De Pioniers: Marianne Martin, winnares van de eerste Tour de France Femmes

Ze was ooit een veelbelovende hardloopster, maar Marianne Martin vond het succes in een andere duursport: wielrennen. Een noodgedwongen overstap, veroorzaakt door een rugblessure. Vanaf het moment dat ze op de fiets stapte, wist Martin: dit is alles wat ik wil. En kón, werd gauw duidelijk, want in het team van haar universiteit in Colorado bleek ze een talentvolle wielrenster.

Toen de eerste Tour voor vrouwen werd aangekondigd twijfelde Martin dan ook geen moment: ze wilde schitteren tijdens de Tour de France Femmes. "Dat was alles wat ik wilde doen", zei ze in een interview. "Ik kon me niets beters voorstellen." Dat was in 1984 – ook het jaar waarin vrouwelijke deelnemers voor het eerst werden toegelaten op de olympische marathon.

Bloedarmoede tijdens voorbereiding

Maar zo mooi als ze zich deze eerste editie had voorgesteld, zo slecht ging haar voorbereiding. Tijdens het voorseizoen kreeg ze last van bloedarmoede, met matige resultaten als gevolg. Haar pijlen richtte Martin daarom op de Tour van een jaar later. "Zelfs in eind mei, tijdens grote nationale wielerwedstrijden, kon ik de races niet afmaken", vertelde ze. "Maar ik was op een missie: ik zette mijn zinnen op de volgende Tour en werd heel wetenschappelijk over mijn trainingen en rust."

Maar een onverwachts herstel volgde. Tegen haar eigen verwachtingen in mocht ze mee naar Frankrijk – op het nippertje. Wat heet: Martin werd als allerlaatste wielrenster gekozen. En dus stond ze aan de start van de eerste Tour voor vrouwen, die de coureurs over hetzelfde parcours voerde als bij de mannen – 18 etappes in totaal. De wielrensters mochten eerst, de mannen volgden later op de dag.

Geen eigen mecanicien

Martin keek haar ogen uit. "Op de bergen stonden enorme menigtes. Iedereen die er voor de mannenrace was, was er ook voor ons." Maar er zat ook een negatieve kant aan: de onprofessionaliteit. Zo moest Martin haar eigen ticket naar Frankrijk betalen en had ze geen eigen mecanicien ter beschikking. Die mecanicien werd uiteindelijk gevonden in de vorm van de man van een van de wielrensters, die zich als vrijwilliger opwierp.

Bloedarmoede, een slechte voorbereiding: in Frankrijk was daar weinig meer van te merken. Martin pakte de bolletjestrui in etappe 12 en in de veertiende etappe werd de gele trui van haar. Ze gaf ‘m niet meer weg, en werd daardoor de eerste winnaar van de Tour de France Femmes. Op het podium stond ze naast Laurent Fignon, de Franse winnaar bij de mannen. Het prijzengeld: 225 duizend voor Fignon, een schamele 1000 euro voor Martin. Ze kon er niet eens haar vliegtickets mee compenseren. Maar de beker die ze toen won, pronkt nog altijd in de prijzenkast bij haar thuis in Colorado. Martin: "Het was geweldig om de eerste te zijn en iets te doen waarvan niemand wist hoe het zou zijn. Alles was onbekend en er waren geen verwachtingen. Alles was fantastisch."