Leren tijdens het slapen: zo doet je hoofd dat

'Offline replay', noemen wetenschappers dat fenomeen: het herhalen van patronen van activiteit in je brein tijdens de slaap. Het was al bekend bij dieren, en heeft waarschijnlijk te maken met het vormen van herinneringen. Maar nu is het ook vastgesteld bij mensen, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Cell Reports.

Dat ontdekten ze door een groep proefpersonen een spel te laten spelen waarbij ze steeds een bepaalde opeenvolging moesten herhalen. Een beetje zoals je dat in de jaren tachtig deed bij het spelletje Simon, met als verschil dat de proefpersonen de opeenvolgingen alleen in hun hoofd moesten herhalen.

De proefpersonen hadden heel kleine elektrodes in hun hoofd geïmplanteerd gekregen. Niet voor deze proef, maar omdat ze grotendeels verlamd waren en nauwelijks meer konden communiceren. De elektroden waren bedoeld om de patiënten weer beter met de buitenwereld te laten communiceren.

Meekijken in het brein

Een bij-effect van die elektroden is dat de onderzoekers op microniveau kunnen kijken welke zenuwcellen actief zijn in hun hoofd. Niet alleen tijdens het spelen van het spel, maar ook tijdens de dutjes die ze voor en na de proef moesten doen. En de patronen die tijdens het spelen van het spel voorkwamen, waren heel goed vergelijkbaar met de patronen tijdens het dutje daarna.

Het is het eerste directe bewijs dat deze herhaling van hersenactiviteit ook bij mensen plaatsvindt, zeggen de onderzoekers in een begeleidend persbericht. Een duidelijke aanwijzing dat de resultaten van het onderzoek dat al decennia met dieren wordt gedaan, waarschijnlijk ook voor mensen opgaan.

Vanzelfsprekend moet er nog veel meer onderzoek worden gedaan voor we dit echt zeker weten. Want feitelijk is de herhaling van hersenactiviteit tijdens het slapen alleen nog maar een correlatie. Met andere woorden: het lijkt samen te hangen met het leerproces en het ontstaan van herinneringen, maar dat weten we nog niet zeker. Maar dat leerprocessen en de formatie van herinneringen baat hebben een goede nachtrust, dat bestaat weinig twijfel over.

Hoeveel uur slaap heb je echt nodig? NPO Focus zocht het uit.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap