Angela B. is sinds deze week terug in Nederland. Zij veranderde van een onopvallend pubermeisje in een van de meestbesproken Syriëgangers. Inmiddels is ze aangehouden en terrorismeverdachte. Hoe is Angela eigenlijk geradicaliseerd? Was het meer dan een grenzeloze naïviteit? Verslaggever Ellen van den Berg sprak ruim een jaar geleden met de moeder van Angela. Een terugkeer was toen nog niet aan de orde. ‘Ineens hoorde ik geen rapmuziek meer uit de kamer komen, maar citaten uit de koran.'

Wat maakte dat een eenvoudige moordzaak uit 1999 uitgroeide tot een waar perstribunaal? Die vraag probeert Annegriet Wietsma te beantwoorden in De Deventer Mediazaak, een podcast die ze voor Argos maakte over de nasleep van de gewelddadige dood van de weduwe Wittenberg. Ze laat betrokkenen - journalisten, politiemensen, privé-speurders en Bekende Nederlanders – aan het woord over hun rol en sprak langdurig met Michael de Jong, ‘de klusjesman’, die in de media werd aangewezen als de dader. Annegriet is te gast, samen met onderzoeksjournalist Bas Haan, wiens boek De Deventer Moordzaak is verfilmd. De Veroordeling, met Fedja van Huet als Bas Haan, gaat voorjaar 2021 in première.Luister vast naar een voorproefje en abonneer je op deze podcastserie

Nicotine werkt mogelijk tegen Covid-19, beweerden academici dit jaar. Diezelfde wetenschappers tonen zich pleitbezorger van ‘rookloze’ alternatieven, zoals de e-sigaret, om de schade van het traditionele roken tegen te gaan. Argos en Le Monde kwamen erachter dat de instituten waar deze onderzoeken worden gedaan, zijn gefinancierd door de tabaksindustrie. Wat betekent dat voor de betrouwbaarheid van dergelijke beweringen? Journalist Ties Keyzer van de Investigative Desk en Esther Croes, epidemioloog bij het Trimbosinstituut, zijn te gast. Het volledige artikel met alle bevindingen van Keyzer en zijn collega's vind je op argosonderzoekt.nl

Het opsluiten en isoleren van kinderen zonder strafblad in gesloten jeugdzorginstellingen is het gevolg van ‘een verkeerde afslag’, zegt Peer van der Helm, lector Residentiële Jeugdzorg aan de Hogeschool Leiden. Kinderen verblijven er om te worden behandeld, of omdat ze moeten worden beschermd tegen de buitenwereld. “Het is heel traumatiserend elke keer weer naar je kamer te moeten en dat die deur op slot gaat.”Wat Van der Helm betreft is het dan ook hoog tijd om te stoppen met het opsluiten van kinderen die feitelijk niets strafbaars hebben gedaan. Sanne Kleeven, hoofd behandeling van de gesloten jeugdzorginstelling De Koppeling in Amsterdam, is het met hem eens. Haar streven is dat geen enkel kind meer achter gesloten deuren wordt gezet in de regio Amsterdam. “We willen onszelf misbaar maken.”Sinds jaar en dag kampen jeugdzorginstellingen met hoge aantallen 'weglopers'. Kinderen die verdwijnen uit jeugdzorginstellingen en daarna niet zelden verstrikt raken in een loverboycircuit. Op argosonderzoekt.nl lees je er meer over.

Jeugdhulpinstanties luisteren slecht naar ouders en kinderen bij het zoeken van hulp voor gezinnen. Dit stellen deskundigen in Argos. Dat vergroot het risico dat de hulp die aangeboden wordt, niet werkt. Daardoor escaleren situaties eerder en worden kinderen sneller onder toezicht gesteld van jeugdzorg of uithuisgeplaatst. Uit een eerdere uitzending van Argos over uithuisplaatsingen in de jeugdzorg werd al duidelijk dat het aantal uithuisgeplaatste kinderen onnodig hoog is. Er wordt te weinig gedaan om kinderen en ouders tijdig te helpen. Ook is er onvoldoende passende hulp beschikbaar. In deze vervolguitzending vertellen Kinderombudsman Margrite Kalverboer en onderzoeker Cora Bartelink over de manier waarop met ouders en kinderen gecommuniceerd wordt, door bijvoorbeeld de jeugdbeschermers. ‘Als je onvoldoende luistert naar een gezin, zie je onvoldoende wat er speelt,’ zegt Margrite Kalverboer.

Iran jaagt in Europa op tegenstanders die worden beschuldigd van terrorisme. Cyberspionage speelt een belangrijke rol. Teheran probeert op dit moment op geraffineerde wijze in de computers te komen van politiek activisten In Nederland en Europa. Dit blijkt uit onderzoek van Argos met cyberveiligheidsexpert Rickey Gevers. ‘Het is heel doelgericht. Ze plunderen alles. Het enige wat je merkt is dat je computer langzamer wordt’.

