal besmettingen geen geruststellende daling laat zien. "Het is een heel kwetsbare situatie", zegt Aura Timen, hoofd Landelijke Infectieziektebestrijding bij het RIVM.

Bij een deepfake-video valt echt en nep nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Dat kan grappig zijn, maar het vormt ook een groeiende bedreiging. Door beeldmanipulatie kun je iemand iets laten zeggen, wat die persoon nooit gezegd heeft. Deepfakes zouden bijvoorbeeld de aanstaande verkiezingen kunnen beïnvloeden door video's te laten circuleren waarin politici te zien zijn die dingen zeggen, die ze in werkelijkheid helemaal niet hebben gezegd. Hoe kunnen we ons als land tegen deepfakes weren? Hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, Bart Jacobs, geeft advies aan het kabinet hoe hier mee om te gaan en werkt ook aan een app om authenticiteit van berichten te waarborgen.

De inzet van coronasneltesten en -thuistesten moet een belangrijk hulpmiddel worden bij de geleidelijke heropening van de maatschappij. Nu in onderzoek is gebleken dat de testen goed genoeg zijn, gaan op korte termijn tien grote pilots van start om te kijken of de testen in de praktijk bruikbaar zijn. Er zitten juridisch nog allerlei haken en ogen aan, maar het werkt wel zeggen ze bij het Amphia-ziekenhuis in Breda. En dus ging onze verslaggever Jeroen de Jager zich daar zelf testen.

De komende dagen wordt zonnig weer met zeer zachte temperaturen verwacht. Een cadeautje voor zonaanbidders, maar voor mensen die last hebben van hooikoorts is het geen pretje. Bovendien lijken de klachten van hooikoortspatiënten doorgaans veel op coronasymptomen. Huub Savelkoul, hoogleraar immunologie aan de Wageningen University & Research geeft tips voor hoe hiermee om te gaan.

Het demissionaire kabinet zoekt naar manieren om mensen meer lucht te geven en kleine versoepelingen door te voeren, maar "de ruimte is beperkt". Veel ondernemers zijn de lockdown helemaal zat, de jongeren missen hun sociale contacten en nu met het mooie weer vragen steeds meer mensen zich af: hoe lang zijn we nog bereid om ons te houden aan de coronamaatregelen? We praten erover met Julia van Weert, hoogleraar Gezondheidscommunicatie aan de UvA en onafhankelijk adviseur van het corona-gedragsunit van het RIVM.

Nu we allemaal weer rustig adem kunnen halen omdat de Perseverance rover netjes op Mars is geland, begint de zoektocht naar leven op onze rode buurplaneet. Maar begint daarmee misschien ook de zoektocht naar het leven op aarde? U hoort het in deze aflevering van Zimmerman in Space.

https://mars.nasa.gov/mars2020/

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Margarita_Marinova

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Martian_meteorite

Heb je hoofdpijn? Of ben je vermoeid? Dan is het misschien goed om even een coronatest te laten afnemen. Met die aanbeveling komen Britse onderzoekers in het vakblad Journal of Infection. Lara Rense praat over de voor- en nadelen van deze aanpak met onderzoeker en epidemioloog Alma Tostmann van het Radboudumc.

De Marsrover Perseverance heeft de krater Jezero op Mars bereikt. De krater waar eerst een rivier stroomde werd nu de landingsplaats voor de zeswielige wagen om onderzoek te doen naar de grote vraag: is er leven op Mars? Astrobioloog en planeetwetenschapper Inge Loes ten Kate is al haar hele leven gefascineerd door de ruimte. Na de studie Lucht en Ruimtevaarttechniek, een promotie-onderzoek naar organisch materiaal op Mars en vijf jaar werken voor NASA in Amerika, doet ze nu onderzoek naar organisch materiaal op Mars uit asteroïden en meteorieten.

Hoe maak je jouw straat, tuin of huis weerbaar voor klimaatverandering? Als het gaat om klimaatverandering gaat het vaak over hele grote zaken, waar we weinig invloed op lijken te hebben. Lector Klimaatadaptatie Floris Boogaard verbindt het grote met het kleine. Hij laat zien waarom het al helpt om een paar tegels in je tuin te vervangen voor wat groen. De gevolgen van klimaatverandering op straatniveau.

