Cultuur & Media

Leon de Winter: 'Ik kan me maar één houding voorstellen: wantrouwen'

foto: ANP

Nieuws
Leon de Winter: 'Ik kan me maar één houding voorstellen: wantrouwen'

In zijn columns in De Telegraaf ageert schrijver Leon de Winter vaak tegen de politieke elite. Dat wantrouwen jegens de overheid komt niet uit de lucht vallen. Het is er in zijn jeugd ingeramd, zegt hij in een tweeëneenhalf durend gesprek tussen hem en zijn vrouw Jessica Durlacher en presentator Tijs van den Brink op NPO Radio 1. "Ik groeide op met het idee dat de overheid niet per se jouw vriend is." En dat kwam door de holocaust, vertelt hij.

Onderaan deze pagina is het hele gesprek van bijna twee-en-half uur te beluisteren.

foto: EO

Leon de Winter, Tijs van den Brink en Jessica Durlacher (v.l.n.r.)

In de jeugd van De Winter was er altijd het besef dat onze vrijheid, voor hem het hoogste goed, ten einde kan komen: "Er kan iets gebeuren daar buiten op straat, waar je niks van weet. Dan komt er een klop op deur, je doet de deur open, en alles staat op z’n kop, alles is weg. Alles wat vertrouwd was en liefdevol was, alles is weg."

Om die reden leest De Winter altijd alle kranten om op tijd te weten dat er ellende aan komt, vertelt hij.

De Winter was te gast samen met zijn vrouw Jessica Durlacher. Hij verloor vier grootouders door de Holocaust, zij twee. "De oorlog is een ijkpunt", vertelt Durlacher. In haar jeugd speelde de schaduw van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust ook een grote rol: "In mijn gezin was er, als je vrolijk of te lichtzinnig was, altijd iets was waardoor dat gedempt werd. Het werd tegen iets anders afgezet, tegen iets ergs en groots wat altijd nog een keer zou kunnen gebeuren. Ik heb nooit helemaal kunnen geloven dat het allemaal veilig was.”

Corona

De Winter en Durlacher hadden het gevoel dat het de goede kant op ging in de wereld, totdat 9/11 kwam. "Als ik terugdenk aan de jaren ’90, na de val van de muur, dacht ik: we zijn op weg naar een hele mooie tijd", zegt De Winter. 9/11 was een keerpunt, maar ook de coronacrisis maakte indruk op De Winter.

De Winter: "Ik was nooit zo bezig met tirannie van de overheid, maar in de coronatijd gebeurde dingen die ik niet begreep. Ze schoven vrijheden opzij." Dit was echter niet kwaadaardig, denkt hij: "Ze deden het op basis van goeie intenties, het ging er niet om ons dwars te zitten, maar omdat het veel erger zou worden als we het niet deden. Daar twijfelde ik vrij snel aan."

Verschillende wetenschappers waren tegen collectieve lockdowns, maar daar werd niet naar geluisterd, vindt hij. "Er was paniek, dan doet waarheid en leugen er niet meer toe. Maatschappelijke rust was belangrijker dan waarheid en leugen." Overigens denkt hij niet dat er een complot is. Overheden deden elkaar gewoon na, denkt hij.

Ruzie

Durlacher is het lang niet altijd met haar man eens. Ze vindt hem vaak 'hoekig' en 'kort door de bocht'. Dit levert wel eens ruzie op. Ook over corona denkt ze anders. Ze ziet de overheid vooral als rigide: "Door corona hebben we gezien hoe een overheid werkt. Dat je een iets bedenkt wat de enige oplossing lijkt en hoe je dan niet meer van het pad af kan. Ze wisten dat (een collectieve lockdown, red.) niet goed is, maar we hebben dit nu eenmaal gekozen dus we gaan maar die kant op."

In de columns van De Winter kiest hij vaak bewust voor een mening die niet vaak in de media is geweest. "Ik ben een toevoeger", zegt hij. "Als 9 van de 10 mensen op radio en televisie A zeggen, zeg ik: er is een B’tje! En dat B’tje voeg ik toe." Durlacher leest de columns niet van te voren: "Leon zegt altijd dat hij tien columns heeft waar hij op varieert”, lacht ze.

Luister hier: Het Jaar van... Jessica Durlacher en Leon de Winter, deel 1