We halen hout uit Estland voor een beter klimaat. Schepen vol met houtige biomassa, in de vorm van fijngeperst hout die 'pellets' worden genoemd, arriveren in Nederlandse havens om vervolgens te worden verbrand in kolencentrales. En dat doen we netjes, volgens de Nederlandse regering. Maar wat gebeurt er werkelijk in de Baltische bossen? We stuitten op een ingewikkeld web van eisen, wetten, kaders, certificering en verificatie. Betrokken partijen verwezen ons gauw door naar een ander. Dus reisden we naar Estland, om zelf een blik te werpen op de wereld achter CO2-neutrale houtsnippers. We zagen natuurgebieden die in rap tempo kaalgekapt worden, bezochten lokale bewoners die steeds vaker in opstand komen en spraken met Estse politici, bosbouwers en pelletproducenten die volhouden dat alles volgens de regels gaat. Argos, over de ondoorgrondelijke wereld van duurzaam hout.

Iran spioneert en gebruikt in Nederland geweld tegen oppositiegroepen die het regime in Teheran ‘terroristisch’ noemen. In 2015 werd Ali Motamed en in 2017 Ahmad Mola Nissi hier geliquideerd. Nederland lijkt daarmee het strijdtoneel te worden van het Iraanse regime en zijn tegenstanders. Argos-journalist Jacco Versluis reconstrueert de moorden in deze eerste televisie-uitzending van Argos. Meer informatie op argosonderzoekt.nl/iran

Medewerkers van de politie moeten uitblinken in integriteit. Maar die eis leidt regelmatig tot excessen.Bij het minste geringste onderwerpt de politie haar mensen aan een integriteitsonderzoek. Zo’n onderzoek kan er stevig inhakken. En zelfs leiden tot strafontslag. Maar gebruikt de politieleiding het middel af en toe ook niet om van dwarsliggers af te komen? In een recent rapport van de politie staat dat de procedure niet altijd zorgvuldig worden uitgevoerd. In Argos het verhaal van Ben, die na een lange loopbaan bij de politie werd beschuldigd van diefstal en verduistering. Hij vecht zijn strafontslag aan, omdat het onderzoek volgens hem slecht is uitgevoerd en sterk gekleurd werd door invloed van zijn leidinggevenden. In de uitzending reageren verder voorzitter van de politievakbond ACP Gerrit van de Kamp en kamerlid (en oud-politieman Chris van Dam). Meer lezen? Op de website van Argos vind je een achtergrondartikel (https://www.vpro.nl/argos/lees/nieuws/2020/de-integriteitsonderzoeken-van-de-politie.html#) over deze opmerkelijke zaak, met daarin ook de volledige reactie van de politie. Ook leggen we je uit (https://www.vpro.nl/argos/lees/nieuws/2020/tip-ons-via-publeaks.html) hoe je ons anoniem kunt tippen.

De Zwitserse inlichtingendienst participeerde als junior partner van de CIA in de spionage-operatie Rubicon, maar de Zwitserse regering werd daar slechts mondjesmaat over geïnformeerd. Dit concludeert de onderzoekscommissie van het Zwitserse parlement in haar rapport ‘Fall Crypto AG’. De commissie spreekt over ‘een inlichtingendienst binnen de inlichtingendienst’, die een ‘joint venture’ met de Amerikaanse inlichtingendiensten aanging nadat de Duitse BND in 1993 uit Operatie Rubicon was gestapt. De commissie constateert dat ‘buitenlandse inlichtingendiensten’ het neutrale imago van Zwitserland gebruiken als dekmantel voor spionage-operaties. Operatie Rubicon wordt in een ‘Top Secret’ intern evaluatierapport van de CIA ‘de inlichtingencoup van de eeuw’ genoemd. Daarbij werden in versleutelingsapparaten van het Zwitserse bedrijf Crypto AG stiekem achterdeurtjes ingebouwd. De operatie werd op 11 februari 2020 onthuld door de Washington Post, het Duitse ZDF, de Zwitserse publieke omroep SRF en Argos. In Argos nu deel zeven in deze serie. Een verslag over het onderzoek van de Zwitserse onderzoekscommissie en een interview met SRF-collega Fiona Endres.

Defensie staat drie jaar nadat verbeteringen werden aangekondigd nog altijd voor een grote opgave om de veiligheid van vervoer en opslag van gevaarlijke stoffen te verbeteren. Dit blijkt documenten die Argos heeft opgevraagd.De interne toezichthouder van Defensie meldt nog altijd veel overtredingen. Controleurs waarschuwden de afgelopen jaren op niet mis te verstane wijze voor de mogelijke gevaren. Hoe kan het dat het mis blijft gaan met munitie en gevaarlijke stoffen? Is het erg als er een bordje ontbreekt bij een munitiebunker? En hoe gaat het met een grote hoeveelheid stokoude munitie die al jaren op het depot in Coevorden blijkt te liggen? Argos gaat op onderzoek uit en spreekt met betrokkenen én verantwoordelijken.

Ziekenhuizen maken veel extra kosten voor de zorg aan patiënten die zijn besmet met het coronavirus. Maar zij verkeren in grote onzekerheid over de vraag of verzekeraars die kosten wel op tijd vergoeden. In de studio: Hans Feenstra, afzwaaiend voorzitter van de raad van bestuur van het Martini-ziekenhuis in Groningen.

De dag waarop Nederland twee coronapatiënten per helikopter naar Duitsland overplaatste, telde Nederland 125 onbezette IC-bedden. Hoe zit dat? Vanuit het Flevoziekenhuis worden op 23 oktober twee patiënten verplaatst naar het Duitse Münster. Alle IC's in Nederland lagen vol, luidde de boodschap. Argos-redacteuren Reinier Tromp en Marit Koopmanschap vertellen over een reconstructie die zij maakten van die dag.

