Onderzoek
KRO-NCRV

Zwerfafval verhindert natuurbeheer Biesbosch 

foto: Pointer / Gettyfoto: Pointer / Getty
  1. Nieuwschevron right
  2. Zwerfafval verhindert natuurbeheer Biesbosch 

Eén van de meest bijzondere natuurgebieden van ons land is ernstig vervuild met zwerfafval: de Biesbosch, het enige zoetwatergetijdengebied van Europa. Dit afval is afkomstig van bezoekers of wordt meegevoerd door rivieren die uitkomen in de Biesbosch. 94 procent van het afval bestaat uit plastic, blijkt uit onderzoek van Rijkswaterstaat. Staatsbosbeheer heeft grote moeite het gebied schoon te houden en trekt daarover aan de bel bij provincies en gemeenten. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV).

Het recreatieafval is de laatste jaren enorm toegenomen, vooral door de nieuwe groepen bezoekers die de Biesbosch hebben ontdekt tijdens corona en de warme zomers, zegt boswachter Harm Blom van Staatsbosbeheer. ‘De Biesbosch is een groot openbaar toilet.’  

'Ook krijgen we héél veel afval vanuit de rivieren,' zegt Blom. In de Biesbosch komen uitlopers van de Rijn en de Maas samen en dat water neemt afval mee, soms helemaal vanuit Duitsland. 'Uit een analyse van onze gegevens blijkt dat zwerfafval zich ophoopt in de Biesbosch, daar vinden we tien keer zoveel als langs de overige rivieren.' Dat zegt Joost Barendrecht, projectleider van IVN Natuureducatie en Schone Rivieren. Schone Rivieren doet onderzoek naar plastic en zwerfafval op rivieroevers. ‘De Biesbosch is het afvoerputje van Europa’, aldus Barendrecht.  

Rijkswaterstaat heeft onderzoek gedaan naar het type afval dat in de Biesbosch terecht komt. Dat bestaat voor meer dan 94 procent uit plastic, waarvan het merendeel niet herleidbaar is.

Opruimen afval gaat ten koste van natuurbeheer

Staatsbosbeheer heeft niet de financiële middelen om dit gebied schoon te houden, vertelt boswachter Blom. ‘In de Biesbosch werken 18 mensen en we krijgen geen euro voor afvalverwerking. Dat doen we er in feite gratis bij. En die tijd en kosten gaan weer af van het natuurbeheer.’   

De Biesbosch ligt in twee provincies en drie gemeenten. Staatsbosbeheer heeft daar aan de bel getrokken, want zegt Blom: 'De afvalproblematiek in de Biesbosch is zo groot, dit gaat ver boven onze pet.' Met een aantal partijen zijn ze een campagne begonnen om het gebied schoon te houden, gericht op gedragsbeïnvloeding van het publiek. Twee keer per jaar ruimen vrijwilligers troep op aan een aantal oevers die voor mensen toegankelijk zijn. Het overige zwerfafval wordt niet opgeruimd. ‘Wat er ligt in de ruigte waar geen mens komt weten we niet.'   

En wat daar dan weer de effecten van zijn, is ook niet bekend. 'Vroeger dachten we dat afval allemaal naar zee stroomde en dat daar plastic soup ontstond, maar heel veel blijft achter op de oevers’, zegt rivieronderzoeker Barendrecht. ‘Daar zal schade ontstaan, maar daar is nog niet zo veel onderzoek naar gedaan. Plastic valt uiteen in kleinere stukjes. En het punt is: die vergaan niet.’  

Luister zondag 13 november om 19:00 uur op NPO Radio 1

Pointer Radio

Pointer het onderzoeksjournalistieke platform van KRO-NCRV brengt eens in de twee weken op zaterdag om 14:00 uur reportages over onderwerpen die nieuwe feiten en nieuwe inzichten opleveren.

Voor meer informatie over dit onderzoek of andere onderzoeken van Pointer ga je naar pointer.kro-ncrv.nl. Kijk iedere zondag om 22:10 uur naar Pointer op tv op NPO 2 of luister zaterdag om 14:00 uur naar NPO Radio 1.

Ster advertentie
Ster advertentie