Woord van de week: vinkjesmens (de geprivilegieerde persoon)
- Nieuws
- Woord van de week: vinkjesmens (de geprivilegieerde persoon)
In De Taalstaat wordt iedereen week een Woord van de Week gekozen. "Deze woorden geven een prachtig tijdsbeeld", zegt presentator Frits Spits. "Bij een coronawoord weet je bijvoorbeeld meteen dat het niet in het jaar 2016 geweest kan zijn." Het woord van deze week past weer mooi bij 2022: 'vinkjesmens'.
Video niet beschikbaar
Vinkjesmens
Ton den Boon, woordenboekmaker en uitgever bij Van Dale kiest iedere week een woord. Het woord 'vinkjesmens' las hij voor het eerst in een column van Erdal Balci in De Volkskrant. Balci reageert weer op schrijver en journalist Joris Luyendijk, die een boek schreef met als titel De zeven vinkjes. Dit gaat over de ontdekking van zijn eigen bevoorrechte positie in het leven.
Volgens Den Boon reageerde Balc redelijk sarcastisch op Luyendijk. "Hij schreef in de Volkskrant vilein dat tegenwoordig zowat iedere ‘vinkjesmens’ diversiteit en rechtvaardigheid een warm hart toedraagt."
Geprivilegieerde persoon
"En zo is het woord vinkjesmens gemunt", zegt Boon. Boon omschrijft de term 'vinkjesmens' daarom als een geprivilegieerd persoon. "Iemand met een achtergrond waardoor hij (of zij) alle mogelijke maatschappelijke kansen heeft."
Het woord is gebaseerd op de metafoor 'een vinkje hebben', wat volgens Den Boon weer wil zeggen dat je voldoet aan de voorwaarde(n) om ergens toegang toe te krijgen. Het woord komt dus voort uit het boek van Luyendijk en Den Boon verwacht dat het vaker terug gaat komen dit jaar. "Ik denk dat dit wel gaat beklijven, iets met die zeven vinkjes."
Luister ook
Het woord van de week: vinkenmens
De Taalstaat (KRO-NCRV)
Frits Spits presenteert iedere zaterdag tussen 11:00 en 13:00 uur De Taalstaat op NPO Radio 1. Een vrolijk en informatief programma over, je verwacht het niet, de Nederlandse taal. Frits Spits interviewt bekende schrijvers, dichters en muzikanten, ingewikkelde taalkwesties worden beantwoord en 'vergeten' woorden worden verzameld. Volg De Taalstaat op Facebook en Bluesky.
Gerelateerd