Al jarenlang krijgt Labib al-Nahhas, de voormalige ‘buitenlandchef’ van de jihadistische groepering Ahrar al-Sham, geld van Nederland voor een vredesproject in Syrië. Dat onthulde Argos begin oktober. De financiering loopt via het European Institute of Peace. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt bij dit soort projecten volledig te vertrouwen op dergelijke partnerorganisaties, zo’n 3000 in totaal. Maar hoe betrouwbaar zijn deze partners? Screenen zij de mensen met wie ze werken in vredesprojecten wel goed genoeg? En wat had het ministerie zelf kunnen doen?

Met de Jeugdwet van 2015 werd besloten dat minder kinderen uithuisgeplaatst moesten worden. Toch is het aantal kinderen dat jaarlijks uithuisgeplaatst wordt, sinds die tijd toegenomen. In Argos vertelt alleenstaande moeder Chantal (niet haar echte naam) hoe haar drie kinderen een jaar geleden met spoed uithuisgeplaatst werden. Een kinderpsychiater constateert dat het ontbreekt aan samenwerking tussen ouders, hulpverleners en het netwerk om de kinderen heen. Bovendien worden volgens een onderzoeker de richtlijnen die zijn opgesteld rondom uithuisplaatsing niet altijd nageleefd. Verder schetst een jeugdbeschermer hoe lastig de praktijk kan zijn voor hulpverleners en een kinderrechter vertelt over haar onafhankelijke rol en de afwegingen die in korte tijd de revue passeren voor een besluit tot uithuisplaatsing bekrachtigd wordt. Argos over uithuisgeplaatste kinderen, ouders, de rol van vooroordelen en over de vraag of en hoe kan worden voorkomen dat kinderen ergens anders dan bij hun ouders moeten opgroeien.

Stel: je voormalige landgenoten lijden onder het coronavirus en jij kan daar iets tegen doen door geld te doneren. Dat is toch een verzoek dat je niet kan weigeren? Met die boodschap probeert het regime in Eritrea donaties op te halen onder de Eritrese gemeenschap in Nederland. Maar hoe vrijwillig is dat? Wat gebeurt er met het geld? En bestaat er eigenlijk wel een corona-probleem in het Afrikaanse land?

Nederland profiteerde volop mee van wat door de CIA ‘de inlichtingencoup van de eeuw’ wordt genoemd: Operatie Rubicon. Een operatie van de Amerikaanse en Duitse inlichtingendiensten, waarbij decennialang de meest gevoelige overheidscommunicatie van meer dan 130 landen werd afgeluisterd.Rubicon werd in februari onthuld door de Washington Post, het Duitse ZDF, de Zwitserse omroep SRF en Argos. Wij onthulden dat de afluisterdienst van Nederland vanaf eind jaren zeventig informatie van de Duitsers kreeg, waardoor ook Nederland de vertrouwelijke communicatie van landen als Argentinië, Indonesië, Iran en Saudi-Arabië kon kraken. ‘In de wereld van de inlichtingendiensten is het eten of gegeten worden’, was een veel gehoorde reactie. En gelukkig zat Nederland – in tegenstelling tot bijvoorbeeld België, Italië en Spanje – als mee-eter aan tafel. Maar is dit wel het hele verhaal? In geheime documenten ontdekte Argos spannende details, die nieuw licht werpen op de rol van Nederland. “In het spiegelpaleis van de inlichtingendiensten zit achter elk geheim kamertje nog een geheim kamertje, en daarachter waarschijnlijk nog weer een geheim kamertje”, zegt inlichtingenexpert Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden als we hem de bewijsstukken laten zien.

Nederland en Denemarken zijn het toneel van moorden en pogingen daartoe op tegenstanders van het Iraanse regime. Welk steekspel gaat er schuil achter deze acties? De Iraanse televisiepresentator en activist Eisa uit Delft was vorig jaar in Argos omdat hij doelwit was van de Iraanse geheime dienst. Maar in februari werd Eisa zelf gearresteerd, op verdenking van betrokkenheid bij terrorisme in Iran. Zelfs een link met een geruchtmakende aanslag op een militaire parade in 2018 in Iran is niet uitgesloten. De zaak is een opzienbarende ontwikkeling in de spionageoorlog tussen Iran en Saoedi-Arabië in Europa.

De Tweede Kamer nam afgelopen dinsdag een motie aan, waarin de regering wordt verzocht een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar ‘de aard en omvang van georganiseerd sadistisch misbruik van kinderen’. Alle partijen, van links tot rechts, stemden vóór. Terwijl de regering de motie eerder had ontraden. Zoiets gebeurt niet vaak in de politiek. Initiatiefnemers zijn de oppositiepartijen: GroenLinks, SP en PvdA. Eerder al stelden deze drie partijen schriftelijke vragen naar aanleiding van de Argos-uitzending van 27 juni over ritueel misbruik. In de studio een gesprek met kamerleden Niels van den Berge (GroenLinks) en Michiel van Nispen (SP). De afgelopen weken spraken zij zélf met slachtoffers en hulpverleners. Waarom vinden zij het belangrijk dat dit omstreden onderwerp wordt onderzocht? En hoe is het ze gelukt om Kamerbreed steun te krijgen voor een onderzoek?

