Roken steeds duurder: 60 procent sigaretten wordt gekocht in het buitenland

Tegenwoordig betaal je gemiddeld 11,10 euro voor een pakje sigaretten. Een bedrag dat in 2020 nog op 7,20 euro lag. Sinds die tijd zijn er drie grote accijnsverhogingen geweest, zegt De Wit: "Dat is een prijsstijging van zo’n 55 procent in 4 jaar tijd, dus een forse verhoging."

De accijns op tabak levert de staatskas zo’n 3 miljard euro per jaar op. De bedoeling was dat deze inkomsten nog verder op zouden lopen bij de laatste accijnsverhoging, maar dat gebeurde niet: "Dat komt omdat sommige rokers gestopt zijn met roken, maar ook zijn ze vaak naar het buitenland gegaan."

De laatste jaren gebeurt dat een stuk vaker: "Onze schatting was in 2020 dat ongeveer 30 procent van alles wat in Nederland gerookt werd, afkomstig was in het buitenland. In 2023 liep dat op naar 38 procent. Bij de laatste accijnsverhoging in 2024 is dat opgelopen naar ruim 60 procent. Dat is een reactie die rokers hebben op de sterk gestegen prijzen in Nederland."

Nog meer gaan roken

Een derde van de rokers is zelfs meer gaan roken, vertelt De Wit. Zo is het toegestaan om maximaal vier sloffen sigaretten en één kilo shag mee te nemen vanuit het buitenland. Daardoor stapelt thuis een voorraad op: "We zien terug dat mensen met een voorraadje thuis makkelijker naar een sigaret grijpen."

Toch wil ze ook benadrukken dat er ook veel mensen stoppen bij elke accijnsverhoging. "Tien jaar geleden rookte nog 26 procent van de Nederlanders en nu is dat 18 procent. Dat is een goede ontwikkeling: het gaat om een miljoen minder rokers in Nederland." Al komt dat niet alleen door de accijnsverhoging zelf: "Het is ook niet meer verkrijgbaar in de supermarkt en de pakjes zijn uniform geworden."

Het RIVM ziet er weinig nut in om de accijns nog verder te verhogen: "Met de resultaten van de laatste accijnsverhoging, de enorme stijging van mensen die rookwaar uit het buitenland halen en teruglopende aantallen mensen die stoppen denken we dat het eigenlijk nu niet zinvol is om nog heel veel verder te verhogen. Want waarschijnlijk zorg je ervoor dat er nog meer mensen naar het buitenland gaan."