Politievakbond ACP blij met VVD-voorstel voor uitbreiding wapenarsenaal: 'In staat om proportioneel op te treden'

Op het moment van zijn uitspraak debatteerde de Tweede Kamer over de geweldsexplosie vorige week zaterdag in Den Haag, die uitbrak bij een demonstratie voor een strenger asielbeleid. Daarbij werden onder meer agenten belaagd en vernielingen aangebracht. Zo werd een politiewagen in brand gestoken en werden de ruiten van het partijkantoor van D66 ingegooid.

VVD'er Yeşilgöz wil een 'groot openbaar-ordepakket' afspreken, zei ze tijdens het debat. Ze wil onder meer zwaardere straffen voor aanvallen op agenten en het wapenarsenaal van de politie uitbreiden. De partij wil daar 75 miljoen euro voor uittrekken. GroenLinks-PvdA wil er 50 miljoen voor vrijmaken.

'Millimeter verwijderd' van inzet vuurwapen

"Daar ben ik blij mee", reageert Fluyt, zelf ME'er, in gesprek met Sven Kockelmann. Fluyt denkt dat de voltallige politiek 'de noodzaak onderstreept om invulling te geven aan wat we allemaal op televisie hebben gezien'; "hoe mijn collega's in het nauw werden gedreven. Ze geven gehoor aan de hartenwens van mijn collega's, die door het gebrek aan uitrusting voor de keuze kwamen om het vuurwapen te gebruiken."

Volgens de politievoorman was de politie zaterdag 'een millimeter verwijderd' van het inzetten van het vuurwapen. Agenten van de Mobiele Eenheid werden volgens hem door de relschoppers in het nauw gedreven. "Als je naar het filmpje kijkt en luistert, wordt er afgeteld en gaat men met z'n allen over tot een aanval." In reactie daarop sloegen ME'ers van zich af met een wapenstok. "Je weet als geen ander wat er gebeurt als je wordt vastgepakt door zo'n relschopper."

Geschoten werd er dus niet. Mocht een ME'er ervoor hebben gekozen om het vuurwapen in te zetten, was dat volgens Fluyt 'om het vege lijf' te redden. "Ik kan er een mooi verhaal van maken, iedereen kan zien wat daar gebeurt."

"Als ik mij verplaats in een collega, wat ik heel goed kan, dan gaat dit door mijn hoofd. In dit geval zou het noodweer zijn geweest, dus tegen de ogenblikkelijke verdediging van mijn eigen lijf", zegt hij. "Wat iedereen heeft kunnen zien: je had als collega niet uit de linie getrokken willen worden. Dan heb je echt een probleem."

Fluyt zou het wapenarsenaal willen uitbreiden met bijvoorbeeld sticky pepperspray, die gericht gespoten kan worden. "Daarmee voorkom je dat jezelf besmet raakt bij een windvlaag, want dat maakt je handelingsonbekwaam. Geloof mij, uit ervaring weet ik dat dat niet fijn is voor je ogen. Je ziet niks meer en het doet gewoon pijn."

Ook het gebruik van zogenaamde beanbags, een soort munitie voor een vuurwapen die niet in het lichaam binnendringt, wordt genoemd. "Ik laat de invulling van het type wapen graag over aan de specialisten bij de politie", zegt Fluyt, al voorziet hij praktische problemen. "Bij de ME in de openbare orde is het zo: op het moment dat je iemand knock-out ziet gaan door je eigen toedoen, ben je verplicht hulp te verlenen. Op dat moment kun je niet focussen op wat er om je heen gebeurt. Dat is bij een taser ook het geval. Daarom is de taser ook niet in gebruik bij de ME."

'Geen sprake van incidenten'

Vier jaar geleden stemde de Kamer tegen beanbags, omdat een paar rellen geen argument zouden moeten zijn voor uitbreiding van het wapenarsenaal. Volgens Fluyt is de samenleving blijvend veranderd. "We kunnen met z'n allen inmiddels heel triest vaststellen dat er geen sprake is van incidenten. We hebben de coronarellen meegemaakt, we hebben de rellen in Rotterdam op de Coolsingel meegemaakt, we hebben de rellen in Utrecht rondom een voetbalwedstrijd meegemaakt."

Dat maakt het uitbreiden van het wapenarsenaal volgens hem gerechtvaardigd. "Wij zien een patroon. In het patroon zullen we de keuze moeten maken: de politie is er om te verbinden en begrenzen, maar dat moeten we wel veilig kunnen doen. Als wij het niet veilig kunnen doen en de politie trekt zich terug, wie beschermt dan nog?"

Fluyt roept ook op tot het beschikbaar stellen van bodycams, kleine cameraatjes die ME'ers om het lijf kunnen dragen. Daar pleit vakbond ACP al langer voor. "Daarmee kun je het totale gedrag laten zien en niet alleen frames en snippets die je op social media terugziet."

Over de zorg dat het uitbreiden van het wapenarsenaal leidt tot meer geweld, zegt Fluyt: "Ik begrijp de zorg, maar van al het geweld dat door de politie wordt toegepast wordt minder dan één procent gezien als disproportioneel. In Nederland hebben wij een goed getrainde, professionele politie. Macht moet altijd getoetst worden en geweld moet uitgelegd worden en dat gebeurt ook. Ik wijs terug op de uitkomst van het meest recente onderzoek, dat uitwijst dat de politie in staat is proportioneel op te treden."

Extreemrechts politiek geweld

Volgens Fluyt hadden de rellen zaterdag 'alle kenmerken' van extreemrechts politiek geweld. "Als het loopt als een eend en kwaakt als een eend, dan is het een eend. Ik denk dat we in deze tijd van polarisatie het beestje bij de naam moeten noemen." Hij wil het onderzoek afwachten, voor hij keiharde conclusies trekt. "Ik hoop dat er snel duidelijkheid komt."

Demissionair minister Foort van Oosten (Justitie, VVD) wilde pas na aandringen zeggen dat het ging om extreemrechts geweld. Hij sloeg eerst een advies van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in de wind, die hem aanraadde om het geweld als extreemrechts te bestempelen. Later kwam hij daarop terug: "Ik was te star en te bang dat ik bijvoorbeeld een rechtszaak negatief beïnvloed."

"Ik begreep de terughoudendheid van de minister, omdat hij een lopend onderzoek niet wil doorkruisen of richting wil geven. Dat is belangrijk in deze tijd", reageert Fluyt. "Maar het had iedereen geholpen als was benoemd wat we hadden gezien." Volgens Fluyt siert het de minister dat hij op zijn woorden is teruggekomen.