Verslag doen van 'vergeten' conflicten: 'Je moet je publiek niet platslaan met ellende'
- Nieuws
- Verslag doen van 'vergeten' conflicten: 'Je moet je publiek niet platslaan met ellende'
Het Rode Kruis opende vorige maand een nieuw Gironummer vanwege een "historisch hoog aantal" conflicten wereldwijd. Voor veel van die conflicten is in de media nauwelijks aandacht. In De Publieke Tribune spreekt Nathan de Vries met journalisten die proberen 'vergeten' conflicten tegen de stroom in onder de aandacht te brengen. Hoe kan het dat zo veel oorlogen ons nieuws nooit halen?
De Publieke Tribune: 'Vergeten' conflicten
Kees Broere was meer dan veertig jaar verslaggever en correspondent in het buitenland. Kun je wel verwachten dat mensen op de hoogte zijn van alle conflicten die wereldwijd spelen? Nee, zegt hij: "Ik denk dat het internet veel zegeningen heeft gebracht, maar ook veel kopzorgen. Één daarvan is dat mensen denken dat ze overal wat van moeten afweten." Het is volgens hem begrijpelijk dat het publiek op een gegeven moment zegt dat ze het niet meer kunnen bijhouden, "hoe vervelend dat ook is."
We leven niet in een vacuüm
Ook onderzoeksjournalist Eline Derakhshan begrijpt het als mensen niet alles meer willen volgen: "Het is soms ook om moedeloos van te worden." Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat de wereld om ons heen verandert, zegt ze: "Nederland bestaat niet in een vacuüm. Als we willen begrijpen waar we naartoe gaan, dan zul je toch moeten opletten wat er op plekken gebeurt waar we niet zo vaak gaan kijken."
Ze noemt Syrië als voorbeeld. Toen het regime vorig jaar viel, vlogen veel journalisten naar Syrië, "maar die wisten eigenlijk niet goed meer wat er de afgelopen zes jaar was gebeurd. De connectie was kwijt. Dan is de wereld weer een stukje veranderd en zijn wij niet op de hoogte."
'Vergeten' conflicten
Over Soedan werd afgelopen tijd regelmatig gesproken in termen van een 'vergeten' conflict. Eline Derakhshan kijkt hier anders naar: "Het is natuurlijk door een beperkte groep vergeten: de mensen die het niet meemaken." Derakhshan is Iraans-Nederlands, en zegt dat een conflict in het land van herkomst voor de diaspora, zoals ook zijzelf, altijd op de achtergrond speelt. Veel journalisten zien die mensen niet als hun doelgroep, zegt ze. "We hebben heel vaak de Nederlander in ons hoofd wanneer we een verhaal willen brengen. En dan moet het inderdaad helemaal uitgekleed en zo simpel mogelijk om het begrijpelijk te maken."
Cynisme
Worden ze er soms niet cynisch van? "Nee, als ik dat bespeur dan hou ik ermee op", zegt journalist Minka Nijhuis, die al ruim 35 jaar verslag doet van conflictgebieden. "Als je langere tijd verhalen volgt en persoonlijke banden hebt met mensen, is dat een goed serum tegen cynisme. Heel veel van de mensen over wie ik schrijf en die ik volg, zijn zelf niet cynisch. Dat vind ik ook altijd bewonderenswaardig. Dat houdt mij bij de les." Nijhuis neemt het niemand kwalijk die het harde nieuws niet volgt. Ze ziet het juist als een uitdaging voor buitenlandjournalisten om de verre wereld dichtbij te brengen: "Je moet je publiek niet platslaan met ellende, maar op zoek gaan naar menselijke elementen."
Ze vertelt over een cellist in Irak die ze ontmoette en volgde. Hij speelde op plekken waar autobommen waren afgegaan, in een periode dat dat vaak gebeurde. "Hij zei: ‘Ik breng schoonheid op plekken waar lelijkheid is’. Als je dat als invalshoek neemt, dan bericht je nog steeds over die bommen, maar je hebt een man centraal gesteld die schoonheid wil laten zien. Dat willen mensen best lezen. Dus je moet ook niet te snel opgeven", aldus Nijhuis. "Mensen lijken overal ter wereld veel meer op elkaar dan wij vaak denken. Als je dát kunt aanboren, dan laat je vaak iets zien in een conflict wat niet alleen over dat ene land gaat. Maar veel universelere en menselijke kanten heeft."
Gerelateerd
