Kabinet gevallen: waanzin!

Het derde kabinet Rutte is gevallen over de kindertoeslagaffaire. Alles en iedereen wist te voorspellen dat het aftreden onvermijdelijk was geworden. De overheid moet een schild van de zwakken zijn en heeft daar gruwelijk in gefaald, zo valt te horen. En die kritiek is terecht, begrijp me goed. Maar het aftreden van dit kabinet, op dit moment, op dit dossier is opportunistisch, onnodig en onzinnig.

Verkiezingen

Ten eerste, het kabinet treedt twee maanden voor de komende Tweede Kamerverkiezingen af. Het praktische gevolg van het aftreden is dus minimaal. Er hoeft geen nieuwe coalitie gesloten te worden, geen nieuwe ministers en staatsecretarissen gezocht en de oude garde kan demissionair en wel de rit gewoon afmaken alsof er niets gebeurd is.

Het kabinet ontneemt zich tevens de mogelijkheid om als missionaire ploeg ook de noodzakelijke hervormingen door te kunnen voeren. In plaats daarvan wordt het probleem, door Rutte III gecreëerd, fijn over de verkiezingen heen getild en daarmee op het bordje van het volgende kabinet te leggen, die daar - waarschijnlijk – wel politiek maar niet persoonlijk verantwoordelijk voor is. Het enige dat verandert door het aftreden van het kabinet is dat de betrokken partijen – met name VVD en CDA – hun handen kunnen wassen van deze affaire – er is immers een kabinet om gevallen, een groots en meeslepend offer.

Coronacrisis

Ten tweede, het kabinet treedt af midden in wat politiek en media hebben aangeduid als de grootste Nederlandse ramp sinds de Tweede Wereldoorlog. Het oude coronavirus is nauwelijks onder controle, een Britse variant – veel besmettelijker dan de vorige – is bezig met een bijna onstuitbare opmars, de vaccinatie gaat te langzaam, de economische schade bij ondernemers torenhoog, een avondklok in de maak en de psychische schade voor een groot deel van de bevolking zal de komende decennia op ons allen blijven drukken.

En net op dat moment besluit het kabinet af te treden, twee maanden voor het einde van hun periode. Was het niet beter geweest om op volle missionaire capaciteit deze ‘grootste crisis’ op te lossen in plaats van de situatie nog een extra laagje ingewikkeldheid mee te geven?

Kamer is ook schuldig

Ten derde merkte Tjeenk Willink in een opinie-artikel in het NRC afgelopen week al terecht op dat, als het kabinet valt, niet de werkelijke of tenminste niet de enige schuldigen hun consequenties hebben getrokken. De Tweede Kamer, in huidige en vorige samenstellingen, zijn even schuldig.

De Tweede Kamer heeft, opgezweept door populisten en andere electorale hijgers, keer op keer de kabinetten opgeroepen tot meer controle op uitkeringsfraude, op hardere maatregelen tegen overtreders, voor meer law & order, voor een hartvochtige handhavingspolitiek. Dat de inmiddels beroemde bijstandsvrouw 7000 euro moest terugbetalen aan de gemeente vanwege bijstandsfraude – ze had vergeten de door haar moeder gekochte boodschappen te melden – is niet het schuld van de gemeente, van de controleurs of van de ministers, maar van een Tweede Kamer die om dit systeem gevraagd heeft.

Helaas kan de Tweede Kamer niet haar ontslag aan de koning aanbieden, maar dat zou niet hebben misstaan. De kamer kan het kabinet naar huis sturen – hoewel ze dat deze keer niet gedaan heeft, omdat de Kamerleden heel goed weten, diep van binnen, dat zij de ware schuldigen zijn van dit onmenselijk overheidsoptreden. De enige die de kamer naar huis kan sturen zijn de kiezers, als ze hun stem uitbrengen. Denk daaraan als u de volgende keer, in maart, een hokje rood mag kleuren…

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.