Spel zonder grenzen - Hoe gaming de wereld veranderde

Nietsvermoedend loopt een jongeman begin jaren zestig door de gangen van Stanford University. Hij krijgt een excursie op de nog jonge afdeling computerwetenschappen, de plek waar de wereldvreemde nerds met nulletjes en eentjes stoeien. Plotseling hoort hij een bijna extatisch gejoel achter een van de deuren vandaan komen. Zijn dit nerds? Dan zijn ze waarschijnlijk niet helemaal nuchter.

Ze blijken inderdaad behoorlijk high, maar dan van hun eigen werk. Ze zijn een side project aan het testen, een van de eerste computerspelletjes ooit: Spacewar! De jonge student had nog nooit mensen op een stoel in een dergelijke staat van opwinding gezien – terwijl hij toch deel uitmaakte van de counterculture en voldoende ervaring had met psychedelica.

Het is nu moeilijk meer voor te stellen, maar computers waren toen nog logge, ­peperdure machines, het exclusieve domein van grote organisaties en totaal onzichtbaar in de samenleving. Stewart Brand, dat is de jonge student waar we het over hebben, zou een aantal jaren later in het Amerikaanse muziekblad Rolling Stone als een van de eersten de ­democratisering van de computer voorspellen: ‘Ready or not, computers are coming to the people’, zo begon zijn artikel. En het was een spelletje dat hem tot dit inzicht bracht. Wetenschapsjournalist Bouwe van Straten vertelde erover in De Ochtend:

Spacewar!

Spelletjes hebben vaker een voorspellende kracht, schrijft Steven Johnson in Wonderland – How Play Made the Modern World. Hij beschrijft Spacewar! daarin als een kristallen bol die de toekomst van de computerindustrie perfect voorspelde. De ­gaming-industrie is van een gebbetje in de gangen van Stanford uitgegroeid tot een mondiale geldmachine met een omzet van meer dan honderd miljard dollar per jaar. En dat zijn alleen nog maar de spelletjes zelf. Een van de uitvinders van Spacewar! zou later naar Seattle vertrekken, waar hij de mentor werd van een briljante tiener met een passie voor computers: Bill Gates. Ondertussen werd in Californië het bedrijf Atari opgericht, met als specifiek doel een commerciële versie van Spacewar! te ontwikkelen. Geïnspireerd door het artikel van Brand solliciteerde een jonge hippie bij het bedrijf: Steve Jobs.

Alle reden dus om spelletjes serieus te nemen. De wetenschappers in The Mind of the Universe doen dat deze week ook, of het nu origami is of gamen in een virtuele werkelijkheid. Je ziet hoe het zoontje van een van de onderzoekers zich met grote vanzelfsprekendheid beweegt in een wereld die door de mens is gecreëerd, en zich vermengt met de echte wereld.

The Mind of the Universe: De speler
Zondag, NPO 2, 21.05-22.00 uur

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).