Neem een voorbeeld aan de boeren, leraren en klimaatactivisten

"Wat 2019 in het bijzonder kenmerkt is dat de Tweede Kamer het brandpunt was van het debat", zegt Khadija Arib. Het is donderdagnacht. Als ieder jaar houdt de Kamervoorzitter een slotspeech, vlak voor het kerstreces. "Met de vele maatschappelijke protesten werd dat nog duidelijker en zichtbaarder." Dat is een goed teken.

Met het klimaatakkoord, de stikstofcrisis, de PFAS-pijn, de lerarentekorten, het Groningse gasdossier en de toeslagenaffaire leeft de politiek in het land, misschien wel meer dan ooit. Nog geen tien jaar terug was steevast de kloof tussen Den Haag en de samenleving het grote probleem. Inmiddels is een haast voortdurende dialoog ontstaan. Niet iedereen is blij, maar Nederlanders zijn wél betrokken en dat is winst.

Het zou goed zijn als al die aandacht op het Binnenhof nog iets anders te weeg zou brengen. Het parlement mag, nee moet, zich een stuk serieuzer nemen dan het nu doet. De Tweede Kamer heeft namelijk een levensgroot probleem. Alleen al de afgelopen week werd pijnlijk duidelijk dat het hoog tijd is voor onze volksvertegenwoordigers om hun tanden te tonen.

Artikel 68

"Artikel 68 van de grondwet is stuk", verzucht Jesse Klaver. Vlak voor het derde Hawija-debat kom ik hem tegen in de wandelgangen. Minister Bijleveld wordt aan de tand gevoeld over waarom ze wéér onjuiste informatie aan de Kamer had verstrekt. De GroenLinks-leider verzucht: "Ministeries houden zich niet aan hun informatieplicht. Steeds moeten we het van journalisten, WOB-verzoeken en onderzoekers horen."

Zeker in de laatste week voor het reces wordt pijnlijk duidelijk hoe treurig het met de informatiepositie van de Kamer gesteld is. Niet alleen de jongste ontwikkelingen in het Hawija-verhaal tonen dat aan. Uit onderzoek van ZEMBLA blijkt dat Rutte in 2016 in een zin, twee keer jokte tegen het parlement. Staatssecretaris Snel sneuvelt over de toeslagenaffaire, die enkel aan het licht kwam door knap werk van RTL Nieuws en Trouw. En waar diezelfde journalisten steeds weer nieuwe informatie boven tafel krijgen, die voor het parlement werd achtergehouden.

Alsof dat niet genoeg is toept CDA-kroonprins Wopke Hoekstra nog even over. NRC onthult in dezelfde week dat de minister van Financiën willens en wetens zijn informatieplicht aan zijn laars lapte. Bij het kopen van 744 miljoenen euro aan KLM-aandelen koos hij zelf uit welke Kamerleden hij wel en welke hij niet informeerde. Waarmee hij de facto zijn eigen oppositie uitkoos. Dat zou onbestaanbaar moeten zijn in een parlementaire democratie. Een politieke doodzonde.

Gevaar voor de democratie

Want dat weglakken, toedekken, jokken en onvolledig informeren is niet zomaar iets. Een parlement dat niet goed wordt geïnformeerd, kan zijn taak niet uitvoeren. Dat is pijnlijk, voor ons: de burgers. Kamerleden zitten er om onze belangen te behartigen, op onze centen te passen en namens ons de goede beslissingen te nemen. Dat kunnen ze alleen als ze weten waar ze het over hebben.

Gelukkig zijn er wat dat betreft lichtpuntjes. De Kamer deelde zich dit najaar extra budget voor ondersteuning toe. Op die manier moet de regering beter gecontroleerd kunnen worden. Alleen heb je weinig aan dat extra personeel, als je niet de juiste informatie krijgt.

Het parlement zou daarom een voorbeeld moeten nemen aan de boeren, de leraren en de klimaatactivisten. Gewoon door eens hardop te zeggen: Zo kan het niet langer. Uiteindelijk is de Kamer de baas, niet Rutte en co. De premier en zijn kabinet zijn de ambtenaren. Zij hebben te leveren als het parlement daarom vraagt. Alleen moeten onze Kamerleden dat dan wel afdwingen. Hun tanden laten zien. Misschien is dat een goed voornemen voor 2020.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV