20% van de mensen lijdt aan chronisch uitstelgedrag

Twintig procent van de bevolking schuift structureel zaken voor zich uit. Niet een enkele keer dat vervelende klusje of de belastingaangifte, nee, bijna dagelijks. Tijdens hun werk en in hun persoonlijke leven, met betrekking tot hun financiële zaken en in hun sociale leven. Mensen komen daardoor in financiële problemen, raken hun baan of vrienden kwijt of zien zelfs hun relatie spaaklopen.

Dat was een van de geluiden die afgelopen weekend te horen was op de Procrastination Research Conference in Chicago, de 10e keer dat wetenschappers zich gezamenlijk bogen over problematisch uitstelgedrag. De conferentie zelf verliep overigens zonder noemenswaardige vertragingen. Alleen over de locatie van de volgende bijeenkomst kon men het op de laatste dag niet eens worden – toch nog een beetje uitstel dus.

Uitsteller zijn niet lui, maar druk met de verkeerde dingen

Over de oorzaak van uitstelgedrag bestaat geen consensus. Wat het in ieder geval niet is, is luiheid. Uitstellers zijn vaak enorm druk met van alles en nog wat, behalve met de dingen die ze eigenlijk zouden moeten doen. De journalist Megan McArdle heeft een artikel geschreven over uitstelgedrag. Dat begint met een opsomming van de dingen die ze allemaal had gedaan voordat ze eindelijk het artikel ging schrijven: 20 keer haar mail checken, boodschappenlijstjes maken, discussies voeren op Twitter, Facebook-berichtjes sturen aan mensen die ze al tien jaar niet meer had gezien, een nieuw recept bedenken voor een smoothie, en nog veel meer.

Waarschijnlijk heeft uitstelgedrag – de Engelse term procrastination is eigenlijk veel mooier – in een deel van de gevallen te maken met (faal)angst. De vele excuses die uitstellers vaak aandragen voor hun gebrek aan inspanning zijn daarvoor ook een indicatie.

Uitstelgedrag als bron van creativiteit

Andere wetenschappers wijzen erop dat uitstellen niet altijd zo slecht is – het kan ook een noodzakelijke eerste stap zijn om creatief te kunnen zijn: je creëert met het uitstel de tijd en ruimte om je ideeën te laten gisten en rijpen. Steve Jobs was een beruchte uitsteller, en Leonardo da Vinci deed zestien jaar over de voltooiing van zijn beroemdste schilderij. Zonder uitstelgedrag geen iPhone en Mona Lisa dus.

Verder is het aannemelijk dat nieuwe technologieën het wel erg eenvoudig maken om afgeleid te raken – en dus andere taken uit te stellen. Maar die eigenschap van technologie is ook weer niet splinternieuw: de snooze-functie op de wekker stamt al uit 1956. In plaats van ons af te vragen of technologie ons uitstelgedag erger maakt moeten we ons, volgens de wetenschappers, afvragen hoe we die technologie het beste kunnen gebruiken.

Overal ter wereld evenveel uitstellers

Twintig jaar geleden werd voor het eerst een wetenschappelijke conferentie over uitstelgedrag belegd. Toen wist men niet beter of uitstelgedrag was een typisch westers fenomeen. Afgelopen weekend in Chicago werd wel duidelijk dat het toch anders zit. Er is inmiddels wereldwijd onderzoek naar gedaan, van Japan tot Turkije, en van Saoedi-Arabië tot Peru, en overal blijkt ongeveer 20 procent van de bevolking aan chronisch uitstelgedrag te lijden.

Gelukkig is er in veel gevallen wel iets tegen te doen. Instagram-CEO Kevin Systrom, een notoire uitsteller, heeft voor zichzelf de vijf-minuten-regel ingesteld: als je ergens geen zin in hebt of je ziet er tegen op, spreek dat met jezelf af om er in ieder geval vijf minuten aan te werken. In praktijk ga je namelijk vaak door als je eenmaal begonnen bent. Een andere manier is om jezelf te belonen: gun jezelf iets leuks of lekkers als je de taak die je wilt uitstellen hebt volbracht.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag rond 10.50 uur in De Ochtend