Geboortedag Anton de Kom: waarom de Surinaamse vrijheids- en verzetsstrijder nog altijd relevant is
- Nieuws
- Geboortedag Anton de Kom: waarom de Surinaamse vrijheids- en verzetsstrijder nog altijd relevant is
Dinsdag 22 februari is het 124 jaar geleden dat Anton de Kom in Suriname werd geboren. De Kom was een vrijheidsstrijder tegen het kolonialisme, een schrijver en verzetsman in de Tweede Wereldoorlog. Hij is de eerste Surinamer met een plaats in de Canon van de Nederlandse geschiedenis en inspireert mensen nog ver na zijn dood.
De Kom is geschiedenis
Iedereen die nu geschiedenisles krijgt op school leert over het werk en leven van Anton de Kom (1898-1945). Maar je kunt hem ook kennen van de velen straten die in Nederland naar hem vernoemd zijn. Of omdat zijn boek Wij slaven van Suriname 75 jaar na zijn dood, nog steeds relevant is.
In de podcast Strijden ga ik (KRO-NCRV) noemt zijn kleindochter Els de Kom de aandacht voor haar grootvader fijn, maar ook "dubbel".
#6 - Aflevering 6: Erfenis en toekomst - Strijden ga ik | Anton de Kom
Anton de Kom is een symbool geworden en door verschillende partijen op een sokkel gehesen. "Zolang mensen op een waardige manier omgaan met Anton de Kom, heb ik geen bezwaar. Maar hem misbruiken voor andere doeleinden, dat vind ik en de rest van de familie verschrikkelijk."
Wie was Anton de Kom?
Historici Paul de Jong en Tim Streefkerk onderzoeken in de podcast wie De Kom was en of we met zijn verhaal aan de haal zijn gegaan. Maar voordat ze die vraag beantwoorden, vertellen ze eerst zijn levensverhaal.
#1 - Aflevering 1: Buiten de kaders - Strijden ga ik | Anton de Kom
Fascinerende levensverhaal
De makers kregen voor het eerst met Anton de Kom te maken toen ze een project toegewezen kregen tijdens hun studie geschiedenis. "De Kom is steeds verder onder onze huid gekropen. Hij is alsmaar tegengewerkt, maar heeft nooit opgegeven. Het is een fascinerend levensverhaal", vertelt De Jong.
De kleine De Kom groeide op in Paramaribo waar hij de verhalen van zijn grootouders hoorden die nog leefden onder de slavernij. In 1920 reisde De Kom naar Nederland waar hij trouwt met Nellie Borsboom. Samen krijgen ze vier kinderen. Ondertussen laat het koloniale verleden van Suriname hem niet los en zetten gebeurtenissen in Indonesië hem aan het denken.
#2 - Aflevering 2: Gesettelde man - Strijden ga ik | Anton de Kom
De zwarte messias
In 1932 keert hij terug naar Suriname. Hij wordt onthaald als de 'zwarte messias', maar de koloniale overheersers zijn minder blij met zijn terugkomst. Geschokt door de grote armoede in zijn land begint hij een adviesbureau voor Surinamers die door de Nederlanders zijn benadeeld, tot onvrede van de Nederlandse gouverneur aldaar.
#3 - Aflevering 3: De Zwarte Messias - Strijden ga ik | Anton de Kom
Wij slaven van Suriname
De Kom is verbannen uit Suriname en op de boot naar Nederland gezet waar hij door communisten wordt onthaald. In 1934 schrijft hij zijn beroemde werk Wij slaven van Suriname dat in importantie vergeleken wordt met Max Havelaar van Multatuli en grote invloed had op de Nederlandse literatuur en de koloniale politiek.
Tegen de Duitsers
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verzet hij zich tegen het naziregime in Nederland, waarop hij wordt gearresteerd door de Duitsers en naar verschillende kampen gestuurd. Hij sterft uiteindelijk op 24 april 1945 in concentratiekamp Sandbostel. Jaren later, in 1982, wordt De Kom onderscheiden als verzetsheld.
#4 - Aflevering 4: Sandbostel - Strijden ga ik | Anton de Kom
De Kom leeft voort
Jaren na zijn dood wordt zijn werk en bijzondere levensverhaal herontdekt. Hoe leeft De Kom zijn boodschap voort in het inmiddels onafhankelijke Suriname? En hoe zijn we in Nederland naar hem gaan kijken?
