Hoe eiwitten in je haar je identiteit verraden

Goed nieuws voor rechercheurs en archeologen: in de toekomst kunnen menselijke haren waarschijnlijk nog beter gebruikt worden bij het opsporen van mensen. Aangezien menselijk haar vaak nauwelijks DNA bevat, was het tot nu toe lastig om met behulp van een haar mensen te identificeren. Menselijke identificatie kan vanaf nu ook gedaan worden op basis van eiwitten in haar, zo blijkt uit een studie uitgevoerd door Amerikaanse wetenschappers.

Het was groot nieuws begin 2012, toen wetenschappers het DNA van ijsman Ötzi hadden weten te ontrafelen. Door DNA te vermeerderen zijn wetenschappers tegenwoordig in staat om lichamelijke kenmerken van een persoon te achterhalen. Handig voor archeologisch onderzoek, zoals in het geval van Ötzi. Helaas blijft deze DNA-techniek lastig. "DNA kan heel snel beschadigd raken en dat gebeurt vaak", vertelt archeologisch onderzoeker Marie Soressi van de Universiteit Leiden. Hitte, licht of vocht kan DNA afbreken. Strengen kunnen korter worden of de elementen waaruit DNA is opgebouwd, veranderen in andere elementen. Een aanvulling op DNA-identificatie is dus heel welkom.

In dit nieuwe onderzoek naar eiwitten als mogelijk identificatiemiddel gebruikten de Amerikaanse wetenschappers menselijk haar. Een uitgevallen haar bevat nauwelijks DNA, maar wel eiwitten. Door de robuuste structuur blijven eiwitten in haar vaak goed bewaard. Waar DNA heel gevoelig is, blijken eiwitten juist heel sterk te zijn. DNA zorgt voor de productie van eiwitten. Door eiwitten te analyseren, kunnen wetenschappers achterhalen hoe het genetisch materiaal van een persoon eruit ziet.

De onderzoekers keken op welke plekken eiwitten bij personen verschillen. Deze variaties wijzen op zogenoemde single-nucleotide polymorfismen. Dit zijn plekken op een DNA-streng waar een variant te vinden is. Op deze plekken is het DNA anders dan het meestal is. Ieder mens heeft dit soort varianten. Bij mensen van dezelfde etnische groep komen deze varianten vaak overeen. Door de varianten in DNA te bestuderen, kunnen onderzoekers dus achterhalen waar jouw mogelijke voorouders vandaan komen.

Forensisch DNA-deskundige Ate Kloosterman is positief over het onderzoek, maar is van mening dat deze nieuwe techniek DNA-identificatie in de toekomst niet zal vervangen. "De bewijslast van DNA is extreem hoog", vertelt hij. Volgens Kloosterman zou deze techniek in de toekomst wel naast bestaande DNA-technieken kunnen bestaan. "Maar zo ver is het nog niet", zegt Kloosterman. De techniek is duur en moet eerst nog verder onderzocht worden.