'Doen we echt voldoende om aanslagen te voorkomen?'

Het feit dat steeds meer aanslagen met vrachtwagens plaatsvinden is ironisch genoeg een bewijs dat de geheime diensten goed werk afleveren. Kennelijk is het zo lastig om op andere wijze een aanslag te plegen dat terroristen kiezen voor een methode die eenvoudigweg niet te voorkomen is. Iedereen kan een vrachtwagen huren en nietsvermoedende burgers van het leven beroven.

Kunnen wij dan echt niet extra maatregelen nemen om de veiligheid te verhogen? Geen enkel complex van maatregelen biedt de garantie om aanslagen te voorkomen maar ik vrees dat aanvullende inspanningen onvermijdelijk zijn.

In de eerste plaats zou het winst zijn als de mythe wordt begraven dat de islam helemaal niets met sommige aanslagen heeft van doen. Natuurlijk, er zijn veel factoren die een rol spelen bij een aanslag. Sociale, economische en culturele aspecten spelen een rol maar om nu te zeggen dat religieuze elementen totaal afwezig zijn lijkt mij vreemd. Elke religie en ideologie beschikt immers vanwege de absolute waarheidspretenties over een gewelddadige potentie. Het zou vreemd zijn als de islam op die regel een uitzondering zou vormen.

Daar komt nog bij dat de jihadisten die aanslag plegen zelf verwijzen naar een gewelddadige interpretatie van de koran. Het feit dat de overgrote meerderheid van de moslims die interpretatie afwijzen is verheugend maar daarmee is het veiligheidsprobleem nog niet opgelost.

We moeten meer doen. Sommige jihadisten hebben contact gehad met haatpredikers. Het wordt nu toch echt tijd om dit type predikers de toegang tot ons land te ontzeggen. Rechtstatelijk zou dit moeten kunnen met een generieke maatregel. Elke religieuze prediker van welke religie dan ook die dood en verderf predikt is hier niet welkom. Er zijn tegenwoordig lijsten met haatpredikers maar het is onduidelijk of er altijd adequaat wordt opgetreden.

En dan is er de buitenlandse financiering van moskeeën. Er zijn bewijzen genoeg dat sommige Golfstaten salafisme in Europa steunen. En ja het is waar, lang niet alle salafisten zijn gewelddadig, maar een enkeling wel. Kunnen we echt niet in Europees verband afspreken dat die buitenlandse financiering verboden wordt?

Het grote probleem is natuurlijk dat een dergelijke maatregel in strijd is met de vrijheid van godsdienst. Probleem is eveneens dat hier rechtstatelijk waarschijnlijk alleen generieke maatregelen kunnen worden genomen die voor alle religies gelden. En zo loopt alles weer vast in het zand. Is de Franse uitroeping van de noodtoestand de enige methode om dit soort zaken te regelen? Is er nu echt geen rechtstatelijk methode te bedenken die buitenlandse financiering aan banden legt? In Duitsland overweegt men de Kirchensteuer in te zetten voor nationale imamopleidingen in de eigen taal.

Veel aanslagplegers zijn homegrown maar het komt soms ook voor dat er afgewezen asielzoekers tussen zitten. In Zweden was dat bijvoorbeeld het geval. Elk asielbeleid dat niet in staat is om de vluchtelingen die geen status krijgen uit te zetten is een farce. Elke bed, bad en brood regeling is volstrekt onrechtvaardig ten aanzien van de mensen die vrijwillig vertrekken.

Nu is het natuurlijk zo dat nogal wat landen weigeren om hun onderdanen terug te nemen en zijn wij weer terug bij af. Waarom zetten wij die landen niet veel harder onder druk met bijvoorbeeld het terugdraaien van ontwikkelingshulp of handelspolitieke sancties? Doen wij op dit gebied echt voldoende?

Zijn er nu echt geen moedige juristen voorhanden die kunnen bedenken hoe deze maatregelen zouden kunnen worden geïmplementeerd zonder dat de rechtsstaat wordt ondermijnd?

Arend Jan Boekestijn is commentator bij Dit is de Dag