De Ronde...

Ik moet daar even een lichte verbetering aanbrengen. In het Nederlands sprekende deel van België gaat men devoot om met die wielerronde. Ik heb van insiders gehoord dat in het Frans sprekende deel, de Walen wat nurks de schouders ophalen: "Allez, le vélo commence dans deux semaines... Liège-Bastogne-Liège, monsieur, c'est un vrai course..."

Oftewel: "Wielrennen, dat begint pas over twee weken, bij Luik-Bastenaken-Luik, dat is pas een echte koers...". Hoe een klein land nog kleiner kan worden.

Groot, groter, groots

Wielrennen is groot, groter, groots in Vlaanderen. Het land van De Ronde, van Dwars door Vlaanderen, Nokere Koerse, van De Panne, van Gent-Wevelgem, van de Scheldeprijs, van Het Volk dat, God betere het, tegenwoordig Omloop Het Nieuwsblad heet, van al die andere koersen die, zo lijkt het, alle over het ongeveer zelfde wegen gaan, over dezelfde heuvels, over dezelfde glibberige kasseienstroken, waar overal dezelfde Vlamingen met dezelfde, typisch Vlaamse hoofden en koppen aan de kant van de weg staan en waar meneer pastoor in zijn zondagmorgen-prevelementen de liefde van het opperwezen aanspreekt, liefde die God over de renners gelijk verdeelt, want God kijkt niet naar rugnummers en erelijsten.

De hoogmis van morgen start in Antwerpen en eindigt in Oudenaarde. Over 267 kilometer rijden de renners in de wielerhemel. Bij de start staan tienduizenden mensen met lichte kwijl uit de mondhoeken te kijken naar de coureurs die als opgefokte etalagepoppen langs het volk rijden. De kenners zien het al: Sagan staat niet scherp, Benoot is goed, Van der Poel oogt pips, Van Marcke staat op punt. Kenners kennen alle renners, zo'n kleine 200 die op weg gaan naar misschien wel eeuwige roem.

Win je als Vlaming de Ronde van Vlaanderen, dan is je leven verder bepaald; je bent toegetreden tot de eeuwig sterken, je hebt 'De Ronde' gewonnen, Petrus zal je later met een statige lantaarn komen ontvangen. Je bent heilig, verklaard zonder inmenging van Rome.

Ollanders

Dat er ook wel eens Ollanders (de H ontglipt de Vlamingen nog wel eens) die koers gewonnen hebben, is in Vlaanderen een niets voorstellende bijzaak. Ik meen dat het tien maal gebeurd is en alleen Jan Raas en een beetje Adri van der Poel worden als halve Vlamingen gezien en Hennie Kuiper woonde op de grens. Het feit dat renners als Cees Bal, Johan Lammerts en Evert Dolman ook die koers gewonnen hebben, wordt met bijna nuffig aandoende hooghartigheid weggepoetst: allez, dat zijn kleine Ollandse coureurkes... Niet veel soeps zulle.

Op een of andere manier ben ik toch wel van die Vlamingen en die Vlaamsche koersen gaan houden. Geen land ter wereld waar zo overdreven wordt in het volschrijven van kranten als het de grote koersen in Vlaanderen betreft als België.

Zeven of elf pagina's, een week lang, kolommen vol, meningen, statistieken, interviews... Voor een sportgek annex krantenlezer is het heerlijk om nu Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws of De Morgen te lezen. Het is een dagtaak, het is overdreven, maar het mag en kan. Als Unesco zou besluiten de term 'wielrennen' als cultureel erfgoed op België te plakken, heb ik daar volledig vrede mee. De koers, zoals de Vlamingen het zo bijna teder noemen, hoort bij het land zoals sumo-worstelen bij Japan, ijshockey bij Canadezen, schansspringen bij Finland en schaatsen bij ons, die protestantse, stijfkoppige Ollanders.

Aan alle Vlamingen: ja, wij kijken op zondag ook wel een beetje naar de televisie, maar we beginnen niet om half tien 's ochtends, zoals jullie het doen. Wij kijken graag naar sporten als er iets te zien is dat competitie in zich draagt: strijd vooral. Jullie kijken omdat het beeld beweegt, jullie kijken met volle overgave naar de start van een koers.

Ik zei ooit ergens dat als er drie Belgen bij elkaar fietsen dat de VRT dan direct 'live' gaat uitzenden. Mijn Vlaamse collega Michel Wuyts corrigeerde me streng: "Fout, Mart, het is als er twee Belgen bij elkaar rijden." Zelfspot is in dezen een deugd.

Hoogmis

Morgen is het hoogmis. In de café's langs het parcours gaan de bierkranen open om nooit meer dicht te gaan. Heel Vlaanderen hangt aan de buis of staat langs het parcours. Er zijn er die afsteken en die de renners dan zeven maal langs kunnen zien komen. Dat ze het totaalbeeld van de koers geheel bijster zijn, interesseert niet, ze hebben de coureurs zeven maal aan hun licht betraande ogen langs zien komen. Ze zijn hemels gelukkig.

Neen, ik steek niet de draak met hoe dit prachtige land van Stijn Streuvels en Hugo Claus zich morgen zal gedragen. Laat hen, laat hen feest vieren en trots zijn op zoiets moois en onschuldigs: een koers. Stoere mannen die, al dan niet ondersteund door prachtige pillen, als zotten over de Berendries en de Kanarieberg zullen dokkeren. Vervoeg dat werkwoord eens: dokkeren. Ik dokker, laten we gaan dokkeren over de steentjes van de Haaghoek.

En over die pillen gesproken. Ik heb het er weleens met mijn Vlaamsche collega's over gehad: over het gebruik van verboden middelen in het peloton. Mijn Vlaamsche collega's vinden dat onzin. Doping komt in België, dus ook in Vlaanderen, niet voor. Komt het wel voor, dan is het toch echt alleen in Wallonië.

De gezegende koers

En ach, wat is er nou eigenlijk verboden aan? De kapelaan zegent de koers, de fietsen, de coureurs en dus eigenlijk ook wat er in de zakjes zit. Dus gezegend betekent: toegestaan. Met een pauselijk kruis erover. Drie weesgegroetjes en gedaan. Wie zijn wij, hier in Olland, om daarop af te geven?

Sterker, wij zijn licht jaloers... Onze kerkbanken zijn harder, onze zeden zijn anders, onze koning reed de Elfstedentocht en wat deed die van jullie? Jullie hebben meer biersoorten, jullie hebben Eddy Merckx, jullie hebben vijf regeringen: Vlaams, Waals, Duits, Brussels en overkoepelend. Jullie hebben geen schoonheidscommissie, jullie voetbalteam is heel leuk, maar won eigenlijk ook niets, jullie zijn de trait d’union naar lekker leuk, gezellig feesten met drank en goed eten, met een anekdote over Frans Verbeeck of Herman van Springel en met Jacques Brel die over de kleivelden schalt:" Avec le vent de 'l est écoutez-le tenir... Le plat pays, qui est le mien."

Morgen zeer zeker, pardon, zeker en vast.

Over Mart Smeets

Mart Smeets is radio- en televisiepresentator, journalist en sportcommentator. Iedere zaterdag beschouwt hij voor EenVandaag gebeurtenissen en verhalen uit de sportweek, en zaken die daar aan verwant zijn.