Rusland gaat de strijd om de Noordpool winnen

Deze week ontvangen Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn, Peter Kuipers Munneke, de weerman van de NOS die eveneens als meteoroloog verbonden is aan de Universiteit Utrecht. Peter vertelt uitgebreid over de invloed van het klimaat op de verhoudingen in de wereld.

Noordpool

De opwarming van de Noordpool gaat op onze aarde het snelst, nu al drie graden hoger dan een eeuw geleden. Dat is drie keer zo snel als de gemiddelde stijging in de wereld. De reden is dat sneeuw smelt en er een donker oppervlak voor terugkomt waardoor de Noordpool meer warmte kan absorberen.

In de winter is er een zee-ijsbedekking van 15 miljoen vierkante kilometer. In de zomer is dat nog slechts 4 miljoen. Men verwacht dat de Noordpool in de toekomst in de zomer geheel ijsvrij zijn. Het is dus gemakkelijker geworden om er in de zomer grondstoffen te winnen. Nogal wat grondstoffen zijn daar te vinden: olie, gas en zeldzame aardmetalen, belangrijk voor batterijen en gsm, te vinden.

Ook de transportroutes worden dramatisch ingekort door de noordelijke route. De traditionele route Rotterdam naar Singapore via het Suez kanaal duurt een maand. Via de Noordpool duurt het 19 dagen. Dat scheelt dus 30 procent in tijd en brandstof.

Landjepik

De Noordpool is een relatief wetteloos deel van de aarde. Er zijn meer regels op de maan dan op de Noordpool. Het gevolg is een ordinair koloniaal landjepik. De VN heeft in 1994 bepaald dat het gebied tot 200 zeemijlen (360 km) uit de kust toebehoort aan het aangrenzend land. Dat gebied wordt groter als men kan aantonen dat de zee heel ondiep is en dus een onderdeel is van het continentaal plat.

Het gevolg is dat tal van landen onderzoek doen naar bergruggen onder water. Overigens staat Rusland er het beste voor. Het land heeft de langste kustlijn, de grootste taartpunt, de zee is ondiep en er zitten veel grondstoffen. Rusland heeft ook een veel grotere militaire presentie dan de VS.

Andere gebieden

Op de Zuidpool is het allemaal veel rustiger terwijl er veel grondstoffen te winnen zijn. Het is er vreselijk koud en de opwarming is minder. Er zijn internationale afspraken gemaakt in het Antarctische Verdrag die activiteiten beperken tot wetenschappelijke. Interessant genoeg worden die afspraken nageleefd. De territoriale claims zijn bevroren.

In Afrika zien we sprinkhanenplagen en cyclonen als gevolg van de opwarming. Gebieden die droog zijn worden droger omdat de temperatuur stijgt en de verdamping toeneemt. Natte gebieden worden natter omdat een warmere atmosfeer meer water kan bevatten en dus meer water kan verdampen uit oceanen dat ook weer naar beneden komt in de vorm van regen.

Klimaatverandering is niet de rechtstreekse oorzaak van politieke destabilisering of migratie maar kan wel een versterkende factor zijn. Klimaatverandering in Syrië kan niet de onrust verklaren omdat het aangrenzende Israël immers ook dezelfde klimaatverandering doormaakt. De hoofdreden voor migratie is slecht bestuur. Helaas kunnen we goed bestuur in andere landen niet goed bevorderen. Het lukt zelden omdat het niet in het belang is van de zittende elite om het bestuur te verbeteren. De wereld zal dus altijd migratie kennen zolang slecht bestuur blijft bestaan.

Kortom weer een interessante aflevering van de podcast Europa Draait Door!