Fabrikanten van medische hulpmiddelen bedienen zich van agressieve marketing om hun producten in de operatiekamers te krijgen, beschikken over een leger aan geroutineerde verkopers en zorgen dat de artsen aan hun zijde staan. Dit tot grote frustratie van inkopers van ziekenhuizen, die buitenspel worden gezet. Ilona Dahl vertelt over het onderzoek dat zij voor Argos deed. Ook aanwezig zijn Jaap van den Heuvel, die als directeur van het Rode Kruis Ziekenhuis de invloed van dichtbij meemaakt, en PvdA-Tweede Kamerlid Lilianne Ploumen. Zij wil dat financiële banden tussen zorgverleners en leveranciers van medicijnen en instrumenten inzichtelijker worden.

In maart 2013 verandert Syrische stad Raqqa plotsklaps. Jihadistische strijdgroepen nemen de macht over en schenden op grote schaal mensenrechten. Ontvoeringen, martelingen en moorden zijn aan de orde van de dag. Een voormalig kopstuk van deze jihadisten krijgt al jaren geld van Nederland, blijkt uit documenten in handen van Argos. En dat terwijl de rechtbank de groepering als een terroristische organisatie ziet. Hoe kan dat? En wie is de man die door Nederland wordt gefinancierd?

Ter ontwikkeling van een speciale gel voor de behandeling van brandwonden, kreeg het academische Radboud-ziekenhuis een miljoen euro overheidsgeld toegezegd van subsidie-instantie ZonMw. Het onderzoeksproject ontaardde echter in een gigantische ruzie, en Argos ontdekte in 2018 dat Radboud tal van voorwaarden voor de subsidie had geschonden. ZonMw zei hiermee rekening te zullen houden bij de definitieve vaststelling van de subsidie, en eventueel geld van Radboud te zullen terugvorderen. Maar uit documenten die Argos in handen kreeg, blijkt een heel ander verhaal.

Minister Hugo de Jonge noemt het de belangrijkste verdedigingslinie tegen het coronavirus: het bron- en contactonderzoek. Deze week bleek dat 21 van de 25 GGD'en niet genoeg mankracht hebben om het bron- en contactonderzoek volledig te kunnen blijven uitvoeren. Waar het wél goed blijft gaan is de GGD in Zuid-Limburg. Christian Hoebe - Arts-epidemioloog Maatschappij & Gezondheid Infectieziektebestrijding bij de GGD Zuid-Limburg - en collega's leggen uit hoe dat kan.

Wie waren er die avond? En wat was er gebeurd? Met die basale vragen ging Coen van de Ven, redacteur bij weekblad de Groene Amsterdammer, aan de slag, toen hij hoorde dat van Forum voor Democratie begin september een bijeenkomst had georganiseerd in de Amerikaanse Ambassade. Wat bleek? FvD toonde die avond campagnefilmpjes aan ondernemers die waren uitgenodigd door de fondsenwerver van de partij én door de Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra. Het ging om een select gezelschap dat eerder al aan Forum hadden gedoneerd, of dat in de in de toekomst zouden kunnen doen. In Argos vertelt Van de Ven over zijn onderzoek, de commotie die het veroorzaakte en hoe innig de relatie is tussen de partij van Thierry Baudet en Trump-aanhanger Hoekstra. Ook te gast is Harm Ede Botje, journalist en coauteur van de binnenkort te verschijnen biografie over Baudet.

Meer onderzoeksjournalistiek?Ga voor nieuws en achtergronden bij de uitzendingen naar vpro.nl/argos

Naschrift:
In de uitzending vertelde journalist Harm Ede Botje dat ondernemer Mick de Vlieger ook aanwezig was op de partijbijeenkomst van Forum voor Democratie. Dit is onjuist. Zie tweets hieronder.

Bijna overal waar windturbines worden gebouwd, ontstaat verzet van omwonenden. Het mechanische geluid van de draaiende wieken houdt bewoners uit hun slaap en kan leiden tot ergernis en stress. Maar windturbines veroorzaken ook zeer laagfrequent geluid: tonen die zo laag zijn dat lang niet iedereen ze hoort. De lange golven reiken kilometers ver en worden onderweg niet geabsorbeerd door de bodem, gebouwen of andere obstakels. Ook op ruime afstand van een windmolen is het geluid in woningen waarneembaar. Niet als hoorbare brom, maar wel als trilling. In hun verzet tegen de bouw van windparken wijzen tegenstanders al langer gezondheidsrisico’s van die laagfrequente trillingen, maar tot nu toe vonden zij - op enkele controversiële studies na - weinig steun in de wetenschap. Ook het RIVM achtte in eerdere rapporten het verband tussen gezondheidsschade en laagfrequent geluid niet aannemelijk. Toch vinden onderzoekers steeds meer aanwijzingen dat voortdurende blootstelling aan ‘onhoorbaar’ geluid, zoals dat van windmolens, van invloed is op de gezondheid van omwonenden. Argos peilt de stand van de wetenschap: hoe schadelijk is windmolenlawaai en bieden de Nederlandse geluidsnormen voldoende bescherming?

