Tanken wordt duurder, meer geld naar OV: 'Fantastisch nieuws'

Sinds de Russische inval in Oekraïne en de daaropvolgende energiecrisis geldt er in Nederland een tijdelijke accijnskorting op brandstof, legt politiek verslaggever Roel Bolsius uit. Deze maatregel moest de sterk gestegen prijzen aan de pomp compenseren. De korting kost jaarlijks zo’n 1,7 miljard euro en zou per 1 januari 2026 volledig vervallen. Het demissionaire kabinet wilde de korting echter nog één jaar verlengen om automobilisten te ontzien.

ChristenUnie: 'Oneerlijk tegenover OV-gebruikers'

Pieter Grinwis van de ChristenUnie vond deze verlenging oneerlijk. Volgens hem krijgen automobilisten zo miljardensteun, terwijl tegelijkertijd wordt bezuinigd op het openbaar vervoer. "Daardoor moeten mensen die afhankelijk zijn van het OV meer gaan betalen", aldus Grinwis. Met zijn voorstel om een deel van de accijnskorting alsnog terug te draaien kreeg hij een Kamermeerderheid achter zich.

450 miljoen naar OV

Hoewel de totale accijnskorting 1,7 miljard euro bedraagt, wordt niet het hele bedrag geschrapt. Ongeveer 450 miljoen euro wordt nu weggehaald uit de korting en toegevoegd aan de begroting voor het openbaar vervoer. Daardoor kunnen geplande bezuinigingen worden teruggedraaid of verzacht.

Het besluit komt relatief laat, nu het bijna december is. Bolsius legt uit dat het demissionaire kabinet aanvankelijk anders wilde, maar dat de verkiezingen en de nieuwe verhoudingen in de Tweede Kamer nieuwe mogelijkheden boden om het belastingplan aan te passen. Naast de accijnzen zijn ook andere wijzigingen doorgevoerd, zoals een vliegbelasting voor privéjets en aanpassingen in de vermogensbelasting.

Openbaar vervoer

Hatte van der Wouden, voorzitter van OV-NL, de branchevereniging van openbaarvervoerbedrijven, reageert enthousiast op het besluit. "Het is echt fantastisch nieuws dat de Kamer deze stap nu zet. We kijken al langer naar het tekort van 225 miljoen per jaar, en dit helpt ons enorm", zegt ze. Volgens Van der Wouden gaat het geld vooral naar het regionale vervoer en niet primair naar de NS. Een klein deel wordt wel aan de NS besteed, vooral om het verlies door minder studentenreizen op te vangen.

Hoewel het nieuws positief is, betekent het niet dat alle problemen meteen zijn opgelost. "De dienstregelingen zijn al gemaakt. We kunnen niet alles terugdraaien wat eerder is ingekort", legt Van der Wouden uit. "Maar het is een enorme opluchting dat het geld voor de komende twee jaar is vrijgemaakt. Dat biedt ons de mogelijkheid om verbeteringen door te voeren voor de reiziger."

Het vrijgemaakte geld zal via provincies en vervoerders worden verdeeld, waarbij rekening wordt gehouden met bestaande wensen en prioriteiten. Van der Wouden benadrukt dat het aanpassen van frequenties eenvoudiger is dan het volledig terugbrengen van geschrapte lijnen, maar dat het gesprek over de verdeling nu in ieder geval weer zinvol is.

Impact reiziger

Voor de reiziger betekent dit dat de impact van de bezuinigingen in het regionale openbaar vervoer deels wordt beperkt. Het geld moet ervoor zorgen dat de ticketprijzen niet te veel stijgen en dat de dienstverlening, waar mogelijk, kan worden verbeterd. Tegelijkertijd moeten autorijders rekening houden met iets hogere brandstofkosten, al blijft de stijging beperkt.