Onderzoek
HUMANVPRO

Niet minder maar meer uitstoot door gat in stikstofregeling

foto: Argos
  1. Nieuwschevron right
  2. Niet minder maar meer uitstoot door gat in stikstofregeling

Door ruimte in het stikstofbeleid van de overheid kunnen boeren blijven uitbreiden, wat meer stikstofuitstoot tot gevolg heeft. Dit onderzocht Argos door te kijken naar gemeente Nederweert, die op de stikstofkaart van Nederland donkerrood kleurt. Jan Douwe van der Ploeg, emeritus-hoogleraar landbouwsociologie, vertelt over de problematiek hiervan. "De stikstofproblematiek is geen Haags probleem, het is wijdverspreid door het hele land."

Problemen

In een natuurvergunning is vastgesteld hoeveel stikstof een boer per jaar mag uitstoten. Vaak gebruiken boeren die 'stikstofruimte' niet helemaal. De overige ruimte binnen die vergunning heet 'latente ruimte'. Een boer kan dan zonder vergunning die extra ruimte opvullen, wat leidt tot nieuwe bronnen van stikstofuitstoot. Jan Douwe van der Ploeg heeft er niet veel begrip voor dat boeren dit ‘gat in de wetgeving’ benutten. "Ze gokken op een paard dat bezig is met een onmogelijke race. Er is onduidelijk beleid, boeren zoeken daar de marges in op." Toch legt Van der Ploeg de schuld van het probleem niet bij de boerenbedrijven. "Er is natuurlijk een wisselwerking, maar als er ergens een verwijt valt, dan valt die toch op het Ministerie van Landbouw. Er is een beleid dat onvoltooid is, dat nooit op tijd kwam en dat inadequaat is."

Het probleem komt volgens Van der Ploeg door de manier waarop we in Nederland onze landbouw hebben ingedeeld. "We hebben in Nederland gemikt op een optimale landbouw. Hierdoor komt er een overdosis stikstof in de landbouw terecht, waardoor het systeem permanent in disorder verkeert. Dat wreekt zich op de biodiversiteit en op allerlei andere vlakken. We krijgen het maar niet onder controle, omdat men het niet onder controle wil krijgen. Er wordt aan verschillende kanten te veel aan verdiend."

Quote

Er moet een strakke grens gesteld worden in hoeveel stikstof er uitgestoten mag worden, net als met de auto.

Jan Douwe van der Ploeg

Oplossingen

Volgens Van der Ploeg zijn er meerdere dingen die Nederland kan doen om minder stikstofuitstoot te krijgen. "De eerste stap is de toenemende mate van het gebruik van kunstmest en krachtvoer gaan belasten." Dit is volgens hem nu nog een probleem, omdat er op die manier veel stikstof in de landbouw terechtkomt. Van de Ploeg vertelt namelijk dat er door middel van krachtvoer per jaar 660 miljoen kg zuivere stikstof de landbouw ingaat. "Dat leidt tot steeds hogere overschoten, dus tot meer emissie."

Een tweede oplossing is volgens Van der Ploeg het stellen van grenzen. "Er moet een strakke grens gesteld worden in hoeveel stikstof er uitgestoten mag worden, net als met de auto", zegt Van der Ploeg. Zijn laatste voorstel is om coalities aan te gaan met boerderijen die wel willen uitbreiden, evenals met partijen die zich inzetten voor het milieu. "Die hebben vaak al forse stappen voorwaarts gezet."

Luister de hele uitzending - Argos

Meer journalistiek speurwerk?

Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van de HUMAN en VPRO. Je hoort Argos om de week op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur op NPO Radio 1. Terugluisteren kan via je favoriete podcastapp, of via de website van Argos. Volg Argos ook via Facebook, Twitter en LinkedIn.

Ster advertentie
Ster advertentie