Cultuur & Media
NTR

Kaweh Modiri: 'Dit verhaal voelde als een schuld, een schuld aan een zus die ik nooit heb gekend'

foto: Jurre Rompafoto: Jurre Rompa
  1. Nieuwschevron right
  2. Kaweh Modiri: 'Dit verhaal voelde als een schuld, een schuld aan een zus die ik nooit heb gekend'

Het verhaal over zijn moeder en vermoorde zus is het verhaal van zijn leven. Na het boek is er nu ook de speelfilm Mitra die komende week op het Internationaal Filmfestival Rotterdam in première gaat. In Kunststof vertelt de filmmaker en schrijver Kaweh Modiri over verder leven na het politieke regime van Iran in de jaren tachtig en het altijd sluimerende trauma van zijn jeugd.

Opgroeien in rouw

De zus van Kaweh, Mitra, zat in het linkse verzet tegen het Iraanse regime. Ze werd opgepakt in 1981 en even later op 21-jarige leeftijd ter dood veroordeeld. Kaweh zelf was toen nog niet geboren, zijn moeder was op dat moment zwanger van hem.

Kaweh: "Ik ben opgegroeid in een periode van rouw. Vanaf de jaren dat ik vier, vijf jaar was hoorde ik haar naam wel eens. Later bezocht ik met mijn moeder oud-celgenoten en vrienden van Mitra. En als mijn ouders dachten dat ik sliep, praatten ze over haar."

De verhalen die hij opving, in stukjes en beetjes, hadden een enorme impact op de jonge Kaweh. Wie was die zus? Waarom was ze verraden? Door wie?

"Ze is altijd een schaduw geweest. Een schaduw waar ik altijd een kleur en invulling aan heb willen geven. Dit verhaal voelde als een schuld, een schuld aan een zus ik nooit heb gekend, die het leven had verlaten voordat ik er intrek in nam."

De verraadster

In de speelfilm krijgt de moeder van Kaweh en Mitra bezoek van 'de Organisatie', oude strijdmakkers van Mitra, die denken dat de vrouw die ooit haar dochter verraadde in Nederland is beland. Het bezoek rijt een wond open die nooit is geheeld. Moet ze wraak nemen? Zo ja, hoe? Of moet je proberen zo iemand te begrijpen?

Kaweh: "Dat meisje was zeventien jaar. Wat als je op zo'n leeftijd je eigen leven of dat van je familie moet beschermen door iemand te verraden? Hou je dan je lippen stijf op elkaar? Voor iemand van zeventien is zo’n situatie veel te gecompliceerd."

Maar is wraak geen morele plicht? Ben je door begrip te tonen voor een verraadster zelf geen verrader?

Traumatische gebeurtenissen

Grote levensvragen hebben Kaweh altijd achtervolgd. Naast zijn zus, verloor hij op jonge leeftijd een oudere broer die door een hartstilstand verdronk. "Uiteindelijk heb je niet de keuze in wat je overkomt."

Meestal is er geen reden, geen diepere betekenis, zegt Kaweh. Schrijven en filmen is voor Kaweh de manier om alles om hem heen te kunnen duiden. "Weten dat ik er uiteindelijk betekenis aan kan geven, maakt dat het iets is waar ik controle over heb." Door verhalen te schrijven hebben traumatische gebeurtenissen hem niet zwakker gemaakt, maar juist sterker.

Hij denkt terug aan het moment waarop in Jordanië de laatste scene van de film was gedraaid. De hele crew stond klaar voor de groepsfoto. Meer dan veertig man scandeerden 'Mitra, Mitra!' "Voor hen niet meer dan de titel van de film. Maar voor mij was het zo bijzonder dat duizenden kilometers van Iran, vele jaren na haar executie die groep haar naam aan het roepen was."

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19.30 en 20.30 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie