Maakster Kaag-docu: 'Ook ik was verbaasd over lijsttrekkerschap Kaag'

Nog voordat Sigrid Kaag in Nederland arriveerde was er al veel ophef over haar persona. Haar naam circuleerde tot dan slechts op het Binnenhof tijdens de lange formatieperiode van Rutte III. Kaag was destijds topdiplomaat voor de Verenigde Naties en was gestationeerd in Libanon om daar de vrede te bewaken. Regisseur Shuchen Tan volgde haar toen al voor de documentaire. Tan: "Je hoeft de naam Kaag maar te noemen en er volgen heel veel heftige reacties, dat roept zij blijkbaar op." In de documentaire wordt volgens Tan een gekuiste versie van de bedreigingen en desinformatie - op voornamelijk Twitter - getoond.

Veel kritiek was er op Kaag omdat zij getrouwd is met Anis al-Qaq, oud-politicus voor de Palestijnse Bevrijdingsbeweging (PLO) en omdat er een foto van haar gezin circuleerde met Yasser Arafat. Door deze foto wordt zij uiteindelijk het mikpunt van bedreigingen.

Documentaire

"De eerste keer dat ik Kaag ontmoette is al heel lang geleden. Ik werkte toen nog als redacteur bij het tv-programma Buitenhof, ik heb het hier over meer dan 25 jaar geleden, en zij was toen als discussieparticipant te gast. Zij woonde toen nog in Jeruzalem en werkte voor de VN, dat is de eerste keer dat zij op mijn netvlies kwam. Ik dacht toen: 'Hey, dat is een interessante vrouw'. Toen ben ik haar héél lang uit het oog verloren. Vele jaren later werkte ik voor het programma Tegenlicht, waar altijd al veel oog was voor het Midden-Oosten. Toen viel weer die naam Sigrid Kaag, zij bleek daar te zitten."

Er was niet gelijk het idee om haar voor een documentaire te gaan volgen, maar het wekte wel interesse dat er een Nederlandse vrouw op zo'n hoge en zware positie van de VN zat en grote successen boekte. "Toen hebben wij contact gezocht en haar gevraagd wat zij daar precies doet in Libanon. Vervolgens zei ze: 'Kom maar kijken wat ik hier doe'. En toen zijn we voor Tegenlicht naar Beiroet gegaan om te zien wat zij in het dagelijks leven doet. Dat was zo spannend en fascinerend dat we een reportage over haar gemaakt hebben. En dat materiaal zit ook verweven in de documentaire als een soort van flashback om te laten zien uit wat voor wereld zij kwam", zegt Tan.

Geen ambitie voor lijsttrekkerschap

Na een aantal jaren als Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking wordt zij naar voren geschoven als lijsttrekker van D66, iets wat zij in het begin totaal niet ambieerde en waar zij zelf over zegt dat 'je dat niet moet willen bij je gezonde verstand'. Tan: "Ze verwoordt heel goed waarom je geen lijsttrekker zou moeten worden en kiest er vervolgens voor om het wél te doen, dat heeft mij ook verbaasd. Ik heb heel lang gedacht dat ze het niet zou doen, ondanks dat heel veel prominenten dat wel van haar vroegen.

Ze is geen beroepspoliticus. Veel mensen die in Den Haag rondlopen hebben het lijsttrekkerschap als hoogste doel, maar dat is niet het pad wat zij heeft bewandeld en het is zeker niet haar hoogste doel." Dus waarom doet ze het wel? Tan vervolgt: "Ik denk dat ze het idee heeft dat ze hier een taak te volbrengen heeft. Ze is erin gestapt, niet met het idee dat ze een enorm politieke carrière in Nederland ging hebben.

Het fascinerende vond ik het proces waar je in terechtkomt. Je komt terug in Nederland en denkt 'ik ga vier jaar minister worden' en dan ontstaat er een soort dynamiek waardoor die partij denkt, 'jij bent het! Jij moet het gaan doen!' en zij denkt, 'ja ik kan nu ook geen nee zeggen'. Dan komt je ergens in terecht waar je niet in terecht wilde komen en dan loopt dat zo."

De documentaire Sigrid Kaag: Van Beiroet tot Binnenhof wordt op 3 januari om 22:10 uur uitgezonden op NPO 2.

Nieuwsweekend op NPO Radio 1

Iedere zaterdagochtend tussen 08:30 en 11:00 uur presenteren Mieke van der Weij en Peter de Bie het programma Nieuwsweekend voor Omroep MAX.