Hoe de VVD het CDA te kijk zette

Na vier of vijf spotjes komt het CDA langs.

Het is een slimme manier van het campagneteam om Wilders en Rutte alsnog het debat in te sleuren. Maar dan, het spotje wordt direct gevolgd door het antwoord van de VVD.

Met deze vlijmscherpe counter op het kakelverse CDA-filmpje pakt de VVD alle aandacht. De campagneleider van het CDA kan de stunt wel waarderen. Politieke junks houden wel van een mooie truc.

Maar hoe heeft de VVD dit voor elkaar gekregen? Kregen ze een tip van RTL? Wisten ze al van de inhoud? Het is misschien wel het best bewaarde geheim van deze campagne.

Premiersdebat

Het RTL premiersdebat lijkt van de baan. Wilders en Rutte zeggen af omdat niet de afgesproken vier, maar zes partijen mogen meedoen. RTL schrapt het debat, maar bedenkt zich als de publieke opinie maar vooral ook eigen medewerkers zich tegen dit besluit keren. Ze willen zich niet laten ringeloren door de grootste twee partijen. RTL besluit het debat toch door te laten gaan. Zonder de rechtse leiders.

De Christendemocraten gaan in spoedoverleg. Het regieteam van zeven CDA’ers die de campagnestrategie bepalen komt direct bij elkaar. Ze zien een buitenkansje. Het campagneteam schat in dat VVD-kiezers niet dol zijn op ‘bange politici die hun verantwoordelijkheid en het debat ontlopen’.

Zomer 1974

De oorlogskas gaat open. Met een brutale en geinige commercial willen ze een tikje uitdelen aan Rutte en Wilders. Nog diezelfde avond zitten drie CDA’ers bij reclamebureau Joe Public. Een paar uur later is het plan af en het script zo goed als klaar.

Dagen van voorpret volgen. In de speciaal opgerichte appgroep ‘Zomer 1974’ wordt jubelend heen-en-weer geappt. Ze verkneukelen zich over de foto’s van de gecaste kinderen voor de rollen van Sybrand, Mark en Geert. Het gaat allemaal razendsnel.

Acht dagen na het eerste idee is het spotje af. Lijsttrekker Buma is vrolijk, voorzitter Peetoom moet lachen, het hele campagneteam is blij. Gelijk hebben ze. Het blijkt een schot in de roos. De spot gaat in premiere bij Boulevard, wordt besproken bij Jinek, beschreven in de kranten en zelfs integraal uitgezonden in het NOS Achtuurjournaal van zaterdagavond.

Het lek

Wat het CDA niet weet is dat de VVD hun reclame-script dan allang in handen heeft. Via de ouders van één van de gecaste acteurtjes. Als je kind wordt gecast voor de rol van Mark Rutte of erger nog Geert Wilders, dan wil je het script wel even zien. En dat script krijgen ze. Helemaal en inclusief pay-off.

Een van die ouders is VVD-lid en speelt de tekst vlug door naar de partijtop. Bij het VVD-campagneteam kunnen ze hun ogen niet geloven. Ze vinden het een infantiel spotje, ze denken zelfs dat het om een geintje gaat. Na wat telefoontjes met contacten bij RTL blijkt dat het toch echt om een serieuze aanval gaat.

De counter

Rutte wordt de dag daarna, donderdagochtend, direct naar het strand gestuurd. Zijn opdracht: Het spotje moet helemaal kapot. Nog voor het CDA het ook maar iets uit kan zenden wil de VVD het de nek omdraaien met een ‘pre-emptive strike’.

Ze bedenken een online filmpje, waarin Rutte op het strand loopt. Uitkijkend over de zee. Met zijn gedachten voor Nederland. “Op dit strand heb ik vroeger als kind veel gespeeld. Of ik toen al minister-president wilde worden? Nee, natuurlijk niet! Je moet er toch niet aan denken dat je op die leeftijd al premier wil worden?” Helaas voor de VVD gooit een grote voorjaarsstorm roet in het eten. De premier wordt weggeblazen door windkracht 9 en flinke regenbuien. Filmen is kansloos.

Daarom wordt Rutte in een strandtent voor de camera gezet. Hij beantwoordt vragen van kinderen. Bijvoorbeeld of hij als kind ook al minister-president wilde worden. “Goeie vraag Sybrand. Op die leeftijd wilde ik brandweerman worden. Dat je op die leeftijd premier zou willen worden, dat is niet helemaal normaal. Dat soort ideeën ontwikkel je later, hoop ik.”

Te flauw. Hier scoor je niet mee. Het filmpje wordt weggestopt en voor later bewaard. Inmiddels is het al vrijdagochtend en de stress slaat toe. Er is een strakke deadline. Het filmpje moet die middag nog binnen zijn om het zondag uit te kunnen zenden.

Snel wordt reclametijd ingekocht bij RTL. Ze kopen zendtijd direct achter het CDA filmpje. Het campagneteam heeft alleen nog geen idee wát ze daar gaan uitzenden. Er is nog geen commercial, geen plan, niks.

Met nog vijf kwartier tot de deadline worden de Snapchat ingenieurs en Instagram dokters van het VVD online team ingezet. Snel wordt iemand achter z’n bureau vandaan getrokken en voor een microfoon gezet om het spotje in te spreken. Precies op tijd is alles af.

“HEEEEERLIJK!” appt Rutte naar zijn campagneteam als hij het filmpje tijdens het debat voorbij ziet komen. Bij de VVD rollen ze, zoals ze zelf zeggen, van de chaises longues van het lachen.

De woordvoerders van beide partijen zien er de humor wel van in, maar het CDA mediabureau is woest op RTL. Dit had nooit mogen gebeuren. Ze voelen zich genaaid. Hoe kan zo’n vilein VVD filmpje direct achter hun knappe en prijzige commercial staan?

Eind goed, al goed

Maar het filmpje van het CDA krijgt wél enorm veel extra aandacht door de streek van de VVD. Online, nog eens in het Achtuurjournaal, op de radio en in RTL Late Night. Naast die gratis publiciteit, ter waarde van ongeveer 2 miljoen euro, krijgt het CDA bij wijze van schadevergoeding nog eens vijftigduizend euro reclametijd van RTL cadeau.

En er is toch een soort van tweestrijd met de VVD ontstaan, iets waar het CDA allang niet meer van durfde dromen. Eind goed al goed dus. Al blijven ze bij het CDA met één vraag zitten: hoe heeft de VVD ze dit geflikt? Hoe hebben ze het script in handen gekregen?

De spindoctor van de VVD belooft aan zijn collega van het CDA dat hij zijn geheim op 15 maart, na de verkiezingsuitslag zal verklappen. Diep in de verkiezingsnacht zitten ze in de kale rookruimte van Nieuwspoort. In de sigarenwalm komt het CDA team er die avond eindelijk achter hoe ze te grazen zijn genomen.

De reconstructie van dit lek werd besproken in De Nieuws BV.