Wetenschap & Techniek
NTR

'Nederland loopt voorop met DNA-dialoog'

foto: PIxabay
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Nederland loopt voorop met DNA-dialoog'

De WHO geeft individuele landen in een recent rapport de verantwoordelijkheid om de regulering rondom het aanpassen van DNA in embryo's in te richten. Daarvoor is een doorlopende dialoog met het publiek nodig. Precies waar Nederland al mee bezig is met de DNA-dialoog. "Wereldwijd is dat nog niet zo van de grond gekomen, we zijn denk ik wel een soort van koplopers," aldus Universitair hoofddocent en initiatiefnemer van de 'DNA-dialoog' Sam Riedijk in Focus.

De directe aanleiding voor de DNA-dialoog is CRISPR-Cas, een relatief nieuwe techniek waarmee je heel precies aanpassingen kunt doen in het DNA. Daarmee zou je in principe erfelijke ziekten kunnen behandelen, door al in een embryo van DNA aan te passen. “Binnen de huidige DNA-dialoog hebben we al 3.000 mensen naar hun mening gevraagd”, aldus Riedijk. “Een kleine meerderheid daarvan vindt het aanpassen van DNA wel acceptabel, zolang het om ernstige genetische aandoeningen gaat.”

Quote

Een kleine meerderheid vindt het aanpassen van DNA wel acceptabel

Sam Riedijk

Op dit moment mag je DNA alleen aanpassen in rest-embryo’s van wetenschappelijk onderzoek, in de eerste veertien dagen in de ontwikkeling van het embryo. “Verder mag er eigenlijk niets. Daarin staat Nederland niet alleen: wereldwijd is er een soort gentlemen’s agreement dat we deze techniek verder niet gebruiken.”

Daar zijn goede redenen voor: we hebben als samenleving nog niet besloten of – en hoe – we de techniek willen gebruiken, en bovendien is nog onvoldoende bekend hoe veilig de techniek is. “Een enkele aanpassing zou ook een cascade-effect kunnen geven in de rest van de ontwikkeling, in het tot uiting komen van andere functies. Dat weten we nu nog niet zo goed.”

Het gevaar van DNA-toerisme

De WHO heeft de verschillende landen gevraagd om een model voor regulering op te tuigen dat in hun eigen land past. Dat is begrijpelijk, want ieder land heeft een eigen politieke inrichting en verzekeringsstelsel en specifieke beslisbevoegdheden. Dus een model voor alle landen is niet mogelijk.

Maar als in verschillende landen verschillende regels gaan gelden, krijg je dan niet het gevaar dat patiënten en wetenschappers naar de landen trekken waar de minste regels zijn – een soort DNA-toerisme? “Ja, daar denk ik dan ook meteen aan. Hoeveel onderlinge verschillen kunnen er dan ontstaan? Als in het ene land meer mag dan in het andere, dan zou je een soort ‘CRISPR-toerisme’ kunnen krijgen.”

Riedijk ziet inmiddels in meerdere landen een DNA-dialoog ontstaan, waarbij die landen soms Nederland als voorbeeld gebruiken. “We hebben al aanvragen vanuit verschillende landen, waaronder Duitsland en Schotland, om ook in hun land een DNA-dialoog te organiseren. Dus er lijkt wel iets te rollen”.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie