Waarom sleutelen aan DNA soms onvoorziene gevolgen heeft
- Nieuws
- Waarom sleutelen aan DNA soms onvoorziene gevolgen heeft
Sleutelen aan onze genen is nog riskanter dan gedacht, blijkt uit nieuw, Nederlands onderzoek. Een enkel gen codeert namelijk vaak voor talloze verschillende eigenschappen. Sleutelen aan onze genen kan daardoor vaak onvoorziene gevolgen hebben.
Sleutelen aan onze genen is nog riskanter dan gedacht
Ze bestaan wel, genen die coderen voor een enkele eigenschap. Het gen voor taaislijmziekte bijvoorbeeld. Maar ze in de minderheid. Danielle Posthuma van de Vrije Universiteit nam samen met een aantal collega's ruim 500 genoomstudies onder de loep, en concludeert in de nieuwste Nature Genetics dat de meeste genen effect hebben op meerdere eigenschappen.
Lang, kaal en neurotisch
Waarom dat belangrijk is? Het betekent dat het menselijk genoom veel complexer in elkaar zit dan we in eerste instantie dachten. Een gen waar je gemiddeld iets langer van wordt, zorgt er tegelijkertijd voor dat je een iets grotere kans op kaalheid krijgt, en een iets kleinere kans op neurotisch gedrag.
Het principe dat een enkel gen invloed heeft op meerdere eigenschappen, staat bekend als pleiotropie. "Deze resultaten laten zien dat pleiotropie eerder regel dan uitzondering is en dat één gen bij honderden verschillende eigenschappen kan zijn betrokken", vertelt Posthuma over haar onderzoek.
Dat heeft ook implicaties voor de opkomende wetenschap van de genetische manipulatie. Een bepaald gen geeft misschien een kleinere kans op kanker, maar datzelfde gen kan heel goed ook nog andere, moeilijk te voorspellen gevolgen hebben.
Ongewenste bij-effecten
Een voorbeeld daarvan kon je vorig jaar nog zien bij de omstreden genetische manipulatie van twee kinderen door een Chinese wetenschapper. De genetische ingreep was bedoeld om de kinderen te beschermen tegen aids, maar vergroot waarschijnlijk tevens de kans dat ze overlijden aan de griep.
Maar de studie van Posthuma en Polderman bracht ook eigenschappen aan het licht die door een enkel gen worden bepaald. "Deze genen zijn zeer informatief voor die specifieke eigenschap, en daarom de meest interessante doelen voor functionele vervolgstudies en geneesmiddelenontwikkeling", aldus Posthuma.
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap
Gerelateerd