Meer weten?
Ga voor meer achtergronden bij deze uitzending naar de website van Argos. Je vindt daar onder andere interviews met de Deense wetenschapper Aslak Poulsen en geluidsambtenaar Jan van Muijlwijk, die van bromtonen zijn specialisme heeft gemaakt. vpro.nl/argos

In een twee uur durende special blikken we met podcastmaker Sanne Boer terug op het onderzoek naar de moord op Patrick van der Bolt, spreken we met gasten over de aanpak van cold cases en behandelen we prangende vragen van luisteraars. We gaan het hebben over de rol van DNA-onderzoek, hoe coldcaseteams te werk gaan en welke rol het publiek kan spelen bij het oplossen van oude moordzaken. Meer weten? Ga naar vpro.nl/patrickspecial voor meer achtergronden.

In een twee uur durende special blikken we met podcastmaker Sanne Boer terug op het onderzoek naar de moord op Patrick van der Bolt, spreken we met gasten over de aanpak van cold cases en behandelen we prangende vragen van luisteraars. We gaan het hebben over de rol van DNA-onderzoek, hoe coldcaseteams te werk gaan en welke rol het publiek kan spelen bij het oplossen van oude moordzaken. Meer weten? Ga naar vpro.nl/patrickspecial voor meer achtergronden.

Wat zijn de verhalen achter de korte krantenberichtjes over verkeersongelukken met dodelijke slachtoffers? Wat is er precies gebeurd, wie waren de overledenen en hoe vergaat het de nabestaanden? Dat vroegen Rik van Hulst en Judith Janssen van De Limburger zich af, toen ze vernamen dat er in 2018 46 dodelijke verkeersslachtoffers in het Limburgse verkeer vielen. Ze spoorden de nabestaanden op, sommigen wilden niet meewerken, anderen meteen. Die verhalen verwerkten ze tot artikelen voor hun krant, en ze maakten een aangrijpende podcastserie. Ze wonnen met dit project de journalistieke prijs De Tegel in de categorie regionale journalistiek. De makers vertellen over hun onderzoek naar het grote verdriet achter vierregelige berichtjes in de krant.Zin om door te luisteren? De complete serie (met links naar de podcasts) vind je hier

In het laatste deel van ons drieluik over dakloze jongeren volgen we opnieuw Damian en 'Amber'. Zoals veel lotgenoten hebben ze beiden een verleden in jeugdzorg. In deel 2 hoorden we hoe Damian en Amber zich een weg proberen te banen door een jungle van regels, loketten, ambtenaren en hulpverleners. Het is de ‘systeemwereld’ waar duizenden zwerfjongeren langdurig in verkeren, alle actieplannen van voorgaande kabinetten om de hulpverlening te stroomlijnen ten spijt. Zal staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid Welzijn, Sport) er wél in slagen zijn ambitie waar te maken? Hij wil binnen een paar jaar circa 12.000 zwerfjongeren zoals Damian en ‘Amber’ van straat krijgen, of tenminste niet langer dan drie maanden in de opvang. In het sluitstuk van deze serie spreken Argos-journalisten Joline Cramer en Remy van de Brand met de staatssecretaris over zijn actieplan en volgen we de ontknoping. Vinden Damian en Amber een thuis?Wil je meer weten over dit onderzoek? Op vpro.nl/buitengesloten vind je het volledige dossier.

In een driedelige zomerserie zetten we in Argos onderzoeksjournalistieke podcasts in het zonnetje. Er wordt veel moois gemaakt door regionale onderzoeksjournalisten en het zou zonde zijn als de rest van Nederland daar niet van kan meegenieten.    We kozen voor podcasts die in aard en methode een beetje lijken op zaken waar we in Argos mee bezig zijn of die vanwege originaliteit in de prijzen vielen.   In de tweede aflevering bespreken we: Binnen de muren - hoe (over)leef je in de gevangenis? Journalist Marjolein Knol mocht vrijwel zonder beperkingen een half jaar rondkijken in de gevangenis Essenheem in Veenhuizen. In Argos vertelt ze over de zevendelige podcastreeks die ze maakte voor RTV Drenthe over het leven binnen de muren van ‘misschien wel de beste bajes van Nederland’. Luister hier de eerste aflevering terug.

Het is niet altijd even zichtbaar, maar ook in een welvarend land als Nederland slapen duizenden jonge mensen op straat. Sterker nog, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn het er sinds 2009 drie keer zoveel geworden. Naar schatting hadden ruim 12 duizend jongvolwassenen in 2018 geen eigen woning. Ze slapen buiten, ‘bankhoppen’ bij familie en vrienden of verblijven langdurig in de crisisopvang. De cijfers veroorzaken een schokgolf van verontwaardiging, maar roepen ook veel vragen op. Hoe raken die jongeren dakloos? Hoe is deze groep precies over het land verdeeld?In deel 2 van het radiodrieluik volgen we opnieuw de route van Damian en Amber, die beide kort na hun achttiende jaar dakloos werden. Zoals zoveel lotgenoten van hun leeftijd hebben ze een verleden in jeugdzorg. De overgang naar volwassenheid verloopt voor veel van deze zwerfjongeren niet zonder hobbels en eenmaal 18+ raken ze verstrikt in een woud aan regels, loketten, hulpverleners en ambtenaren. Een 'systeemwereld' die met ieder actieplan om dakloosheid terug te dringen steeds groter wordt.

