Eurocommissaris Wopke Hoekstra: 'Buitengewoon ongelukkig dat Slowaakse minister-president naar Russische militaire parade gaat'

Rusland herdenkt aanstaande vrijdag de overwinning op nazi-Duitsland, tachtig jaar geleden. De ceremonie gaat naar alle waarschijnlijkheid gepaard met veel bombarie en militair vertoon. De Chinese president Xi Jinping is eregast. Ook de Slowaakse minister-president Robert Fico woont de parade bij.

Dat laatste roept vragen op, omdat Slowakije lid is van de EU én de NAVO. "Dat is buitengewoon ongelukkig", reageert Eurocommissaris Hoekstra in Sven op 1. "Als je ziet wat er in de wereld aan de hand is... Het is logisch dat we het einde van de Tweede Wereldoorlog en de verschrikkelijke ellende die daarmee gepaard ging herdenken, maar we moeten er ook lessen uittrekken: opstaan tegen dictators. We lezen dagelijks wat Poetin doet."

Hoekstra stelt: "Ik vind dat Europeanen daar niets, maar dan ook niets te zoeken hebben!"

'Onbetrouwbare dictator'

De Eurocommissaris presenteerde deze week zijn plan om binnen 2,5 jaar van Russisch gas en olie af te zijn. Is dat niet wat laat na drie jaar oorlog? "Dat is eigenlijk wel raar. Dat is ook waar we ons als Nederland druk om hebben gemaakt. Het probleem had er überhaupt niet mogen zijn. Het is echt een fout geweest - met grote consequenties - dat we onszelf zo lang afhankelijk hebben gemaakt van een volstrekt onbetrouwbare dictator. Beter laat dan nooit. We hebben in de afgelopen jaren de behoefte aan Russisch gas en olie al dramatisch teruggebracht."

Waar moet het gas dan vandaan komen? "Hoogstwaarschijnlijk uit Canada, de Verenigde Staten en Qatar. Het is een globale markt dus er is wel ruimte om te kiezen."

Oost-Europa

De EU wil ook geen uranium uit Rusland meer. Dat kan voor Oost-Europese landen problematisch zijn, omdat hun kerncentrales draaien op Russisch uranium. Tevens zijn deze centrales door de Russen gemaakt.

"Het is gelukkig genuanceerder", zegt Hoekstra. "Maar het is wel zo dat er een vijftal centrales is waar dit soort afhankelijkheden bestaan. Daarom gebeurt het niet van vandaag op morgen. Op het nucleaire deel zit meer ruimte."

De CDA'er: "Het laat precies zien hoe we ons als Europa op het gebied van gas in de afgelopen decennia op een naïeve manier hebben uitgeleverd aan een meedogenloze dictator. Ook als het wat frictie geeft, moeten we daar vanaf. De vraag is hoe het zo min mogelijk schuurt. Daarom geven we daar wat ruimte op. Maar uiteindelijk moet je de route willen vervolgen. Kijk naar het verleden hoe vaak we in het verleden de dreiging van chantage van Rusland boven de markt hebben gehad. Vernieuwde energie is de enige echte optie."