Opinie & Commentaar
AVROTROS

Strano hey

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Strano hey

Het was in 1982, Italië had heel goed voetbal gespeeld tijdens de WK, Paolo Rossi was tot nationale held verklaard en iemand bij Studio Sport vroeg aan me of ik niet een gesprekje met Rossi wilde gaan maken als ik toch al in Italië was voor iets wielrennerigs.

Ik was niet bepaald van de afdeling voetbal en in die dagen waren er ook niet echt 'aangeklede' Studio Sport-uitzendingen waarin gesprekjes met sportmensen als extra werden opgevoerd. Voetbal betekende het uitzenden van een wedstrijd en snel afsluiten, of zoals Dick van Rijn ooit met luide stem riep: "En nu terug naar de studio in Hilversum."

Tulipani

Ik meen dat er een uiterst handig tussenpersoon mij in contact bracht met de Italiaanse voetballer. Hij was op die en die dag in Turijn voor zaken, zo hij zei en ja, hij had wel even tijd om over het succes van Italië te praten, ook voor een Hollander (hij noemde ons 'Tulipani') ging hij wel zitten. Of ik op die klok op die plaats van het stadion wilde zijn. Zogezegd, zo (met moeite) gedaan.

Ik had in de nacht voorafgaande met behulp van een Italiaans woordenboekje en zeker ook de hulp van een collega die goed Italiaans sprak, een serie vragen in elkaar gedraaid en had geprobeerd die ook goed uitgesproken te krijgen. Voor de zekerheid had ik ze, min of meer fonetisch, op een A4-tje geschreven en zo kwam ik, met de cameraman, bij hem aan. Hij was nog kleiner dan ik dacht, maar, hij was ook heel veel aardiger dan ik voorzien had. Ik dacht nog: grote vedette van wereldkampioensploeg, Italiaans haantje, keurige man met een zeer fijngesneden hoofd, mooi haar, waarschijnlijk goed in de kleren, snel met praten en geroutineerd met zijn antwoorden. Waarschijnlijk ook gehaast.

'Spreek het rustig uit'

In het kort: ik deed mijn uiterste best in zijn taal te vertellen wat ik wilde weten en hij zat tegenover me met een leuke grijns op zijn gezicht. Hij legde me uit, in goed gearticuleerd Italiaans, dat hij mijn vragen begreep en dat ik soms de uitspraak of een werkwoordsvorm niet helemaal goed had. Ik vroeg hem of hij me verstond of dat hij me begreep. Dat laatste dus en dat brak het ijs. Verstaan was soms iets anders, maar hij snapte wat ik wilde weten."Luister", zei hij en legde zijn hand op mijn schouder. "Spreek het rustig uit en dan reageer ik…maar vindt het niet erg als ik je uitspraak ergens verbeter. Ok?" Het was een briljant idee en zo begonnen we. Simpele vragen eerst: blij met het wereldkampioenschap, niet gedacht, wel gehoopt, goede ploeg, modern voetbal, de verrassende winst van Algerije op West-Duitsland, waar was Nederland op dit toernooi en de geweldige finalewedstrijd tussen Italië en Argentinië.

Een paar maal luisterde hij eerst naar mijn vraag en greep dan even in en verbeterde mijn Italiaans van de voorgaande nacht. De manier waarop hij dat deed was gewoonweg 'prettig'. Niet scherp of belerend of zelfs maar vervelend. Neen, hij sprak de Italiaanse woorden rustig, bijna langzaam, uit en ik sprak ze na. Hij begreep, zo bleek, ook hoe mijn vak of noem het werk, in elkaar stak.

Strano hey?

Wat ik me toen niet geheel realiseerde, maar wat me later op die dag wel ineens duidelijk werd, was dat ik hier tegenover de Grote Vedette van het WK zat, een relatief klein mannetje met manieren, die, God betere het, een noordeling uit Holland de WK die hem, Paolo Rossi zoveel goeds had opgeleverd, zat uit te leggen zoals een ervaren leraar dat tegenover een geïnteresseerde nieuwe leerling doet.