Het aantal besmettingen loopt weer hard op en de zorgen over een tweede golf nemen toe. Datajournalist Reinier Tromp is de coronawatcher van Argos. Sinds deze week publiceert hij ook dagelijks de laatste stand van zaken in het live-blog van NPO Radio 1. Cijfers over aantallen besmettingen, ziekenhuisopnames en overlijdens. Maar ook: hoe snel verspreid het virus zich nu onder de bevolking? En hoe betrouwbaar is die data nu het bron- en contactonderzoek van de GGD's steeds verder onder druk komt te staan? In Argos licht Reinier de laatste inzichten toe.

In een driedelige zomerserie zetten we in Argos onderzoeksjournalistieke podcasts in het zonnetje. Er wordt veel moois gemaakt door regionale onderzoeksjournalisten en het zou zonde zijn als de rest van Nederlands daar niet van kan meegenieten. We kozen voor podcasts die in aard en methode een beetje lijken op zaken waar we in Argos mee bezig zijn of die vanwege originaliteit in de prijzen vielen.In de eerste aflevering bespreken we: 'In het hart geraakt' - De moord op Els Slurink'. Verslaggevers Willem Dekker en Jeroen Kelderman van Dagblad van het Noorden vertellen in Argos over hun speurtocht en over de mogelijkheden en de grenzen van journalistieke recherche.

Het is niet altijd even zichtbaar, maar ook in een welvarend land als Nederland slapen duizenden jonge mensen op straat. Sterker nog, het zijn er sinds 2009 drie keer zoveel geworden, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek vorig jaar. Naar schatting hadden ruim 12 duizend jongvolwassenen in 2018 geen eigen woning. Ze slapen buiten, ‘bankhoppen’ bij familie en vrienden of verblijven langdurig in de crisisopvang. De cijfers veroorzaken een schokgolf van verontwaardiging, maar roepen ook veel vragen op. Hoe raken die jongeren dakloos? Ook is het onduidelijk hoe deze groep precies over het land verdeeld is. Dat was voor Argos-redacteuren Joline Cramer en Remy van den Brand reden genoeg om op onderzoek uit te gaan. In maart begonnen zij hun project ‘Buitengesloten’. Met hulp van het publiek en in samenwerking met de journalisten van Vers Beton en OPEN Rotterdam brachten ze in kaart waar de schoen precies wringt. In de voorbije maanden ontvingen ze talloze tips, verhalen en ervaringen; van hulpverleners, beleidsmakers en natuurlijk jongeren zelf. En nu is er een radio-drieluik, over hoe jonge mensen op straat belanden – en via welke hobbelige wegen ze uiteindelijk weer een thuis weten te bemachtigen.

In Argos staan we deze week stil bij onze populaire podcast 'De Moord op Patrick'. Het is een jaar na de laatste aflevering. De moord op tennisleraar Patrick van der Bolt is inmiddels opgenomen op de coldcasekalender. De politie looft, 18 jaar na de moord, een beloning uit van 15.000 euro voor de gouden tip. Het lijkt alsof er beweging zit in de zaak, want naast de felbegeerde plek op de kalender komt er ook een telefoontje binnen. Het coldcaseteam Limburg zoekt voor het eerst zelf contact, in plaats van andersom. Ze willen spreken met een vrouw die zich naar aanleiding van de podcast heeft gemeld met interessante informatie.Meer afleveringen luisteren? Abonneer je via je favoriete podcast-app. Ook vind je hier achtergronden bij de afleveringen tot nu toe. Zo sprak Argos-redacteur Sanne Boer in de aanloop naar aflevering 7 met de leider van het succesvolle Rotterdamse coldcaseteam.

Vorig jaar april startte Argos een onderzoek onder slachtoffers van georganiseerd seksueel misbruik. Meer dan tweehonderd mensen deelden hun verhaal via een online vragenlijst, die met behulp van verschillende experts is opgesteld. Deelnemers spreken openhartig over misbruik op sportclubs en internaten, over loverboys en sekten. Honderdveertig van de verhalen zouden - als de aangevers zich bij de politie melden - het stempel ‘rituele kenmerken’ krijgen. Dat is seksueel misbruik met heel macabere kanten. Satanische handelingen bij kaarslicht, martelingen, zelfs het ritueel offeren van baby’s, worden genoemd. Het is in Nederland zo geregeld dat aangiftes met rituele kenmerken in een vroeg stadium moeten worden doorgestuurd naar de LEBZ – De Landelijk Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken van de politie. Het doel van de LEBZ is om valse beschuldigingen te voorkomen. Ze stellen dat noch in Nederland, noch elders in de wereld ooit bewijs is gevonden voor ritueel misbruik. Onder rechtspsychologen is de opvatting dominant dat de gruwelijke herinneringen van slachtoffers niet authentiek zijn, maar worden aangepraat in therapie. Is dat wel zo? Moeten hun verklaringen niet net zo serieus worden genomen als ieder ander signaal van ernstig, seksueel misbruik? Argos deed een jaar lang onderzoek naar de verhalen van slachtoffers, analyseerde de soms schokkende overlap in hun verhalen en toetste aan de hand van deskundigen in binnen- en buitenland, de aannames over ritueel misbruik.