Een neusspray met daarin een nieuw ontwikkeld antiviraal middel beschermt fretten een etmaal tegen een infectie met het coronavirus. Dat schrijven wetenschappers van onder meer het Erasmus Medisch Centrum in Science. Ze bereiden nu onderzoeken bij mensen voor. Marc-Robin Visscher zocht viroloog Rory de Vries in zijn lab op.

Langs de randen van de Afrikaanse Serengeti groeide de bevolking de afgelopen tien jaar met vierhonderd procent. Het aantal wilde dieren daarentegen nam drastisch af. Van sommige diersoorten bleven er minder dan een kwart over. Ecoloog Michiel Veldhuis onderzoekt of het tij nog te keren is. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de welvaart van de bevolking toeneemt, zonder dat dit ten koste gaat van de natuur en de wilde dieren die daar leven?

Afgelopen week zijn er bij het RIVM ongeveer evenveel meldingen van positieve coronatests binnengekomen als de week daarvoor. Maar het is nog niet zo eenvoudig te zeggen wat dat betekent, omdat het winterweer het testen lastiger maakte. Wij praten erover met Aura Timen van het RIVM.

Het is de spannendste en vaak mooiste tijd van je leven: in verwachting zijn en een kindje op de wereld zetten. Maar tijdens de coronacrisis staat ook de geboortezorg in Nederland op zijn kop. En dat is voor de kersverse papa's en mama's best even wennen. Ontwikkelingspsycholoog Roseriet Beijers kon zich dat wel voorstellen en zocht uit: hoe wordt de corona-uitbraak ervaren door ouders met een pasgeboren baby? En wat zou toekomstige ouders kunnen helpen, wanneer we te maken krijgen met een volgende virusuitbraak?

De Britse variant van het coronavirus zou niet alleen besmettelijker, maar ook dodelijker zijn dan de 'gewone' variant. Tot wel 70 procent, was afgelopen weekend te lezen in internationale media. Hoe zeker is dat? En wat zijn de consequenties? Daarover praten we met Alma Tostmann, epidemioloog bij het Radboudumc.

Door de lockdown lijken meer mensen bereid te zijn hun mouwen op te stropen voor de eigen buurt. Allerlei bijzondere initiatieven komen als paddenstoelen uit de grond. Hoe zou je er voor kunnen zorgen dat deze initiatieven blijvend zijn? Dat bewoners zich voor meer verbonden gaan voelen en blijven met hun eigen buurt? Ontwerpend onderzoeker Geertje Slingerland bekijkt hoe volwassenen, jongeren en kinderen zich meer verbonden voelen met hun buurt.

Moeten we de eerste voetstappen op de maan beschouwen als cultureel erfgoed? En zo ja, hoe voorkomen we dat ruimtetoeristen er met hun lompe gedrag overheen gaan walsen? U hoort het in deze aflevering van Zimmerman in Space.

https://www.unoosa.org/oosa/en/ourwork/spacelaw/treaties/introouterspacetreaty.html

https://www.forallmoonkind.org/

https://en.wikipedia.org/wiki/Artemis_2

https://www.nasa.gov/specials/artemis/

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_landings_on_extraterrestrial_bodies

Een 19e eeuws Shanty nummer ging via TikTok viral en zorgde ervoor dat een remix hoog binnen kwam in de Britse hitlijsten. Is Shanty weer hip aan het worden? Rose Heijnen reisde af naar Harkstede en dook in de wereld van shanty. Ze bezocht shanty-onderzoeker Evert Bisschop Boele en dirigent Klaas van der Woude van shantykoor de Raaitvinken.

