Bijna kwart miljoen mensen op zwarte lijst Belastingdienst - zonder dat ze dat wisten

"Ik was echt laaiend toen ik de brief las", zegt Duygu Akçay in het NOS Radio 1 Journaal. Voor haar kwam de brief als een grote verrassing. "Gelukkig ben ik nooit afhankelijk geweest van de overheid, maar anders was ik blijkbaar de klos."

Niet direct een fraudeur

Dat mensen in het systeem staan, betekent niet direct dat zij ook als fraudeur worden gezien, laat de Belastingdienst weten: "In FSV werden ook verzoeken geregistreerd van een gemeente of UWV, waarbij het inkomen van iemand werd opgevraagd. De naam Fraude Signalering Voorziening was daarmee dus ongelukkig gekozen."

Veel vragen, weinig antwoorden

De excuusbrieven van de Belastingdienst zijn niet allemaal tegelijk verstuurd, zodat er ruimte is om vragen te beantwoorden. Toch voelen sommige briefontvangers zich ongehoord.

"Ik heb veel vragen gesteld, maar ik kreeg geen duidelijke antwoorden van de Belastingdienst", zegt Akçay. Zo konden ze haar niet vertellen sinds wanneer en waarom ze in het fraudesysteem staat.

Akçay vraagt zich af of haar dubbele nationaliteit een rol speelt: "Het is echt niet oké dat ik de overheid moet wantrouwen. Er zijn al zoveel bewijzen over het kiezen van mensen uit een bepaalde postcodestreek of met een dubbele nationaliteit, dus laat de Belastingdienst maar tegenbewijs leveren dat het nu niet zo is", zegt ze.

Etnisch profileren

Eerder bleek na onderzoek van Trouw en RTL Nieuws dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan etnisch profileren bij het controleren van de aangifte inkomstenbelasting. De Belastingdienst ontkent dat daar in dit geval ook sprake van is geweest. Wel bleek uit onderzoek van accountantskantoor KPMG dat de nationaliteit van mensen soms in het systeem werd vastgelegd.

De briefontvangers kunnen een verzoek indienen bij de Belastingdienst om te weten te komen welke gegevens in het fraudesysteem stonden. Tot nu toe hebben 95 mensen dat gedaan. Waarom zij waren geregistreerd in het systeem, kan de Belastingdienst nog niet zeggen.

Nadelige gevolgen?

De fiscus onderzoekt momenteel of de registratie nadelige gevolgen voor mensen heeft gehad. "Voor heel veel mensen geldt overigens dat er niet meer in het systeem staat dan hun persoonsgegevens", laat de Belastingdienst weten. "We onderzoeken ook of en hoe we mensen ook kunnen informeren over de reden van registratie in FSV."

De Autoriteit Persoonsgegevens onderzoekt of de Belastingdienst het recht had om lijsten met persoonsgegevens bij te houden. De verwachting is dat dat onderzoek deze zomer wordt afgerond.

Eind juni moet volgens de planning iedereen een brief met excuses van de Belastingdienst hebben ontvangen.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.