Het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) krijgt honderden klachten die bedoeld zijn voor het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF). Dat laatste fonds maakt bij de jacht op donaties bewust misbruik van het feit dat de afkortingen op elkaar lijken. Een look-a-like heet dat. Argos toonde eerder al aan dat er bij het WKOF sprake was van belangenverstrengeling en zelfverrijking. Nog steeds maakt het fonds zich schuldig aan onoorbare praktijken, blijkt uit nieuw onderzoek.

Ontwikkelingshulp combineren met steun aan Nederlandse ondernemers. Het is een voorbeeld van ‘hulp & handel’, een van de kernactiviteiten van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Om dit te stimuleren zijn er verscheidene subsidieprogramma’s opgezet waar Nederlanders met een project dat werkgelegenheid en kennisoverdracht stimuleert aanspraak op kunnen maken. Maar hoe ziet dit gedroomde huwelijk er in praktijk uit? Journalist Olivier van Beemen reisde voor Argos naar Zambia, waar twee voormalige zakenpartners in een felle strijd zijn verwikkeld, met als inzet: een goed gevulde zak Nederlands ontwikkelingsgeld.

IC-chef Armand Girbes van het VUmc houdt een audiodagboek bij over zijn werk tijdens de corona-pandemie. Nu het virus in ieder geval tijdelijk onder controle lijkt, is het tijd voor een terugblik op de afgelopen 3 maanden. Wat ging er mis en wat kon er beter, maar ook wat is er geleerd waarmee de onvermijdelijk lijkende tweede golf het hoofd geboden kan worden? Is de anderhalve meter samenleving houdbaar en moet de zorg anders worden georganiseerd en op welke manier dan?

Wat is er aan de hand bij de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO? Afgelopen donderdag stapte de CEO Peter van Mierlo per direct op. Van Mierlo die pas twee jaar geleden werd benoemd om veranderingen bij de bank door te voeren laat in een verklaring weten dat ‘gaandeweg meer discussie is ontstaan over de wijze van aansturing van de transformatie waardoor ik mijn eigen effectiviteit zag teruglopen’. Maar op de achtergrond spelen klachten over zijn managementstijl en intimidatie zo blijkt uit onderzoek van Argos samen met de Volkskrant.

Ruim vijfentwintig jaar geleden werd Nederland voor het eerst geconfronteerd met jonge alleenstaande asielzoekers die uit de opvang verdwenen. Tientallen Nigeriaanse meisjes verdwenen uit de opvang van Stichting Valentijn in Nunspeet. “We ontdekten dat ze een telefoonnummer hadden, bijvoorbeeld aan de binnenkant van een beha-bandje”, vertelt een van de medewerkers van destijds. “Dan gingen ze dus bellen, en een dag later waren ze weg.”Stichting Valentijn sloeg alarm, en pleitte zelfs voor een meldpunt voor verdwenen vluchtelingenkinderen. Een groot politieonderzoek werd opgetuigd. Elf landen werkten samen om de Nigeriaanse mensenhandel bloot te leggen. Meisjes werden teruggevonden in illegale bordelen in onder meer België en Italië. “Alles staat of valt met gekwalificeerd personeel dat zich hier fulltime mee bezig kan houden”, zegt Landelijk Officier van Justitie Mensenhandel Warner ten Kate. “Je moet je er lang in verdiepen om te begrijpen hoe mensenhandel in elkaar steekt.”Nu trekken de medewerkers van Valentijn opnieuw aan de bel. Die Vietnamese kinderen die nu uit de beschermde opvang verdwijnen? Die verdwijnen op net zo’n manier als de Nigeriaanse meisjes twintig jaar geleden. Wat hebben we geleerd van alle mensenhandel-onderzoeken destijds? En verdwijnen er eigenlijk nog steeds Nigeriaanse meisjes?

Medialogica maakt een reconstructie van het conflict dat vorig jaar ontstond tussen de gemeente Amsterdam en het islamitische Cornelius Hagalyceum. In Argos een vooruitblik op de uitzending die aanstaande dinsdag wordt uitgezonden op NPO2.

Instellingen en bedrijven verzamelen steeds meer data van burgers en consumenten. Sinds 25 mei 2018 is Europese wetgeving van kracht die allerlei voorwaarden en beperkingen stelt aan die datahonger, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit om Big Brother-achtige toestanden te voorkomen. Zo moeten de verzamelingen van persoonsgegevens aan controleerbare doelstellingen voldoen en goed worden afgeschermd tegen oneigenlijk gebruik. En de inzagemogelijkheden voor burger zijn verbeterd, om fouten te kunnen corrigeren. De AVG is nu twee jaar van kracht. Hoe staat het met de naleving ervan? Heeft de Nederlandse toezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), voldoende menskracht en middelen? Houdt de overheid zelf zich eigenlijk aan de wet? En waarom ontspringen juist grote techbedrijven als Facebook en Google, die een onstilbare datahonger hebben, meestal de dans? We spraken met privacy-experts en onderzoekers, met Europarlementariër Sophie in ‘t Veld en met de baas van de Autoriteit Persoonsgegevens Aleid Wolfsen. Samen met studenten van de Universiteit van Amsterdam onderzochten we of de toezichthouders van de 355 Nederlandse gemeenten überhaupt wel serieus worden genomen.

