Jetten (D66) vindt 'balende' Bontenbal (CDA) niet genoeg en wil concrete voorstellen na uitspraken over homoseksuele leerlingen

Te gast bij Nieuwsuur kreeg Bontenbal dinsdag een filmpje te zien van een oud-leerling van een reformatorische school, die vertelde dat hij wel uit de kast mocht komen, maar dat dat in de praktijk niet altijd mogelijk was. Bontenbal zei dat scholen het recht hebben om de grondwettelijke vrijheid van onderwijs te laten schuren met het verbod op discriminatie, maar komt daar nu op terug.

"Ik ging veel te snel de techniek van de wet in", zei Bontenbal gisteravond in Vandaag Inside. "Het eerste wat ik had moeten zeggen is hoe erg het is dat jongeren dat meemaken. Scholen hebben de plicht een veilige omgeving te bieden; als dat misgaat, komt de Onderwijsinspectie langs."

"Ik denk dat het verstandig is dat Bontenbal nuance heeft aangebracht op zijn uitspraken bij Nieuwsuur", reageert Jetten donderdag bij Sven Kockelmann, "maar het is mij nog altijd niet duidelijk wat we dan gaan doen".

Jetten wil artikel 23 moderniseren

Hij wil concrete voorstellen van Bontenbal zien. "Verwijzen naar de wet is leuk, maar de Onderwijsinspectie en de minister van Onderwijs hebben al meermaals aangegeven dat ze niet kunnen ingrijpen op het moment dat er foute lesboeken zijn, waarin wordt geleerd dat vrouwen onderdanig zijn aan mannen, of bij scholen waar LHBTI-jongeren niet veilig zichzelf kunnen zijn. Dus wat gaan we nu doen? Dat zou ik graag met de heer Bontenbal bespreken."

Jetten vindt dat het grondwetsartikel over vrijheid van onderwijs, Artikel 23, gemoderniseerd moet worden. Daar wil het CDA nog niet aan. "Het is een belangrijke stap", zegt Jetten over de uitspraak van Bontenbal in Vandaag Inside, "maar het gaat uiteindelijk om de vraag: hoe zorgen we ervoor dat de vrijheid van onderwijs niet betekent dat scholen onze leerlingen dingen aanleren die niks met Artikel 1 van de Grondwet te maken hebben?"

"De intentie" van Bontenbal om een veilige omgeving voor leerlingen te bieden "is niet voldoende", benadrukt Jetten. "Het gaat ook om concrete maatregelen die we nu moeten nemen tegen scholen en lesmethodes die niet passen bij Nederland anno 2025."

De CDA-leider zei gisteren dat hij bij Nieuwsuur vooral het punt wilde maken over "angst voor een samenleving waarin we gedwongen worden hetzelfde te denken". Artikel 23 van de Grondwet, dat de vrijheid van onderwijs garandeert, moet daar volgens Bontenbal als waarborg voor dienen. Het CDA is net als de andere christelijke partijen een groot voorstander van dit artikel, omdat het christelijk onderwijs mogelijk maakt.

Jetten verwacht dat hij de komende dagen "nog wel een keer stevig" met Bontenbal zal debatteren over Artikel 23. "Wij hebben vanuit D66 in ieder geval concrete voorstellen hoe we Artikel 23 kunnen moderniseren. Ik hoop dat we daar ook de heer Bontenbal van kunnen overtuigen."

Problemen aan formatietafel?

Gezien de huidige peilingen lijkt de kans groot dat D66 en CDA aan de formatietafel worden uitgenodigd. "Ik denk dat een kabinet formeren zonder CDA of D66 heel lastig zal zijn", weet Jetten, die in eerste instantie geen grote bezwaren ziet voor een samenwerking met de christendemocraten. "We tonen allebei de bereidheid om te kijken hoe je kan samenwerken en vooruitkomt met dit land."

"Het zal echter geen geheim zijn dat op dit soort onderwerpen het verschil tussen CDA en D66 het grootst is", vervolgt hij. "Bij het CDA is het altijd de vraag hoe nadrukkelijk de C doorwerkt in hun voorstellen. Niet alleen op het gebied van onderwijs en jezelf kunnen zijn, maar ook op een aantal medisch-ethische onderwerpen."

Het hoeft een samenwerking niet in de weg te staan. "We hebben de afgelopen maanden al laten zien dat we juist op dit soort onderwerpen stevig met elkaar kunnen discussiëren en toch een stap vooruit weten te zetten", gaat Jetten verder. "Onder andere op het verbod op homogenizing, een middeleeuwse praktijk, is ingestemd met een initiatiefwet van D66, na lang discussiëren ook met steun van het CDA."

Jetten wil het moderniseren van Artikel 23 ook niet opwerpen als breekpunt in de formatie. "In ieder geval zullen we afspraken moeten maken hoe we misstanden op een aantal scholen effectief kunnen aanpakken. Ik sta open voor andere suggesties, maar wij hebben in ieder geval plannen hoe dat kan met modernisering van dit grondwetsartikel."