Het aantal mensen dat deze week positief testte op het coronavirus is iets gedaald ten opzichte van vorige week. Maar de teststraten waren zondag gesloten en ook maandag bleef een deel van de locaties dicht. Hoe gaat het nu dan met de verspreiding van het coronavirus in Nederland? Volgens RIVM-epidemioloog Susan van het Hof hebben we de bodem van het aantal besmettingen mogelijk al bereikt en zullen de aantallen waarschijnlijk weer toenemen door de Britse variant.

Antibiotica is hard nodig, want het doodt effectief bacteriën die ons ziek maken. Maar bacteriën kunnen ongevoelig (resistent) worden als we er te veel van gebruiken. Hoe vinden we de juiste balans? In Nederland doen we het best goed, maar elders in de wereld is er nauwelijks antibiotica of het is juist veel te makkelijk te krijgen. De antibioticaresistentie overal ter wereld meten is ondoenlijk. Maar milieuwetenschapper Rik Oldenkamp wist met een slim computermodel toch te achterhalen waar de resistente bacteriën zich wereldwijd voordoen.

Het WHO-team dat in Wuhan onderzoek deed naar het coronavirus heeft de precieze oorsprong ervan nog niet vast kunnen stellen. Daarvoor is meer onderzoek nodig. ''We hebben gezien dat een deel van de vroegste gevallen niet met die markt contact hebben gehad. En dus moeten we nog steeds met een open mind verder zoeken', zegt hoogleraar virologie Marion Koopmans van het Erasmus MC.

Zoals kanaries een signaalfunctie hadden in de kolenmijnen, hebben eilanden dat voor de biodiversiteit, aldus biogeograaf Sietze Norder. Hij onderzoekt hoe de verspreiding van mensen, dieren en planten wordt beïnvloed door de geografie, het klimaat en de veranderingen in de zeespiegel. In zijn proefschrift ‘Eilandbiogeografiee in het Antropoceen en Kwartair’ vergelijkt hij de veranderingen op lange termijn en korte termijn. Veranderingen die door de mens in gang zijn gezet. Wat is de relatie tussen mens en natuur als het gaat om het verdwijnen van leefgebied voor soorten, boskap en de stijgende zeespiegel?

Bijwerkingencentrum Lareb heeft vijftien meldingen ontvangen over kwetsbare ouderen die zijn overleden nadat ze een coronavaccin hadden gekregen. In alle gevallen ging het volgens het bijwerkingencentrum om fragiele ouderen met meerdere ernstige onderliggende gezondheidsproblemen. We praten erover met Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde aan het AmsterdamUMC en lid van het OMT.

De overheid die gebruikt maakt van algoritmes. Dat klinkt misschien wat eng. Maar volgens mediawetenschapper Maranke Wieringa zijn algoritmes niet eng en gebruiken we het al heel lang. Gemeentes doen dit bijvoorbeeld om fraude en criminaliteit op te sporen. Maar hoe leggen ze rekenschap en verantwoording af? Maranke Wieringa doet hier onderzoek naar aan de Universiteit van Utrecht en deelt haar bevindingen.

Lopen er echt één dimensionale draden door ons heelal?

Nanograv:

http://nanograv.org/

Artikel Maarten Verdult:

https://webspace.science.uu.nl/~proko101/MaartenVerdult_cs2.pdf

Cosmic String Interpretation of NANOGrav Pulsar Timing Data:

https://arxiv.org/pdf/2009.06555.pdf

Artikel "More is different":

https://cse-robotics.engr.tamu.edu/dshell/cs689/papers/anderson72more_is_different.pdf

Spacebound:

https://spacebound.nl/

Apollo in real time:

https://apolloinrealtime.org/

De eerste mensen die met het AstraZeneca-vaccin ingeënt moeten worden, zijn 60- tot 65-jarigen. Dat adviseert de Gezondheidsraad aan het ministerie van Volksgezondheid. Demissionair minister De Jonge noemde het gisteren al als een van de scenario's. Hij wil het liefst het vaccineren van 60-plussers versnellen, om daarmee sterfte te voorkomen en de druk op de zorg te verlichten. Wij spreken erover met Roland Pierik. Hij is rechtsfilosoof aan de Universiteit van Amsterdam en lid van de commissie vaccinatie van de Gezondheidsraad.