Bijna twee maanden waren alle rechtbanken dicht. Door de coronacrisis is het reservoir van strafzaken dat al bestond, nog verder volgelopen. Tienduizenden verdachten wachten op het moment dat ze zich alsnog voor de rechter moeten verantwoorden. Sinds 11 mei is de anderhalvemeterrechtspraak van kracht. Die kent vele beperkingen: spatschermen, looproutes, geen publiek, nauwelijks ruimte voor de pers. En het uitgangspunt is: we doen zoveel mogelijk op afstand. Ineens moest togadragend Nederland via Skype met verdachten in conclaaf. Allesbehalve een ideale situatie. Vooral de advocatuur voelde zich bekocht. De rechten van hun cliënten waren in het geding als gevolg van de nieuwe maatregelen. De vrees bij veel betrokkenen is dat de achterstanden niet meer zijn in te lopen. De meest vergaande oplossing zou een generaal pardon zijn. Alle oude strafzaken schrappen, zodat de rechter met een schone lei kan beginnen? Het is hier en daar al voorzichtig geopperd, maar druist in tegen ieders rechtsgevoel en zal vermoedelijk niet worden gepikt.Hoe ver willen onze juridische bestuurders gaan?

Luister naar een debat over de oplossingen voor de crisis in het strafrecht. Met Rinus Otte lid van het College van procureurs-generaal; Petra van Kampen van de Nederlandse Orde van Advocaten en emeritus hoogleraar strafrecht en strafrechtproces Theo de Roos.

Lees ( en luister) meer via: vpro.n/argos

Duizenden vrouwen kregen zonder dat ze dit wisten een experimenteel implantaat: een kunststof bekkenbodemmatje, ook wel Mesh genoemd. Ze ervaren dagelijks veel pijn, kunnen amper bewegen en zijn arbeidsongeschikt geraakt. Mesh-fabrikanten, waaronder Johnson & Johnson, hielpen gynaecologen bij de operaties waardoor de beruchte matjes op grote schaal geplaatst konden worden. Pas jaren na de ingreep ontdekten de patiënten de innige samenwerking in de operatiekamer tussen artsen en de Mesh-fabrikanten, toen ze hun ziekenhuis aansprakelijk stelden voor de geleden schade, toen ze hun patiëntdossiers opvroegen vanwege de lopende rechtszaken of gewoon door stom toeval. “Ik voelde mij een proefkonijn, omdat ik niet wist dat mijn arts tijdens mijn operatie assistentie nodig had van een verkoper.”Hoogleraar patiëntveiligheid Jan Klein en voorzitter van patiëntenorganisatie MeshedUp, Maria Smit, reageren in de uitzending. Lees ook het achtergrondartikel: https://tinyurl.com/y92sofrn

De coronacrisis zorgt voor een ongekende mediaconsumptie en journalisten hollen soms letterlijk achter de feiten aan. Betekent dat ook dat er andere journalistieke afwegingen ontstaan in het ‘nieuwe normaal’? En welke invloed heeft de anderhalvemetersamenleving op de media? Aanstaande dinsdag 19 mei probeert Medialogica een antwoord te krijgen op die vragen. Programmamaker Jacco Versluis licht alvast een tipje van de sluier.

30.000 testen per dag zijn per 1 juni nodig om de Nederlandse intelligente lockdown te versoepelen. Dat zei minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge vorige week woensdag. Het is spannend of dat gaat lukken en de vraag is ook of 30.000 testen inderdaad genoeg zijn. Onze datajournalist Reinier Tromp dook in de cijfers.

Met het onderzoeksproject Buitengesloten probeert Argos een vinger te krijgen achter het groeiende aantal dak- en thuisloze jongeren in Nederland. In de zoektocht naar oorzaken voor dit probleem, komen we in contact met Carmen. Zij werd op negentienjarige leeftijd dakloos en sliep buiten, bij kennissen en in de crisisopvang. Waar gaat het mis in de hulp voor deze kwetsbare jongeren? En wat is de oplossing? In Argos een gesprek met Carmen en Marleen van der Kolk van Stichting Zwerfjongeren Nederland. Lees meer over ons onderzoeksproject via: vpro.nl/buitengesloten

Opeenvolgende kabinetten werken al tien jaar aan steeds verdergaande marktwerking in de laboratoriumdiagnostiek. Het doel: de prijs voor het testen van buisjes bloed, urine en andere lichaamsvloeistoffen verlagen. Nieuwe prijsvechters op de markt gingen concurreren met de traditionele streek- en ziekenhuislaboratoria. Waar er vroeger één lab per regio was, gaat het bloed uit één provincie nu soms naar wel vijf verschillende laboratoria. Dat maakt het bewaren van overzicht op bacterie- en virusuitbraken een stuk lastiger. En lopen we het risico dat een nieuwe infectieziekte te laat zal worden opgespoord.Argos en onderzoeksplatform Investico doken samen in het versnipperde landschap van laboratoriumdiagnostiek.

Armand Girbes, hoofd van de Intensive Care van het VuMC houdt sinds het begin van de Corona-crisis een dagboek bij.