Cultuur & Media
KRO-NCRV

Hittestress, opblaasvingers en asfaltkuiten: de taal van de Nijmeegse Vierdaagse

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Hittestress, opblaasvingers en asfaltkuiten: de taal van de Nijmeegse Vierdaagse

Onder de wandelaars van de Nijmeegse Vierdaagse is een typisch wandelvocabulaire ontstaan. Journalist en presentator Fons de Poel probeert de bijzondere saamhorigheid van de Vierdaagse al jaren te vangen en bespreekt bij De Taalstaat de taal van het wandelpeloton.

Hittestress

De kogel is inmiddels door de kerk: dinsdag wordt er vanwege de extreme hitte niet gestart. De afgelopen dagen sprak De Poel, die vanaf dinsdag weer te zien is met het programma Het gevoel van de Vierdaagse, met veel deelnemers die last hadden van 'hittestress'.

"Deelnemers zijn bang dat het kwik zó gaat exploderen dat het niet doorgaat of op een andere manier doorgaat." Volgens De Poel is de Vierdaagse een conservatief evenement. "Het is altijd hetzelfde en mensen zijn bang dat het weer niet doorgaat of dat het anders wordt dan gebruikelijk."

Asfaltkuiten en opblaasvingers

Een typisch fysiek verschijnsel onder wandelaars zijn de zogenaamde 'asfaltkuiten'. Volgens De Poel is het stralingswarmte afkomstig van het warme asfalt. Dit veroorzaakt een rode uitslag op de onderbenen en kuiten. "Je kunt het vergelijken met te dicht bij de kachel staan", zegt De Poel, die vertelt dat het fenomeen ook wordt onderzocht door de fysiologisch dienst van de Vierdaagse.

Last van opblaasvingers krijg je wanneer je handen tijdens het wandelen lang naar beneden hangen. "Het bloed heeft dan moeite om terug te stromen naar het hart en daar krijg je opgezwollen vingers van", zegt De Poel over dit typische Vierdaagsewoord. Daarom zie je veel wandelaars met stressballen en stokjes in de hand lopen om dit fysieke verschijnsel tegen te gaan.

Via Gladiola

Misschien wel de bekendste straat van de Vierdaagse is Via Gladiola . Dat is de plek waar de wandelaars naar vier zware dagen aankomen en opgewacht worden door vrienden, familie en een uitzinnige menigte. Maar deze bekende slotstraat heet eigenlijk de Sint Annestraat, vertelt De Poel, die een geboren en getogen Nijmegenaren is.

Wandelaars komen binnen over de Via Gladiola tijdens 103e editie van de Nijmeegse Vierdaagse

'De dood of de gladiolen'

De Via Gladiola heet mede zo door de duizenden gladiolen waarmee waarmee de wandelaars overladen worden. "Het zijn ondingen", zegt De Poel over de lange rode bloemen. "Het is al zwaar en dan word je daar ook nog mee overladen." Toch geeft hij toe dat het de finish wel feestelijker en kleurrijker maakt.

Gladiola is ook een verwijzing naar het Romeinse verleden van Nijmegen. "We zijn de oudste stad van Nederland. We hebben lang gewedijverd met Maastricht maar we zijn ietsjes ouder." Daarnaast verwijst het naar een veelgehoorde uitspraak onder wandelaars: 'de dood of de gladiolen!'

De Taalstaat (KRO-NCRV)

Frits Spits presenteert iedere zaterdag tussen 11:00 en 13:00 uur De Taalstaat op NPO Radio 1. Een vrolijk en informatief programma over, je verwacht het niet, de Nederlandse taal. Frits Spits interviewt bekende schrijvers, dichters en muzikanten, ingewikkelde taalkwesties worden beantwoord en 'vergeten' woorden worden verzameld. Volg De Taalstaat op Facebook en Bluesky.

Ster advertentie
Ster advertentie