Cultuur & Media
VPRO

Roxane van Iperen: 'Wellness-rechts gevaarlijker dan het klinkt'

foto: Geerte Verduijn
  1. Nieuwschevron right
  2. Roxane van Iperen: 'Wellness-rechts gevaarlijker dan het klinkt'

In het essay ‘Eigen welzijn eerst’ omschrijft schrijfster Roxane van Iperen hoe de ‘keurige stemmers’ de afgelopen twintig jaar de rode loper hebben uitgelegd voor de radicaal-rechtse partijen die inmiddels een op de vijf stemmen trekken. Die algehele opleving van het conservatisme zien we ook in nieuwe vormen opduiken – zoals het zogenaamde wellness-rechts, een stroming van voornamelijk moeders die middels Instagram veel desinformatie verspreiden – vaak afkomstig van Russische propagandamachines. Van Iperen sloot aan bij Nooit Meer Slapen voor een bijzondere aflevering live opgenomen vanaf Lowlands.

BONUS! Live @ Lowlands: Roxane van Iperen - Nooit meer slapen

Antisemitische berichten

Het is een stroming die zo onschuldig klinkt, met een focus op 'het natuurlijke', yoga, gezondheid, moederschap. Maar volgens Van Iperen is de beweging een stuk gevaarlijker dan het klinkt. Een aanzienlijk deel laat zich namelijk beïnvloeden door allerlei vormen van desinformatie: "Die hele hoek bleek al in coronatijd vatbaar te zijn voor radicaal-rechtse ideeën." Daarin stonden de anti-vax boodschappen initieel voorop, maar inmiddels verspreidden de boegbeelden uit die beweging ook hele andere soort berichten.

Van Iperen: “Ik zag op een gegeven moment antisemitische spotprenten die uit het SS-blad van Hitler kwamen. Die kwamen terug op de vrouwenpagina’s met de tekst 'dit is wat ze onze kinderen gaan aandoen'."

Middels een berichtje kaartte Van Iperen de antisemitische achtergrond aan bij de beheerders van de pagina, "en dan zeggen ze, 'oh, dat wist ik helemaal niet', maar dan halen ze niet het plaatje weg, en ze denken er niet over om een afslag te nemen in hun denken. Ze nemen er toch geen afscheid van."

Quote

Dan sta ik ’s ochtends op en dan staat het al op mijn Instagram. Dat gaat razendsnel.

Roxane van Iperen

De lange arm van Poetin

Veel van de berichten die afkomstig zijn van het zogenaamde wellness-rechts zijn daarnaast ook steeds vaker afkomstig uit pro-Russische hoek, op indirecte wijze aangeleverd door de propagandamachines van het Kremlin. Volgens Van Iperen is het al aangetoond dat Rusland tijdens de oorlog in Syrië de tactiek van online desinformatie met succes heeft uitgerold, en deze strategie wordt nu ook massaal ingezet bij de oorlog in Oekraïne.

Van Iperen ziet dat ook veel Nederlandse accounts dergelijke berichten verspreiden. Daarmee dragen zij bij aan "de lange arm" van Poetins strategie om de Westerse opinie te beïnvloeden en de eensgezindheid te verzwakken. "We zitten allemaal op Instagram, we weten hoe snel zoiets gaat. Als gisteren een Republikeinse senator zegt: 'er zijn gifgaslaboratoria in Oekraïne en dat is de reden dat Poetin daar op die school een bom heeft laten valen'. Dan sta ik ’s ochtends op en dan staat het al op mijn Instagram. Dat gaat razendsnel."

chevron right
chevron right
foto: Geerte Verduijn

'Ik weet het niet hoor'

Van Iperen: "En zo is dat vriendinnen, die voorheen nooit iets hadden met rechts-radicale agenda, met antisemitisme, met racisme of complottheorie, dat ik met hen zit te praten en dat zij toch terugtrekkende bewegingen beginnen te maken en zeggen: 'ja dat zeg jij nou allemaal wel, maar ik weet het niet hoor.' En ik denk dat veel mensen dat zien in hun nabije omgeving hebben."

Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag

Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.

Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie