Een minderheidskabinet van alleen D66 en CDA? 'Mooi alternatief voor gerommel'

Een kabinet van alleen maar D66 en het CDA zou een minderheidskabinet zijn met slechts 44 zetels. Dat betekent dat een flinke meerderheid in de Kamer elk moment kan besluiten om het kabinet naar huis te sturen. In Nederland leunen kabinetten vaak op een meerderheid om dit te voorkomen. Het kabinet-Schoof had de steun van 88 zetels.

Masselink zou zo’n minderheidskabinet echter wel willen zien. "We hebben de afgelopen tijd gezien dat er heel veel gerommeld wordt ín het kabinet, ook als het een meerderheid heeft. Binnen dat kabinet voerden allemaal verschillende belangen en tegenstellingen de boventoon voeren en de inhoud raakte achterwege. Met zoveel partijen samenwerken, levert heel veel gedoe op. Als je zo’n minderheidskabinet doet, moet je steun zoeken bij andere partijen; dat zou democratisch gezien helemaal niet gek zijn."

Vooruitschuiven van problemen

Oud-politicus Uri Rosenthal (VVD) was informateur in 2010 en ziet niks in zo’n minderheidskabinet. "Ik vind het niet realistisch. Als je met maar twee partijen gaat formeren, met 44 zetels, dan schuif je de problemen voor je uit, in plaats van dat je die problemen bij de formatie – die lang duurt – probeert te tackelen. Dan kom je met een regeerakkoord dat stevig in elkaar zit."

Frans Leijnse (PvdA), informateur in 2003, vindt het ook riskant. "Je moet wel goed kijken hoe de oppositie in elkaar zit en of daar werkelijk mee te winkelen is. Dat spreekt niet vanzelf." 

Masselink vindt het veel te negatief gedacht van de beide oud-informateurs. "Waarom ga je niet op de inhoud met elkaar de samenwerking opzoeken, in plaats van aan de voorkant het al vast te klikken en vervolgens alleen maar met ruzie en gedoe te zitten. Het is niet voor niks dat maar 4 procent van Nederland vertrouwen heeft in politiek, omdat het altijd maar over gedoe gaat. Mensen willen geen gesprekken over partijen uitsluiten; mensen willen oplossingen voor de wooncrisis!"

Met inhoud beginnen

Oud-informateur Leijnse is wel enthousiast over het voorstel van Koolmees dat D66 en het CDA alvast bij elkaar gaan zitten. "Een heel goed idee. Ik denk dat het, gezien de verhoudingen, goed is om met de inhoud te beginnen." In 2021 gebeurde dit overigens ook: VVD en D66 schreven toen eerst een ‘proeve van regeerakkoord’: later sloten het CDA en de ChristenUnie zich daarbij aan voor het vierde Kabinet-Rutte.