Miljoenen euro’s naar energiebesparende maatregelen, maar kennis over effectiviteit ontbreekt

Tochtstrips, aluminiumfolie en zandlopers voor in de douche

De energiebesparende maatregelen vanuit de gemeenten zijn vooral bedoeld voor de slechte huizen in de armste wijken. Als oplossing worden verschillende initiatieven ingezet, van actieve fixbrigades tot energieboxen aan de voordeur. Argos sprak met verschillende gedupeerden van de energiearmoede, bijvoorbeeld bewoners van huizen met lekkende daken en schimmel tussen de vloerdelen. Zij snakken naar meer onderhoud, en weten dan ook geen raad met enkel een doos vol tochtstrips en aluminiumfolie voor achter de radiator.

Toch is de gemeente Amsterdam vooral tevreden met de aanpak. Zij menen vorig jaar, in minder dan een jaar tijd, zo’n 35.000 woningen bezocht en geholpen te hebben. Die woningen besparen volgens hun een bedrag van 266 euro op de energierekening per jaar, berekend op basis van de geïnstalleerde maatregelen die plaatsvinden. Ook lijken veel bewoners wél tevreden: de bezochte huizen beoordelen de klanttevredenheid met een 8,5.

Kwaliteit of kwantiteit?

Maar een effectmeting van de gemeente ontbreekt. En het blijft onduidelijk hoe deze maatregelen precies zijn uitgevoerd. Zo blijkt uit het onderzoek dat veel werknemers van energiecoachtrajecten, uitgevoerd door de twee eerdergenoemde partijen, student zijn. Vaak hebben zij geen voorkennis over energiebesparing en gaan ze met maar weinig voorlichting op zak de deuren langs, waar ze maximaal een uur binnen zijn. Dit verschilt van het alternatief van de fixbrigade, die gemiddeld een dag bezig is in een woning.

Volgens Judith Krom, raadslid van de Partij voor de Dieren is het dan ook moeilijk om te bepalen of de maatregelen wel echt iets hebben opgeleverd. Over de zogenaamde besparing van 266 euro per jaar zegt ze tegen Argos: "Het zou mooi zijn als dat zo zou zijn. Maar dat is lastig te controleren. Ik vraag mij wel oprecht af: wat kun je doen in een uur, met de koffie erbij, dat zo veel besparing zou opleveren."

Zowel Klimaatroute als Winst uit je Woning willen geen inzicht geven in de kosten en baten van het project in Amsterdam. Inmiddels is er een tweede ronde van start gegaan, gegund aan vijf andere partijen dan de eerdere twee. Hierbij wordt volgens de gemeente meer nadruk gelegd op kwaliteit van werkzaamheden en de tijd die binnenshuis wordt besteed.

En dat is nodig, want in een uur kun je niet een tochtige woning fixen, vertelt hoogleraar vastgoedeconomie Dirk Brounen in Argos. Bewoners informeren over energiebesparing is volgens hem een goede start, maar bij lekkende woningen die niet voldoen is dat niet de oplossing. "Het is nu zaak om over te schakelen naar kwaliteit. Gemeentes zouden moeten weten wat wel en niet werkt. Maak wat wel werkt de standaard, en stop met het experimenteren."