Hoogleraar eetstoornissen Eric van Furth: 'Vreselijk dat mensen zo lang rondlopen met een eetbuistoornis terwijl het goed te behandelen is'

"Twee pakken koek, ijs, vier marsen, speculaas, een familiezak chips en dan nog stuk of wat boterhammen. Heel snel en alles door elkaar. Ik proef het niet eens." Marianne vertelt hoogleraar eetstoornissen Eric van Furth wat ze zoal eet als ze een eetbui heeft. Hij kijkt niet meer op van de hoeveelheid of wat zijn patiënten dan allemaal eten. Wel schrikt hij er nog van als hij hoort hoe lang zijn patiënten hebben gewacht voor ze hulp zochten. "Veel weten niet dat ze echt aan een stoornis lijden, denken dat het een kwestie is van een zwak karakter en schamen zich", zegt de hoogleraar. "Het is toch vreselijk dat ze zo lang rondlopen met iets waar ze zo onder lijden. Het gaat echt gepaard met veel leed, veel schaamte. Terwijl het zo'n behandelbare stoornis is."

'Ik schaamde me kapot'

Ook Marianne hield 18 jaar lang haar verslaving angstvallig verborgen voor de buitenwereld. "Mijn eerste eetbui had ik toen ik 12 was, en rond mijn 30ste durfde ik er pas voor het eerst iets over tegen mijn huisarts te zeggen. Na elke eetbui voelde ik me zo rot, zo stom, ik schaamde me kapot. Ik dacht dat ik gewoon niet kon lijnen, dat ik dingen niet zo goed kan als anderen. Ik had nog nooit van deze stoornis gehoord."

Dat is niet zo verwonderlijk, zegt hoogleraar Van Furth. Het is volgens hem een onbekende en soms ook onzichtbare ziekte. "Er is in de media veel aandacht voor bijvoorbeeld anorexia nervosa, dat treft vooral jonge vrouwen en is heel zichtbaar. Het uiterlijk verandert daar in extreme vorm bij. Maar een eetbuistoornis kan je niet zien aan mensen. Mensen hebben een gewoon gewicht of hebben overgewicht. Je weet het niet van elkaar. En daardoor krijgt het veel minder aandacht. En dat is jammer." Het leed is er namelijk niet minder om, vertelt hij. Sociaal isolement, depressie en overgewicht komt veel voor bij deze groep mensen.

Varkensgeluiden

Marianne vertelt dat zij ook veel heeft geleden onder haar ziekte. Ze werd steeds dikker door de eetbuien en kreeg het gevoel dat mensen haar daarop afrekende. "Ik had het gevoel dat mensen afkeurend naar me keken. Mijn eigen gedachtes daarover zorgde dat ik me nog rotter ging voelen." Maar het was niet alleen maar haar gevoel. "Ik heb ook wel gehad dat als ik een ijsje at mensen varkensgeluiden nadeden. Mensen zijn heel hard, terwijl ze geen idee hebben."

Ook Van Furth benadrukt dat een eetbuistoornis geen kwestie is van vrijwillig gedrag. "Het gevoel overvalt je, je móét dan eten. En het is heel lastig om dan te stoppen. Vaak stoppen mensen pas als ze in slaap vallen of als het eten op is." Hoe het komt dat mensen deze vorm van verslaving hebben is niet precies bekend. Erfelijkheid speelt een rol. En omgevingsfactoren maken dat de ziekte tot uiting kan komen. Lijnen of diëten is daar een van. "Dat lokt eetbuien uit bij deze mensen."

Een eetbuistoornis is goed te behandelen, vertelt hoogleraar Van Furth ook aan Marianne. "Met cognitieve gedragstherapie, sporten en psychologische hulp kan je binnen een half jaar van de eerste klachten afkomen", zegt hij.

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 14 en 16 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.