Bijzondere samenwerking leidt tot snellere scheiding als vrouwen gevangen zitten in huwelijk

Een vrouw die voor de imam is getrouwd en van haar man wil scheiden is nu afhankelijk van zijn medewerking om dat religieuze huwelijk te ontbinden. "Sommige rechters sommeerden al aan een man om mee te werken aan een scheiding, met een dwangsom achter de hand", aldus Buitenweg.

Maar Buitenweg verwijst ook naar een zaak waarbij een vrouw door de rechter naar een shariarechtbank in Londen werd gestuurd. Aan dat gebrek aan zekerheid wilde Buitenweg iets doen, vertelt ze in De Nieuws BV.

'Het gaat hier om mensenrechten'

Het was tijdens het begrotingsdebat in 2017, een debat waarin parlementariërs met de minister in vaak korte tijd een potpourri aan onderwerpen bespreken. Daar kaartte het toen kersverse Kamerlid Buitenweg het probleem van de huwelijkse gevangenschap voor het eerst aan.

Dekker bekeek het huwelijk in eerste instantie als een zaak waar de overheid zich niet mee bemoeit. "Bekijk het eens van een andere kant", drukte Buitenweg hem op het hart. "Het gaat hier om mensenrechten, je recht om een eigen partner te kiezen. Dan is er een rol voor de staat om die vrouwen te helpen vrij te zijn."

Daar bleek de minister voor Rechtsbescherming voor open te staan. Dekker: "Dit raakt iemand persoonlijk, dit gaat verder dan een stokpaardje. Ik had al snel door dat het Kathalijne menens was. Toen ben ik me daarin gaan verdiepen en eigenlijk hebben we elkaar daar steeds in gevonden."

Bijzondere samenwerking

"Nee", zeggen Dekker en Buitenweg in De Nieuws BV in koor: ze zaten niet samen achter de computer te schrijven aan de tekst van de wet. Die werd geschreven op het ministerie en af en toe was er overleg. Een samenwerking tussen regering en oppositie om een probleem op te lossen. "Er werd open naar gekeken. Ik moet zeggen: dat gebeurt niet op alle onderwerpen en dat koester ik dan ook", aldus het GroenLinks-Kamerlid.

Volgens de minister speelde Buitenweg een aanjagende rol, zonder haar was de wet er waarschijnlijk niet geweest, en dat geldt volgens hem ook zeker voor Shirin Musa van de organisatie Femmes for Freedom. Dekker: "Zij zat nota bene zelf gevangen in zo'n huwelijk en heeft deze kwestie op de kaart gezet."

Beide partners meewerken

In de wet wordt vastgelegd dat beide partners "in beginsel" moeten meewerken. Als één van de partners naar de rechter stapt om een huwelijk te laten ontbinden zal het ook niet meer uitmaken of het gaat om een burgerlijk huwelijk, een religieus huwelijk of beide.

Dekker benadrukt nog een belangrijk punt: "Als de rechter de afweging moet maken met aan de ene kant de vrijheid van godsdienst en aan de andere kant het grondrecht op zelfbeschikking en bepalen wat je doet in je leven dan moet de rechter dat laatste zwaarder laten wegen. Dat geeft rechters richting in hoe ze in dit soort zaken om moeten gaan."

Femmes for Freedom

Shirin Musa van Femmes for Freedom zet zich al jaren met hart en ziel in om huwelijkse gevangenschap tegen te gaan. Ze laat geen mogelijkheid voorbij gaan om de situatie van de vrouwen aan te kaarten en ook politici daarop te wijzen.

"Femmes for Freedom is zeer blij met het wetsvoorstel", zo is te lezen in een reactie op de website. "Het belang van deze wetgeving is groot: huwelijkse gevangenschap is in strijd met de fundamentele mensenrechten en geweld tegen vrouwen."

'Een wet lost niet ineens alles op'

Maar het werk is niet gedaan, bezweert de organisatie. Want ook als deze wet wordt aangenomen, is huwelijkse gevangenschap de wereld nog niet uit. Een land als Pakistan bijvoorbeeld, accepteert de Nederlandse echtscheiding namelijk niet.

"Zo'n wet lost niet ineens alles op", erkent Buitenweg. "Er zal nog veel moeten gebeuren." Dat beaamt ook de minister. "De problemen zijn niet wereldwijd opgelost. Nederland is bezig met mensenrechten, daar horen ook vrouwenrechten bij. In de Europese Unie werken we al veel samen."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.