Neen, hij toonde geen haast, geen irritatie van welke soort dan ook, hij bleef in zijn rol en ik naderde zo ongeveer het einde van ons gesprekje. Die vraag luidde zo ongeveer: "Hoe kunt u verklaren dat u, met uw relatief kleine postuur zo makkelijk alle verdedigingen de baas was." Hij haalde adem, dacht even na en keek me lachend aan: "Strano hey", zei hij. Dat 'hey' schrijf ik nu maar fonetisch op, want zo klonk het. Ik wist dat 'strano' gek of vreemd was en ik interpreteerde die twee woorden samen en de manier waarop ze uitgesproken werden als: "Ja, is dat niet niet vreemd…?" Er volgde een duidelijke uitleg: kleiner, leniger, sneller, feller…allemaal eigenschappen waarvan hij wist dat bijvoorbeeld de grotere, iets tragere Duitsers het niet mee op hadden. Alles dus in zijn voordeel.

Geen Italiaanse woorden meer over

Daarna vertelde hij dat hij ook verwacht had een kleinere, felle verdediger tegenover zich te krijgen en dat de Italianen een goede wissel hadden toegepast in de finale door Altobelli voor Graziani in te brengen. Ik weet nog dat ik precies genoeg van die wedstrijden van dat kampioenschap gezien had om die namen in ieder geval te herkennen. Ik wist zelfs dat Rossi na rust van de finale een fraaie goal had gemaakt en dat Breitner, vlak voor tijd, nog scoorde voor 3-1 en de fel bejubelde Italiaanse winst. We waren bijna klaar, maar ik wilde toch nog iets weten van dat merkwaardige feit dat de Duitsers na hun nederlaag tegen Algerije een wedstrijd later op meer dan gênante manier geholpen werden door de Oostenrijkers die een valse, compleet af te wijzen, 0-0 tegen elkaar speelden; de meest zinloze wedstrijd ooit op een WK.

Hij begreep mijn vraag, haalde voorzichtig zijn toch tengere schouders op en zei weer die twee woorden: "Strano hey"? Zoiets als "Ja, hoe kon het bestaan!" Om er 10 seconden later aan toe te voegen iets van: "Maar dat gebeurt zo soms in de grote wereld van het voetballen op niveau…Het kan niet, maar het gebeurt." Ik had toen geen Italiaanse woorden meer in huis om daarover verder te gaan en baalde daarvan. We stonden op, hij gaf de cameraman en mij een hand, ging naast me staan en zei: "Jij bent wel groot, ik speel graag tegen spelers van jouw postuur." Ik riposteerde toen met iets van: "Ik was ooit basketballer en haatte kleine mannetjes om me heen." Ik zei zoiets als "Ho giocato basket…", en hij lachte nogmaals: "Basket in lingua Italiana e palacanestro." Ik boog en zei: "e ‘footbal’ è calcio". Hij lachte van oor tot oor en noemde me een goede leerling.

Riposa in pace, Paolo

Met de opnames op een cassette in de tas kwam ik later in Hilversum aan. Collega Joop Vernooy was redacteur die dag en bekeek met mij het gesprekje en selecteerde wat strofen om onder beelden van het WK te zetten. De voetbalhoek van Studio Sport liet zich in het geheel niet horen, maar Joop dus wel. Hij, die altijd taalgrappen opmerkte en in die tijd ook heel geestige basketbalstukjes in het NRC schreef, viel over het "Strano hey" en de betekenis die je aan die woorden moest geven. Dat was dus in 1982.

We zijn thans 38 jaar verder en Joop en ik kwamen elkaar zo soms nog wel tegen in Hilversum. Als er ook maar iets gebeurde tussen ons, keken we elkaar aan en zeiden beiden: "Strano hey". Dat was voldoende. Vaarwel Paolo, je was een nog betere leermeester dan dat je een topvoetballer was; je was vooral 'mens'. Zo begripvol, zo wijs, zo vol humor en rust. Jij was de grote man van het WK en Italië en de voetbalwereld lag aan je voeten en je gaf een vreemdeling keurig bijles in een stadion in Turijn. Riposa in pace, Paolo.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie