Omzet AFAS flink gegroeid sinds vierdaagse werkweek: 'Vrij rigoureus gestopt met vergaderingen'

"Dit is natuurlijk machtig mooi", zegt AFAS-ceo Bas van der Veldt. Werknemers werken nu een dag minder tegen hetzelfde loon. Mensen die al vier dagen werkten, zijn 20 procent meer gaan verdienen. “We zijn minder gaan werken, meer gaan verdienen en hebben meer innovatiekracht benut. Het is natuurlijk raar dat dat kan, maar het kan wel."

Volgens Van der Veldt is het bedrijf, dat vanuit het oogpunt van efficiëntie al geen secretaresses en printers meer heeft, nóg efficiënter gaan werken: "Er is veel mogelijk, maar je moet creatief zijn. Juist die creativiteit hebben we geprobeerd enorm aan te wakkeren."

Grote verandering

Bedrijfsantropoloog Jitske Kramer liep de afgelopen maanden mee in het bedrijf om onderzoek te doen naar het effect van de vierdaagse werkweek. Ze bespeurde veel enthousiasme onder werknemers: "Het gros van het personeel wilde de proef laten slagen. Natuurlijk was de vierdaagse werkweek wel een enorme verandering. Net als in het leven heb je mooie en mindere dagen en is het echt zoeken: hoe pak je het aan op een andere manier?"

Natuurlijk waren er ook geluiden van weerstand, zegt Kramer. "Zo klonk bijvoorbeeld: 'Ik weet niet of ik dit wel wil, mijn werk is mijn hobby' en 'Hoezo moet ik opeens vier dagen werken, ik ben jong en wil gewoon nog echt rammen'. Tegelijkertijd was er het vooruitzicht: een dag minder werken voor hetzelfde salaris."

“Ik wilde weten hoe zo’n verandering gaat", zegt Kramer, die onbetaald rondliep. "In eerste instantie denk je dat stress en druk omhoog gaat. Wat mij opviel is dat niet zozeer de stress omhoog ging, maar dat mensen heel gefocust gingen werken. Werknemers gingen heel gericht kijken: met welke dingen kunnen we allemaal stoppen?"

Tijd winnen

Als je tijd moet winnen, werkt dat het snelste om met dingen te stoppen, zegt Kramer. "Dus mensen stopten vrij rigoureus met vergaderingen waarvan ze dachten: wat heeft het eigenlijk voor zin? We gaan het gewoon niet meer doen en kijken wat er gebeurt. Daarnaast werd gekeken op welke plekken menselijke arbeid weinig toevoegt."

Mensen hebben altijd de neiging om al hun tijd vol te stoppen, zegt Kramer, vanuit de antropologie bezien. "Als je je uren al hebt gemaakt en nog tijd over hebt en die uren zinvol wilt inrichten, denk je: weet je wat? Ik ga nog een rapportage bedenken, nog een analyse of ik stop er nog een protocol in. We zijn ook best veel bezig met onzindingen, pseudo-werk waar we elkaar heel druk mee houden. Als je de tijd eruit ramt, ga je daarmee stoppen."