Moeten we straks een toegangskaartje kopen voor Zaanse Schans? 'Het slibt volledig dicht'

De Zaanse Schans is een van de grootste toeristische trekpleisters in Nederland. Maar vooral in het hoogseizoen komen er meer mensen naar de Zaanse Schans dan het gebied aankan, zegt hoogleraar toerisme Jan van der Borg. Hij is verbonden aan de Universiteit Leuven en deed onderzoek naar de situatie op de Zaanse Schans. "Dan is het gewoon echt veel te druk."

Omwonenden hebben veel last van de grote drukte, zegt Verweij. "Zij ervaren ontzettend veel parkeeroverlast. Het slibt volledig dicht en in omliggende wijken parkeren mensen hun camper op je oprit."

Marktconform bedrag

Om de aantallen bezoekers te drukken, stelt de gemeente Zaanstad nu voor om met een toegangspas te werken. "Het toegangsbedrag van 17,50 is marktconform", zegt museumdirecteur Verweij. Ze snapt dat het bedrag een grote stap is als de toegang eerst gratis was. "Maar op dit moment kun je ook niet gratis in het gebied een molen, museum of ambachtslocatie bezoeken. Je betaalt nu ook al vijftien euro als je twee molens wil bezoeken."

In Venetië moeten bezoekers ook betalen om binnen te komen, maar daar kost een kaartje maar vijf euro. Volgens Van der Borg werkt het daar niet, omdat het bedrag te laag is. "Als je op hoogwaardige vraag wilt selecteren, moet je een flinke prijs introduceren. Rond de 17,50 euro komt mij realistisch over. Het aantal mensen dat niet bewust komt, maar bijvoorbeeld om een selfie te maken of omdat het onderdeel is van de tour, krijg je hiermee naar beneden."

Ondernemers zijn woest

Het massatoerisme rond de Zaanse Schans zorgt al jaren voor discussie. Zelfs nationale crisisbestrijder Johan Remkes kreeg het niet voor elkaar om tot een oplossing te komen. Ook nu is er felle tegenstand tegen de plannen voor toegangsheffing.

Vooral ondernemers roeren zich. Volgens Verweij komt dat doordat zij de afgelopen jaren grof geld hebben verdiend op de Zaanse Schans met horeca en de verkoop van souvenirs. Maar, zegt ze: "Ze hebben welgeteld nul euro bijgedragen aan het onderhoud van het erfgoed. Ook niet aan de handhaving van de drukte die zij mede veroorzaken."

Ondernemers wijzen erop dat er door de toegangsheffing minder bezoekers zullen komen. "Vanuit de korte termijn kan ik me hun perspectief voorstellen: hoe meer mensen door de winkel, hoe groter de omzet", zegt Verweij. "Maar ik ben van mening dat een langer verblijf van mensen die daadwerkelijk gemotiveerd zijn om de Zaanse Schans te bezoeken, leidt tot grotere uitgaven bij meerdere partijen. Als we het goed doen met elkaar, denk ik niet dat ze erop in hoeven te leveren."