Sinds maart vorig jaar werken Nederlandse wetenschappers van de Wageningen Universiteit aan een corona vaccin, gemaakt met insectencellen. De onderzoekers gebruiken de cellen van nachtvlinders om een nep en onschuldig coronavirus na te maken, waarop het lichaam reageert met antistoffen. Althans, dat is het idee.Hoe staat de ontwikkeling er nu voor? Wanneer is het vaccin in te zetten? Of komt het te laat? Viroloog Gorben Pijlman beantwoord deze vragen.

Het Kremlin gebruikt de Olympische Spelen, complottheorieën en trollegers om voor verrassing en verkeerde beeldvorming te zorgen. Denk bijvoorbeeld aan de annexatie van de Krim. Wat weten we over Russische misleidings strategieën? Hoe zet Rusland de wereld steeds op het verkeerde been? Krijgswetenschapper en kolonel Han Bouwmeester promoveerde op onderzoek naar de Russische trukendoos.

Het aantal mensen dat de afgelopen week positief testte op corona daalde met 20 procent. Toch maakt het RIVM zich nog grote zorgen. En dat komt vooral doordat nieuwe varianten van het coronavirus oprukken. 'In het begin dachten we dat de Britse variant dertig procent besmettelijker zou zijn', vertelt Aura Timen, hoofd Landelijke Infectieziektebestrijding van het RIVM. 'Maar misschien is dat meer in de richting van vijftig procent.' Bovendien is de Britse variant nu al verantwoordelijk voor zo'n twee derde van alle besmettingen, schat het RIVM.

Klimaatverandering veroorzaakt gekke dingen. Waar opwarming hier zorgt voor een zeespiegelstijging, is die in de Kaspische Zee juist aan het dalen. En hoewel wereldwijd het aantal soorten drastisch zal afnemen, zien we in Nederland juist meer soorten. Hoe kan dat? Aardwetenschapper Frank Wesselingh laat zien hoe het verschijnen van invasieve soorten samen met een forse daling van de Kaspische zeespiegel de voorbodes zijn van enorme crisis. In 200 jaar breken we als mensen een soortenrijkdom af, die de natuur 10 miljoen jaar kost om weer op te bouwen. Hoe kon dat gebeuren? En is het tij nog keren?

Wanneer de Europese Commissie het positieve advies van EMA over het AstraZeneca-vaccin overneemt, dan komt het in Europa op de markt voor iedereen boven de 18 jaar. Goed nieuws dus.

Maar er is ook een kanttekening: er zijn te weinig gegevens om te zeggen hoe goed het werkt bij 55-plussers. We praten erover met Marjolein van Egmond, hoogleraar immunologie aan het Amsterdam UMC.

Trojanen zijn rotsblokken ergens in ons zonnestelsel. Wat deze objecten interessant maakt hoort u in deze aflevering van Zimmerman in Space.

Lucy:

http://lucy.swri.edu

NASA SSD:

https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2052246#content

Trojanen:

https://minorplanetcenter.net//iau/lists/JupiterTrojans.html

De burgemeesters in het Veiligheidsberaad hebben gisteren afgesproken terughoudend te zijn met hun taalgebruik over de rellen. Woorden als 'burgeroorlog', uitgesproken door John Jorritsma, burgemeester van Eindhoven gaan in de ban. Zou de woordkeuze van de bestuurders kunnen helpen bij het de-escaleren van de gewelddadige incidenten? Wij spreken erover met Bé Breij, directeur van Peitho, het kenniscentrum voor retorica van de Radboud Universiteit.

Voor het eerst is er in Nederland een uitbraak vastgesteld met de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus, die besmettelijker lijkt dan de 'gewone' variant. Dat meldt de GGD Zuid-Holland Zuid. Het gaat om een uitbraak bij een praktijk voor fysiotherapie in Gorinchem. Op dit moment is bij drie mensen de Zuid-Afrikaanse variant vastgesteld. Wij praten erover met Ellen Verspui, arts infectieziektebestrijding bij de GGD Zuid-Holland Zuid.

Pijn, warmte en roodheid op de prikplek en spierpijn, hoofdpijn en een algeheel 'je niet lekker voelen'. Dat zijn de bijwerkingen van het Pfizer/BioNTech-vaccin waarover bijwerkingencentrum Lareb tot nu toe de meeste meldingen ontving. In zes gevallen is er sprake van klachten die kunnen passen bij een heftige allergische reactie. Wij spraken erover met Lareb-directeur Agnes Kant.

Ze willen een soort thuisarts worden voor vragen over klimaatverandering: de klimaathelpdesk. Of je nou wilt weten of scholieren mogen staken tegen klimaatverandering of wat de meest duurzame manier van koken is, wetenschappers zoeken het antwoord op jouw klimaatvraag.

De desk is sinds eind oktober in de lucht en inmiddels is de 100e vraag binnen. We praten erover met Erik van Sebille, oceanograaf en klimaatonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en een van de initiatiefnemers.

Een missend zwart gat. Waar zou het gebleven zijn? En weet Zimmerman er meer van?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwart_gat

https://arxiv.org/abs/2010.13980

Deze aflevering staat in het teken van een bijzonder wetenschaps-duo: Paul Ehrenfest en Tatiana Afanassjewa. Hun liefde voor de natuurwetenschap bracht hen aan het begin van de twintigste eeuw bij elkaar. Ze kwamen in Leiden terecht en raakten bevriend met vele Nobelprijswinnaars waaronder Albert Einstein. Deeltjesfysicus en wetenschapsjournalist Margriet van der Heijden vertelt hoe hun huis aan de Witte Rozenstraat 57 opbloeide tot een oase voor denkers uit de hele wereld én deed een bijzondere vondst in de archieven van Museum Boerhave.

Van seksuele intimidatie, dreiging, en sabotage tot kleineren en uitsluiting. Het wetenschappelijk systeem lijkt misdragingen in de hand te werken. Vanuit het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren is er onderzoek gedaan naar wangedrag jegens vrouwen in de wetenschap. Dat onderzoek stamt uit 2019, dus hoog tijd om te kijken hoe het nu gaat. Dat doen we met genderstudies-wetenschapper Marijke Naezer en hoofd van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren Lidwien Poorthuis. Presentator: Rose Heijnen.

Wangedrag, ongelijkheid en onderlinge competitie. Bij ons hoor je iedere nacht verhalen uit de wereld van de wetenschap. Maar hoe is het als we even uitzoomen en die wereld van een afstandje bekijken? Aflevering 2 van een drieluik over werken in de wetenschap gaat over discriminatie. Hoe maken we het hoger onderwijs inclusiever? Deze vraag stelt Universitair Docent Modern Japan Studies en Diversity Officer aan de Universiteit Leiden Aya Ezawa zich in gesprek met presentator Steven Smit.

In dit drieluik nemen we de wereld van de wetenschap onder de loep. Overwerk, grensoverschrijdend gedrag, racisme, iedere universiteit heeft ermee te maken. Vannacht zoomen we in op de werkdruk. Wetenschappers doen structureel onbetaald overwerk. Dat zorgt voor stress, vermoeidheid en druk op het sociale leven. Presentator Mirthe van der Drift praat erover met cognitief psycholoog Marijtje Jongsma van de Radboud Universiteit. Zij is ook hoofdbestuurder van de Algemene Onderwijs Bond en actief binnen WO in Actie.

Het aantal besmettingen met het coronavirus is in afgelopen week met zo'n 20 procent gedaald. Toch maakt het RIVM zich zorgen en dat komt vooral door de Britse variant van het virus. "De Britse variant is echt in opmars. We zien een nieuwe uitbraak ontstaan binnen een pandemie", zegt Chantal Reusken, viroloog bij het RIVM.

Starship, een dikke logge raket. Zitten we daar nou op te wachten? U hoort het in deze aflevering van Zimmerman in Space.

https://www.spacex.com/vehicles/starship/

https://www.faa.gov/about/office_org/headquarters_offices/ast/media/q22002.pdf